Her yıl milyonlarca insan başarıyla katarakt ameliyatı geçirmektedir ve katarakt ameliyatı komplikasyonları nispeten nadirdir. Katarakt ameliyatı komplikasyonları şu şekildedir:
• Arka kapsül opasitesi (PCO)
• Göz içi lens çıkığı
• Göz iltihabı
• Işık hassaslığı
• Fotopsi (ışığın algılanan flaşları)
• Maküler ödem (santral retinanın şişmesi)
• Pitozis (sarkık göz kapağı)
• Oküler hipertansiyon (yüksek göz basıncı)
Katarakt cerrahisi komplikasyonları meydana geldiğinde, çoğu küçüktür ve tıbbi olarak veya ek cerrahi ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Posterior Kapsül Opasitesi
En sık görülen katarakt ameliyatı komplikasyonlarından biri posterior kapsül opasitesidir, posterior kapsül opasifikasyon veya PCO olarak da bilinir. Bazı kişiler PCO’ya ikincil katarakt demesine rağmen, bu gerçekten bir katarakt değildir çünkü katarakt alındıktan sonra tekrar oluşmaz. Katarakt cerrahisinde cerrah, gözün bulanık doğal lensini yani katarağı çıkartır ve onu göz içi lensi (GİL) ile değiştirir. Bu işlem sırasında, doğal merceği çevreleyen ince mercek zarın çoğu kasıtlı olarak sağlam bırakılır. Çoğu durumda, lens kapsülü katarakt ameliyatından sonra temiz kalır. Bununla birlikte, bazı durumlarda, kapsülün arka kısmı yani sağlam bırakılan kısım puslu hale gelir. Bu arka kapsül opaklaşması, katarakt ameliyatı iyileşmesi sırasında bazende aylar sonra gerçekleşebilir.
Posterior Kapsül Opasifikasyonunun Tedavisi
Neyse ki, PCO, YAG lazer kapsülotomi adı verilen bir prosedürle etkili bir şekilde tedavi edilebilir. İşlem sırasında, bulanık kapsülün merkezi bölgesinde bir delik oluşturulur ve görüntü hızlıca geri yüklenir.
YAG lazer kapsülotomi için üç adım vardır:
• Göz damlası, gözbebeğini genişletmek için kullanılır. Bu, göz doktorunun lens kapsülünün tamamını görmesini sağlar.
• Lazer, bulanık arka kapsülü, bir kesi yapmadan veya göze dokunmadan görüş hattından çıkarır.
• İltihapları önlemek için işlemden sonra ilaçlı göz damlaları uygulanır.
Bu işlem sadece birkaç dakika sürer ve ağrısızdır. Yag lazer kapsülotomisini takiben hemen normal aktivitelere devam edilebilir. Daha sonra bazı küçük sorunlar yaşayabilir fakat bunlar genellikle birkaç hafta içinde çözülür. Çoğu katarak ameliyatı olan kişinin görüşünün bir günde iyileşebilir şayet, lazer kapsülotomisinden sonra görüş kötüleşir veya iyileşmezse hemen doktora danışılmalıdır. YAG lazer, bulanık arka kapsülün merkez bölgesini göz içi lensin arkasından çıkardığı için durum geri dönemez. Bu nedenle katarakt ameliyatından sonra PCO’nun neden olduğu görme kaybını kalıcı olarak ortadan kaldırmak için sadece bir lazer tedavisi gerekir.
YAG Lazer Kapsülotomi Riskleri
Bir YAG lazer kapsülotomisinin komplikasyonları nadirdir. Bununla birlikte, prosedür retina dekolmanı riskini bir dereceye kadar artırabilir. Yapılan araştırma, katarakt ameliyatı komplikasyonunun yaklaşık yüzde 1 olması nedeniyle retinanın riskini göstermektedir. Bir katarakt ameliyatı YAG lazer kapsülotomi ile takip edilirse bu risk yüzde 2’ye çıkmaktadır.
Çıkık göz lensi: Bir başka potansiyel katarakt ameliyatı komplikasyonu çıkık bir göz içi lensidir (IOL). Çift görmede dâhil olmak üzere görme sorunlarına neden olabilir. GİL dislokasyonları nadirdir, ancak ortaya çıkarsa katarakt cerrahı genellikle cerrahi olarak yeniden yerleştirebilir. Bazı durumlarda, implantın yerine oturması için yerine dikilmesi gerekir, aksi takdirde çıkarılabilir ve farklı bir IOL ile değiştirilebilir.
Diğer Katarakt Ameliyatı Komplikasyonları
Diğer potansiyel katarakt ameliyatı komplikasyonları iltihaptan tahrip edici görme kaybına kadar uzanabilir. Ciddi görme kaybı riski çok nadirdir ve göz içinde enfeksiyon veya kanama oluşabilir. Bazı katarakt cerrahisi komplikasyonları işlemden uzun bir süre sonra ortaya çıkar. Örneğin, ayrılan bir retina, tamamen başarılı bir katarakt prosedüründen aylar veya yıllar sonra ortaya çıkabilir. Katarakt ameliyatından sonra herhangi bir zamanda aniden yüzen veya ışık parlamaları yani retina dekolmanı belirtileri görmeye başlanırsa hemen göz doktora danışılmalıdır.
Diğer potansiyel katarakt ameliyatı komplikasyonları şunlardır:
• Korneanın veya retinanın şişmesi
• Gözde artan basınç (oküler hipertansiyon).
• Sarkık göz kapağı (ptoz).
Katarakt ameliyatından sonra bu veya diğer olağan dışı semptomları fark edilirse, değerlendirme ve tedavi için göz doktoruna tekrar müğracat edilmelidir.
Katarakt Ameliyatı Sonrası Görme Sorunları
Katarakt ameliyatından sonra güneş ışığına karşı hassasiyetle ilgili herhangi bir sorun yaşaıyorsa, genellikle UV ışınlarına otomatik olarak koyulaşan fotokromik lensli gözlükler rahatlama sağlayabilir. Ayrıca, cerrahi sonrası rezidüel refraktif hata ve presbiyopi için, anti-yansıtıcı kaplamalı progresif lensler, gece sürüşü ve okuma gibi aktiviteler için görüşü keskinleştirir. Katarakt ameliyatı sonrası görüşü düzelmeyen kişiler, yaşa bağlı maküler dejenerasyon, diyabetik retinopati ve diğer göz koşulları gibi altta yatan göz bozukluklarına sahiptir. Katarakt ameliyatından sonra göz sağlığını ve görme seviyesini izlemek için rutin göz muayeneleri çok önemlidir.
Kaynakça:
mayoclinic.org
medicinenet.com
irisvision.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu