Mevcut bilimsel bilgilere dayanarak, tüm ağrı kesiciler İAKB’ye neden olma kapasitesine sahiptir. Bağımlılık benzeri davranış en sık opioidleri aşırı kullanan hastalarda görülmekle birlikte, triptanları aşırı kullanan hastalarda da görülmektedir. İlaç aşırı kullanımı, birincil baş ağrılarının kronifikasyonu için önemli bir risk faktörü olarak bulunmuştur. ABD’de yapılan bir çalışma, aşırı ilaç kullanımı olan hastaların çoğunun basit ağrı kesicilerden çok kafein veya opioid içeren kombine ağrı kesiciler aldığını bulmuştur. Basit ağrı kesicilerde MOH riskinin daha az olduğu sonucuna varılmış ancak bu, aşırı kullanım ile belirli bir ilaç arasında bir bağlantı olduğunu kanıtlamamıştır.
Büyük bir prospektif popülasyona dayalı çalışmada, başlangıçta kronik günlük baş ağrısından muzdarip olmayan ancak 11 yıl sonra İAKB’si olan (n = % 201,0,8) 25.596 hasta ve İAKB gelişimi ile ilişkili olduğu saptanan risk faktörleri belirlenmiştir. Bunlar düzenli sakinleştirici kullanımı, kronik kas iskelet sistemi şikayetleri, gastrointestinal şikayetler ve hastane anksiyete depresyon ölçeği (HADS) skoru> = 11, fiziksel hareketsizlik ve sigara kullanımıdır. Migren baş ağrıları, MOH ile migren dışı baş ağrılarından daha güçlü bir şekilde bağlantılıydı ve risk, yüksek sıklığa sahip olanlarda, yani ayda 7-14 gün daha yüksektir, ancak bunun daha yüksek analjezik alımından mı yoksa sık mı olduğu belirsizliğini korumaktadır.
MOH için değiştirilemeyen risk faktörlerinden bazıları genç yaş, kadın cinsiyet, ailede analjezik veya aşırı madde kullanımı öyküsü ve düşük eğitim düzeyidir. Sigara içmek ve fiziksel hareketsizlik, ilaç aşırı kullanımı olmaksızın kronik günlük baş ağrısı ile ilişkili olmayan İAKB için diğer risk faktörleriydi ve bu iki durumun fenotipik olarak farklı olduğunu 
düşündürmektedir. İAKB’li hastaların% 80’inde migren, altta yatan birincil baş ağrısı bozukluğudur ve kalan hastaların çoğunda gerilim tipi baş ağrısı veya daha nadiren travma sonrası baş ağrısı vardır.
İAKB’nin patofizyolojisi belirsizliğini koruyor. Migren veya gerilim tipi baş ağrısına sahip hastaların MOH geliştirme olasılığının daha yüksek olması, İAKB’nin altında yatan mekanizmanın bu birincil baş ağrısı bozuklukları olan bir beyinle ilişkili olabileceği anlamına gelebilir. Küme tipi baş ağrısı olan hastalar (başka bir birincil baş ağrısı bozukluğu), migrenden muzdarip olmadıkları veya ailelerinde migren öyküsü yoksa düzenli ağrı kesicilere rağmen MOH geliştirmezler. Göçmen birinin beyindeki genetik bir risk faktörünün kişiyi İAKB’ye daha duyarlı hale getirmesi olasıdır.
Genetik Risk Faktörleri
Aşırı ilaç kullanımı ile ilişkili genetik risk faktörleri şu şekilde sınıflandırılabilir:
Anjiyotensin dönüştürücü enzim polimorfizmi
Renin-anjiyotensin sistemi, kan basıncı kontrolü için iyi bilinir. Anjiyotensin II, kan basıncında artışa neden olabilir ve Angiotensin I’den oluşumu için Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) gerektirir. Ayrıca nöral plastisiteyi düzenlemede rol oynar ve monoaminerjik sinaptik iletim ile etkileşimi bağımlılık davranışına katkıda bulunur. ACE’yi kodlayan gendeki polimorfizm (insersiyon / delesyon), özellikle D / D genotipi durumunda iyi bir rol oynayabilir.
Beyin kaynaklı nörotrofik faktör polimorfizmi
Beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) aşırı madde kullanımına bağlanmıştır. Bazı BDNF genotipleri (G / G olmayan) ağrı kesiciler için diğerlerine göre artan tüketim davranışı ile ilişkilidir.
