Ciltte östrojen ve testosteron gibi hormonlara yanıt olarak değişimler oluşur. Yağlı tip bir cilt yapısında adet döneminden önce ve sırasında yüz yağında genelde bir artış fark edilir. Ayrıca adet öncesi ve adet döneminde akneler alevlenebilir. Cilt vücudun en büyük ve en önemli organlarından biridir ve koruyucu bir fiziksel bariyer oluşturur, vücut sıcaklığını düzenler, ter ve yağ gibi sıvıların atılmasını sağlar.
Cilt yaşlandıkça farklı aşamalardan geçer ve cilt yapısı değişikliğe uğrar bu yüzden, cilt için standart bir durum tanımlaması yoktur. Cilt ayrıca dış iklime göre, hastalık veya rahatsızlıklarla da değişebilir. Özellikle yüzde ergenlik çağında başlayan değişiklikler fark edilebilir düzeydedir, çünkü cilt hormonlar da dahil olmak üzere birçok sinyale birçok reseptör aracılığıyla yanıt verir.
Hormonlar Cildi Yağlandırır mı?![Adet Döngüsünde Hormonlar Cildi Nasıl Etkiler?]()
Ergenlik döneminde ve daha sonra yaşayabilecek cilt değişikliklerinin çoğu, yağ bezleri adı verilen küçük bezlerden kaynaklanır. Bu yağ bezleri sebum adı verilen yağlı bir madde üretir ve salgılar. Ergenlik çağında başlayarak, yağ bezleri büyür ve sebum salgılamaya başlar, en fazla sebum 15-35 yaş arasında salgılanır. Yağlı cilde sahip olma durumunun tıbbi terimine sebore denir ve farklı nedenleri vardır.
Sebasöz bezler, cildin diğer pek çok yerinde olduğu gibi, seks hormonlarından etkilenen reseptörlere sahiptir. Bu bezler, testosteron gibi erkek seks hormonları olan, ancak her iki cinste de bulunan androjenlerden en dramatik şekilde etkilenir. Bu androjenler her iki cinste de ergenlik döneminde sebum üretimini arttırır. Yağ bezlerindeki reseptörlere bağlanan androjenlerin sayısı arttığında, daha fazla sebum üretilir. Bu, gözle görülür şekilde daha yağlı bir cilde yol açabilir ve akneye kadar ilerleyebilir.
Sebum üretimi adet döngüsü boyunca değişebilirken östrojenin sebum üretimi üzerindeki etkisi hala belirsizdir. Östrojenin özellikle yüksek dozlarda sebum üretimi ve bez aktivasyonunu baskıladığı gösterilmiştir, ancak adet döngüsü boyunca östrojenin doğal dalgalanmalarının cildi nasıl etkilediğini anlamak daha zordur. Yapılan bir çalışmada yağlı cilde sahip kadınlarda sebum üretiminde artış menstrüasyondan önceki hafta ve ayrıca menstrüasyon haftasında meydana gelmiştir. En düşük sebum üretiminin olduğu hafta, adet döngüsünün ikinci haftasında oluşmuştur.
Bunun yanında yağlı tipte cilde sahip olmayan kadınlarda sebum üretiminde önemli bir değişiklik ölçülememiştir. Ayrıca bu çalışmada hormonal seviyeler ölçülemediğinden, araştırmacılar cildin yağlılığındaki değişikliklerin nihai olarak hormon seviyelerindeki değişikliklerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını bilinmemektedir. Diğer birçok faktör sebum seviyelerinde rol oynar: bu faktörler arasında genetik, mevsimsel değişiklikler, aşırı güneşe maruz kalma ve cilt bakım ürünlerinin aşırı veya yanlış kullanımı sayılabilirken bunlar cildin yağlılık seviyelerini artırır.
Östrojen Cilt sağlığını Nasıl Etkiler?
Östrojenin yağ bezlerini ne kadar etkilediği hala belirsiz olsa da, östrojen genel cilt sağlığında önemli bir rol oynar. Östrojen, artan kolajen üretimi, cilt kalınlığı, cilt hidrasyonu, yara iyileşmesi ve gelişmiş bariyer işlevi ile ilişkilidir. Bir çalışma, 5 kadından 2’sinin menstrüasyon sırasında daha hassas bir cilt olduğunu bildirdiğini ve araştırmacıların bu aşamada düşük östrojen seviyelerinden kaynaklandığından şüphelendiklerini bulunmuştur. Araştırmacıların östrojenin cilt üzerindeki etkisini araştırmanın birçok yolu, menopoz öncesi kadınları (daha yüksek östrojen seviyelerine sahip) menopoz sonrası kadınlarla (daha düşük östrojen seviyelerine sahip) karşılaştırmaktır. Bu çalışmada, menopoz sonrası ve perimenopozal kadınların üçte biri, menopozdan sonra, östrojen seviyelerinin düştüğü zaman olan cilt hassasiyetinin arttığını kaydetmiştir.
