Hymenoptera allerjilerinin tanısında hastanın vereceği bilgiler çok önemlidir. Hastanın sokan arıyı tanımlaması ve yol gösterici olmasına sorgulama aşamasında büyük önem taşır.
Ancak hastaların birçoğu arı türlerini tam olarak tarif edemez, bu sebepten ötürü böceğin soktuğu mekan, zaman ve yuvanın yeri ve biçiminin uygun yöntemlerle belirlenmesi, sokan böceğin tespit edilmesi durumunda daha net ve kesin bilgiler sunmaktadır. Sokulma yeri, klinik belirti ve bulgular ve bu bulguların ortaya çıkış aşaması, reaksiyonun seyri ve işleyiş süresi ve bunların sonucunda tedavi gerekip gerekmediği belirlenir.
Diğer aşamalarda arı venomuna karşı gelişen antikorlar öncelikle kan testleri yapılarak belirlenir. Sonuç pozitif çıkarsa ve arı venom immunoterapisi yapılması gerekiyorsa, arı venomlarıyla birlikte gerçekleştirilen deri testleri uygulanır. Fakat bu aşamalar ve uygulamalar her hasta için gerekli olmayabilir. Ayrıca uygulanması ve değerlendirilmesi, bunun yanı sıra işleyiş süresi uzmanlık ve tecrübe gerektirir.
Nasıl Korunuruz?
Arı sokmalarından en iyi ve uygun korunma yöntemi, arılarla karşı karşıya gelecek durumları azaltacak önlemlerin alınması olacaktır. Arı alerjisi açısından risk altında olan kişilerin alacağı basit gibi görünen önlemler, çok etkili bir korunma ve güven sağlayacaktır. Bahçe işleriyle uğraşan kişiler eldiven, uzun çorap ya da uygun pantolon gibi özel üretim giysilerle korunmalı ve özellikle dış ortamda kapalı ayakkabılar tercih etmelidirler. Piknik alanlarında ve çevresinde, çöp tenekelerinin bulunduğu sağlıksız alanlarda ve özellikle meyve bahçelerinde daha fazla dikkatli olmak gereklidir. Arıları cezbettikleri bilinen saç spreyleri ve buna benzer kokulu sprey tarzı ürünler kullanılmamalıdır. Koyu renkli ve kapalı giysiler tercih edilmeli; parlak ya da açık renkli kıyafetlerden uzak durulmalıdır. Yemek kokuları farklı bir tür olan yellow jacket’leri fazlasıyla cezbetmektedir. Bu yüzden açık alanlarda yemek yediğiniz an biraz daha dikkatli olmalısınız.
Tedavi Yöntemleri: Acil tedavi ve aşı tedavisi olmak üzere 2 farklı yöntem olarak tedavi uygulanır. Bu yöntemlerden ilki olan Acil tedavi’den sizlere bahsetmek istiyorum…
1- Acil Tedavi
Tüm önlemleri almanıza rağmen her zaman için arı türleri tarafından sokulma riskiniz mümkündür… Bu nedenle doktor müdahalesi öncesinde hasta’nın yakını olan bireyler panik yapmadan, doktor gelene kadar kendileri tedavi uygulayabilmelidir. Bu sayede hasta biraz daha rahatlamış ve sakinleşmiş olacaktır. Geliştirilmiş birçok tedavi yöntemi mevcuttur. Sizlere bir kit verilir bu kitlerde epinefrin otomatik şırıngası, turnike ve antihistamin tabletler yer almaktadır. Epinefrin en etkili ilaç türüdür ve hasta’nın ya da çevresindekilerin bunu nasıl ve ne şekilde kullanacaklarını bilmeleri, daha doğrusu bunun eğitimini almaları şarttır.
2- Aşı Tedavisi
Arı sokması sonucunda risk taşıyan ve sürekli olarak alerji’yi barındıran kişiler için uygulanmaktadır. Alerjik olunan arının venomu çok düşük dozlar ile başlanarak aşı şeklinde hastaya uygulanmaktadır. Bu tedavi 4 ila 5 yıl kadar sürebilmektedir. Başarı oranları %90-95 gibi yüksek bir orandır fakat tedavinin risk oranları da yüksektir. Bu yüzden uzman bir hekim tarafından ya da personel tarafından gerçekleştirilmesi önemli bir husustur.
Yazar:Ali Ersoy