Serotonin taşıyıcı polimorfizmi
Depresyon, anksiyete ve madde kötüye kullanımı gibi pek çok duygusal bozukluk SERT (Serotonin taşıyıcısı) kodlayan SLC6A4 varyantları ile ilişkilidir. MOH’si olan SLC6A4 varyantları olan hastalar, geri çekilme tedavisine yanıt vermek için son derece zordur ve çekilmeyi takiben yüksek bir nüks oranına sahiptir.
Katekol-O-metiltransferaz (COMT) polimorfizmi
COMT, dopamin, adrenalin ve noradrenalin gibi katekolaminleri metabolize eden ve ağrı modülasyonunu etkileyen bir enzimdir. COMTSNP’nin bazı genotipleri (rs4680 ve rs6269), analjeziklerin geri çekilmesini takiben, rolünü gösteren diğerlerine göre düşük bir relaps oranına sahiptir.
Ağrı Kesici İlaçların Rolü
Tüm ağrı kesiciler MOH ile ilişkilidir, ancak bazı analjezik sınıfları duruma diğerlerinden çok daha hızlı neden olabilir. Örneğin triptan aşırı kullanımı olan hastalarda MOH, opioidler, ergotamin ve kombinasyon analjeziklerden çok daha hızlı gelişir. Aynı şekilde, triptanların geri çekilmesi çok daha hızlı yanıt verir ve çok daha düşük bir nüks oranına sahiptir. Bu, altta yatan patofizyolojik mekanizmanın ilaca özgü olabileceğini gösterir. Migren ve aşırı ilaç kullanımı olanların trombositleri, ilaç aşırı kullanımı olmayanlara göre daha yüksek 5-HT2 reseptörüne sahiptir.
Araştırma ayrıca migren ve aşırı ilaç kullanımı olanlarda serotonin seviyelerinde bir azalma ve birincil endojen kanabinoidler, anandamid ve 2-açilgliserolde azalma olduğunu göstermiştir. Araştırmalar ayrıca, MOH hastalarının nazal dekonjestanlar, göz damlaları, laksatifler, sakinleştiriciler ve uyku ilaçları gibi diğer ilaçları yüksek oranda tükettiğini göstermiştir.
Trigeminovasküler Sistemin Aktivasyonu
Migrende baş ağrısının yollarından biri, intrakraniyal ve dural kan damarlarına zarar veren trigeminal birincil afferent nöronların aktivasyonudur. Bu damarların uyarılmasının migrenöz baş ağrısına benzer şekilde ağrıya neden olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte trigeminovasküler sistemi harekete geçiren tam temel mekanizma belirsizliğini koruyor. Muhtemel açıklamalar arasında, müteakip nöronal depolarizasyon ile depresyonun yayılması ve trigeminovasküler sistemin aktivasyonu ve intrakraniyal ve dural kan damarları çevresinde nörojenik inflamasyon üreten kimyasalların salınması yer alır.
Parasetamolün kronik kullanımının, baş ağrısına karışan nosiseptif yolun artmış aktivasyonu ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle, analjeziklere uzun süre maruz kalmanın vazodilatasyon ve nörojenik inflamasyonun nöral düzenleyicilerinin yukarı regülasyonu yoluyla MOH’a yol açabileceği öne sürülmektedir. Morfine maruz kalmanın sürekli sistemik dağıtımının dorsal kök ganglion nöronlarında CGRP içeriğini arttırdığı bir süredir bilinmektedir. Sıçanların bir süre boyunca triptanlara sürekli ve kalıcı olarak maruz kaldığını belgeleyen çok sayıda çalışmanın, CGRP ifade eden trigeminal ganglion hücre gövdelerinin sayısında belirgin bir artışa ve P maddesinin ifadesinde mütevazı bir artışa neden olduğu gösterilmiştir. 
Görüntüleme çalışmaları, İAKB’li hastalarda merkezi ağrı ağının fonksiyonel, yapısal ve metabolik ayarlamalarını göstermiştir. Bir voksel esaslı morfometrik çalışmada SB olan bireylerin] gri madde hacmi talamus, orta beyin ve striatum yükseltilmiştir ve frontal bölgelerde indirgenmiştir. SB klinik iyileşme [gösteren olanlar giderilmiş olduğunu] olduğu gözlemlenmiştir. Başka bir çalışma, orbitofrontal korteksin gri cevher hacminin ilaç aşırı kullanımı tedavisine yanıtı tahmin ettiğini göstermiştir.