Akne ve Adet Döngüsü![Adet Döngüsünde Hormonlar Cildi Nasıl Etkiler?]()
Yüksek düzeyde androjenler aşırı sebum üretimini teşvik ettiğinde, sebum gözenek içindeki ölü deri hücreleriyle birleşerek tıkanmaya neden olabilir. Gözeneklerin bu tıkanması, üretilen tüm fazla sebumu yakalayabilir ve akne olarak kendini gösterebilir. Bu sebum dolgulu gözenekler bakterilerin yaşaması için ideal yerlerdir, özellikle bu gözenekleri kolonileştirmeyi seven ve daha da kötüleşen ve iltihaplı akneye neden olan P. Acnes. Akne (akne vulgaris), döngüyle bağlantılı en sık bildirilen cilt rahatsızlıklarından biridir. Perimenstrüel fazda (adetten önceki 10 gün, artı kanama günleri) adet dönemine bağlı hormonal kopuşlar çok yaygındır.
Hormonal sivilcenin nedenleri hala net değil, ancak bazı teoriler var. Bazı araştırmacılar, dönem başlamadan önce “anti-sebum” etkilerini teşvik edecek yeterli östrojen olmadığını düşünmektedir. Yüksek östrojen olmadan androjenler sebum üretimini arttırır, bu da gözenek tıkanıklığının artmasına ve P. acnes için yaşanabilir bir ortama yol açar. Diğer teoriler, hormonal aknenin progesteron -östrojen oranlarının eksikliğinden veya dengesizliğinden kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Polikistik yumurtalık sendromu (PCOS ) olan kişiler gibi, androjen seviyeleri daha yüksek olan kadınlar ve döngüleri olan kişilerde sivilcenin yanı sıra aşırı saç büyümesi ve kadın tipi saç dökülmesi görülme olasılığı daha yüksektir. Trans erkekler de testosteron almanın ilk yılında akne lezyonlarında bir artış fark edebilir, ancak bu uzun süreli testosteron kullanımından sonra azalmalıdır. Bazı insanlar hormonal doğum kontrolünde akne oluşumlarında bir azalma görürler, bu yüzden bazen akneyi tedavi etmek için oral kontraseptifler kullanılır. İçinde bir araya doğum kontrol hapı, sentetik östrojen ki bastırmak dozlarda mevcuttur. Yumurtlama gerçekleşmediğinde, yumurtalık androjenleri üretilmez.
Aknelerin tamamı adet kanaması veya hormonal döngü ile ilgili değildir. Akne her cinsiyetten ve her yaştan insanı etkiler. Genetik, diyet ve stres nöbetleri de sivilceyi etkileyebilir, ancak burada daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Akne tedavisi, benlik saygısını ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Akne salgınları bir hijyen meselesi olmayabilir, ancak cilt hassasiyetinin arttığı günlerde cilde bakımında ne kadar titizlik gösterildiği ile ilgili olabilir.
Ter ve Adet Döngüsü Aşamaları
Vücudunuzun terleme yeteneği de döngüsü boyunca değişir. Sizin bazal vücut ısısı luteal fazda artar (sizin döngüsünün ikinci yarısı). Araştırmacılar, luteal fazdaki kadınların, foliküler fazlarında (adet döngüsünün ilk yarısı) zamana kıyasla, daha yüksek sıcaklıklara maruz kaldıklarında üretilen terde bir artış gösterdiğini fark ettiler. Terlemedeki bu artış sadece yüzde değil tüm vücutta fark edilmektedir. Adet döngüsü boyunca terlemede değişiklikler fark ederse, bunları özel etiketlerle takip edilmelidir.
Kuru Cilt ve Adet Döngüsü![Adet Döngüsünde Hormonlar Cildi Nasıl Etkiler?]()
İstediğinizden daha kuru bir cilde sahip olmak, özellikle soğuk mevsimlerde veya kuru iklimlerde çok yaygındır. Kuru cilt de genetikten etkilenir ve yaşla birlikte daha yaygın hale gelebilir. Dermatit, sedef hastalığı ve diğer cilt rahatsızlıkları veya hastalıkları adet öncesi dönemde kötüleşebilir. Döngü boyunca cilt değişikliklerini izlenmelidir. Cilt, adet döngüsü boyunca meydana gelen hormonal değişikliklere yanıt olarak değişebilir. Döngü farklı zamanlarında akne salgınları, cilt hidrasyonu, elastikiyet ve yara iyileştirme yeteneğindeki farklılıkları fark edebilir.
Cilt değişikliklerini izlemek, döngüsünde veya diğer yaşam faktörlerinde (uyku ve stres gibi) meydana gelebilecek herhangi bir düzeni fark etmeyi olanak sağlar. İzleme ayrıca akne gibi cilt problemlerini yönetmek için etkili stratejiler seçme yardımcı olabilir.
Kaynakça:
https://www.dermstore.com/blog/how-your-hormones-affect-your-skin-before-during-and-after-your-period/
https://thriva.co/hub/womens-health/understand-how-hormones-affect-your-skin
https://www.evolvebeauty.co.uk/blogs/news/skin-and-the-menstrual-cycle-how-hormones-affect-your-skin-throughout-the-month
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu