Adet görme, kadınlarda üreme çağındaki her ay düzenli olarak gerçekleşen fizyolojik bir olaydır. Adet görme biyolojik olarak şudur;
Uterus iç tabakasının (endometrium) her ay düzenli olarak östrojen ve progesteron hormonları tarafından kalınlaştırılır. Adet görme ise gebelik olmadığında bu tabakanın kanama yoluyla atılmasını sağlar.
Adet döngüsü, bir kadının ilk adet döneminden (menarş) başlayarak, menopoz dönemine kadar devam eder. Adet döngüsü, genellikle 21-35 gün arasında değişir. Bu süre boyunca tekrarlanan bir dizi hormonal değişiklikle karakterizedir.
Adet döngüsü boyunca hormon seviyelerindeki değişiklikler, kadının üreme sistemini etkiler. Östrojen hormonunun artması, uterus iç tabakasının kalınlaşmasına ve yumurtalıklardan bir yumurtanın salınmasına (ovulasyon) neden olur. Eğer gebelik oluşmazsa, uterus iç tabakası kanama yoluyla atılır ve adet kanaması gerçekleşir. Bu döngü her ay tekrarlanır.
Adet Gecikmesinin Nedenleri
Adet gecikmesi, bir kadının normal adet döngüsünden daha uzun süre adet görmemesi durumudur. Adet gecikmesinin birçok nedeni olabilir. Bu nedenler arasında hormonal değişiklikler, stres, sağlık sorunları, yaşam tarzı faktörleri ve ilaçlar bulunur. Aşağıda, adet gecikmesine neden olan bazı faktörleri daha ayrıntılı olarak ele alacağız.
Hormonal Değişiklikler
Adet döngüsü, hormonların düzenli bir şekilde salınmasıyla kontrol edilir. Bu hormonlar arasında östrojen, progesteron ve folikül uyarıcı hormon (FSH) bulunur. Hormonal değişiklikler, adet döngüsünü etkileyebilir ve adet gecikmesine neden olabilir. Örneğin, polikistik over sendromu (PCOS), hipotiroidi ve menopoz gibi hormonal problemler adet gecikmesine neden olabilir.
Stres
Stres, vücuttaki hormon seviyelerini etkileyebilir ve adet döngüsünü değiştirebilir. Aşırı stres, adrenal bezlerin kortizol hormonunu salgılamasına neden olabilir. Bu hormon, vücudun diğer hormonlarını etkileyebilir ve adet döngüsünü bozabilir.
Sağlık Sorunları
Bazı sağlık sorunları, adet döngüsünü etkileyebilir ve adet gecikmesine neden olabilir. Mesela tiroit sorunları, polikistik over sendromu, endometriozis, diyabet ve anoreksiya gibi durumları gibi.
Yaşam Tarzı Faktörleri
Sağlıksız bir yaşam tarzı, adet döngüsünü etkileyebilir ve adet gecikmesine neden olabilir. Yetersiz beslenme, aşırı egzersiz, sigara içmek ve alkol tüketmek, adet döngüsünü bozabilir. Adet gecikmesine neden olabilir.
İlaçlar
Bazı ilaçlar, adet döngüsünü etkileyebilir ve adet gecikmesine neden olabilir. Örneğin, doğum kontrol hapları, hormonal dengesizliği düzenlemek için kullanılır. Ancak, bazen kullanımı sonlandırıldığında adet gecikmesine neden olabilir.
Adet gecikmesi birçok nedene bağlı olabilir. Eğer adet gecikmesi sık sık oluyorsa, bir doktora danışmak iyi çözüm yolu olacaktır.
Kaynakça:
www.mayoclinic.org/diseases-conditions/amenorrhea/symptoms-causes/syc-20369299
www.essilorusa.com/newsroom/how-do-hormones-effect-your-eyes
www.womenshealth.gov/menstrual-cycle/period-problems
Yazar: Ömer FİDAN