Fonksiyonel MRG çalışmaları, yan ağrı sistemini oluşturan sağ supramarjinal girus, sağ alt ve üst paryetal alan dahil olmak üzere belirli kortikal bölgede MOH ile ilişkili hipoaktiviteyi göstermiştir. Bu, hipometabolizmanın talamide ve serebellar vermiste de gösterildiği PET çalışmasında daha da kanıtlanmıştır. Bu değişiklikler, orbito-frontal korteks dışında aşırı kullanımın sonunda çözülmüştür. Bu tür değişikliklerin MOH’a özgü olmadığı ve diğer baş ağrısı bozuklukları (migren) ve ağrı durumlarında bir dereceye kadar görülebileceği vurgulanmalıdır.
CO-Morbiditeler
Komorbidite, bir birincil durumla birlikte ortaya çıkan bir veya daha fazla ek koşulun varlığı olarak tanımlanır. İAKB’deki psikiyatrik komorbiditeler fark edilir derecede sıktır ve İAKB’li hastaların en eski literatüründen bu yana kapsamlı olarak çalışılmıştır. MOH ve anksiyete ve depresyon gibi duygudurum bozukluklarının tesadüfen çok daha fazla eşlik eden hastalıklar olduğu düşünülmektedir. 
Norveç BIMOH çalışmasına (Norveç’te 50 pratisyen hekim arasında yürütülen çift kör pragmatik küme randomize kontrollü çalışma) altmış MOH hastası ve 40 popülasyon kontrolü dahil edildi. MOH hastalarının, popülasyon kontrollerine göre anlamlı derecede daha yüksek baş ağrısı özürlülüğü ve anksiyete skorları vardır. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADS) puanları İAKB’li hastalarda (kısa müdahale öncesi ve sonrası) ve kontrollerde toplandı. İAKB hastalarının kaygı için anlamlı derecede daha yüksek HADS puanları gösterdiği bulunmuştur.
Avrupa ve Latina “COMOESTAS” çalışmasında, yedi aylık bir kohort çalışmasına (altı merkezden 694 MOH hastası dahil edilmiş, 492’si çalışmayı tamamlamıştır). Çalışma Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) skorlamasını kullandı ve İAKB hastalarının yarısından fazlasının (% 56) anksiyete ve% 40’ının depresyondan muzdarip olduğunu bulunmuştur. On Avrupa ülkesinde yürütülen ‘Eurolight’ denemesinde de benzer bulgular görüldü. İlişki, aşırı kullanımı olmayan migreni olan bir grup hastanın aksine önemli ölçüde daha güçlüdür.
İlaç Aşırı Kullanım Baş Ağrısında Sodyum Valproat (SAMOHA) üzerine yapılan bir çalışma, epizodik migren veya sağlıklı kontroller ile karşılaştırıldığında, orta ila şiddetli anksiyete hastalarının önemli ölçüde daha yüksek olduğunu bulunmuştur. Dahası, MOH’un bir veya daha fazla psikiyatrik komorbiditeye sahip olma olasılığı daha yüksektir ve bazı yazarlar, klinik olarak ilişkili obsesif kompulsif bozuklukları (OKB) olan hastaların üçte birini bulmuştur.
Subklinik OKB, kronik baş ağrıları için ek bir risk faktörü olabilir. MOH ayrıca maddeye bağlı bozukluk spektrumuyla da ilişkilendirilebilir, dahası MOH ve bağımlılık ortak nörobiyolojik yolları paylaşır; dikkat çekici şekilde İAKB hastaları uyuşturucu bağımlılarında görülen ortak kişilik özelliklerini paylaşmazlar. Bir Çin kohortunda, MOH ile metabolik bozukluklar arasında bir ilişki bulundu, yani kadın hastalarda obezite ve hipertansiyon gösterilmiştir. Danimarka’da yapılan bir kesitsel analiz, MOH ile bu metabolik düzensizlikler (nedensellik kanıtlanmamasına rağmen sigara, fiziksel hareketsizlik ve obezite arasında bir ilişki olduğunu doğrulamıştır.
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu