Bir çocuğu mama ile besleme veya emzirme kararı tipik olarak öncelikle doğum öncesi niyetle başlar. Ancak annenin kararını etkileyen bazı faktörler vardır. Bu faktörler;
• Bireysel maternal özellikler,
• Organizasyonel faktörler,
• Hastane/hizmet sağlayıcı önerileri
• Sistematik/politika faktörleri
Bu faktörler dahil olmak üzere bebeklerin beslenme uygulamaları ile ilgili olarak annenin karar vermesini etkileyen çok sayıda boyutu inceleyecektir. Ayrıca bebek besleme uygulamalarının erken bebek ve çocukluk sağlığı sonuçları üzerindeki etkisini inceleyecektir. Araştırmalar, emzirmenin bebeklerde ve erken çocuklukta yaygın hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı koruma, iyileştirilmiş IQ ve hatta okula devam oranını artırmayı içeren ancak bunlarla sınırlı olmayan faydalarını göstermiştir.
Bunun yanında dahası, Dünya Sağlık Asamblesi’nin küresel beslenme hedefleri, özel topluma dayalı yaklaşımları uygulamaya, bebek mamalarının aşırı pazarlanmasını sınırlamaya ve destekleyici emzirme mevzuatını uygulamaya ek olarak tüm sektörlerde emzirme desteğini teşvik etmeye odaklanmaktadır. Emzirme oranlarını ve daha özel olarak bebeklerin sağlığını etkileyen politikalar gibi bireysel, kişilerarası, toplum ve toplumsal faktörler arasındaki dinamik etkileşimde emzirme konusuna genel bir bakış sağlanmasına yardımcı olur.
Dünya Sağlık Örgütü, annelere, çocuklarını yaşamlarının ilk 6 ayı boyunca özel olarak emzirmelerini ve daha sonra, çocukların ve annelerin emzirme ile ilgili optimal sağlık yararlarını elde etmeleri için besleyici gıdaları ve anne sütünü 2 yıl ve daha uzun süre desteklemelerini önermektedir. Emzirmenin bilinen sağlık ve ekonomik faydalarına rağmen, küresel emzirme yaygınlığı, Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiyelerine göre dünya genelinde bebeklerin% 40’ından daha azının anne sütüyle beslendiği bir hedef olmaya devam etmektedir.
Emzirmenin Yararları
Emzirme, çocuğun ölüm ve hastalığa karşı ilk engelidir ve solunum yolu enfeksiyonu, gastrointestinal hastalık ve diğer olumsuz sağlık sonuçlarına karşı koruma sağlar. Emzirme aynı zamanda artmış IQ, okula devam ve yetişkin yaşamında daha yüksek gelir ile ilişkilendirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, bebeklerin yaşamlarının ilk 6 ayında yalnızca anne sütü almalarını ve anne sütünün yanı sıra besleyici olarak yeterli yiyecekler tüketmelerini önermektedir. Çocukların ve annelerin emzirme ile ilgili optimal sağlık yararlarından yararlanmaları için 2 yıl ve daha uzun süredir.
Aileler Dünya Sağlık Örgütü’nün emzirme tavsiyesine bağlı kalırsa, dünya çapında 5 yaşın altındaki çocukların yaklaşık 1 milyon ölümü yalnızca emzirme yoluyla önlenebilir. Optimal emzirme önerilerine annenin uyumunu iyileştirmek, aynı zamanda bir annenin yumurtalık kanseri, kalp hastalığı ve diyabet riskini azaltabilir ve yalnızca meme kanserinden yaklaşık 20.000 anne ölümünü önleyebilir. Emzirme ayrıca adet döngüsünün geri dönüşünü geciktirir ve bu da doğum aralığına yardımcı olabilir. Optimal emzirme uygulamalarına küresel bağlılık, dünya çapında 300 milyar ABD doları ekonomik tasarruflara katkıda bulunan ekonomik faydalarla birlikte bir dizi sağlık yararına yol açabilir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yönetim organı olan Dünya Sağlık Asamblesi (WHA), emzirmenin faydalarını kabul etmekte ve 2025 yılına kadar tek başına emzirmenin yaygınlığını en az % 50’ye çıkarmak için bir hedef belirlemiştir. UNICEF ve WHO liderliğindeki sivil toplum kuruluşları, akademik kurumlar ve bağışçıların bir ortaklığı olan WHA emzirme hedefi, Küresel Emzirme Kolektifi, emzirme hedeflerine ulaşma yolunda ilerlemeyi hızlandırmak ve emzirmeye başlama genel oranlarını iyileştirmek için WHA ile birlikte çalışmayı amaçlamaktadır. (2 yıl devam)
Dünya Bankası Beslenme Yatırım Çerçevesi, 2025 yılında WHA emzirme hedeflerine ulaşıldığında, 500.000’den fazla çocuk ölümünün önlenmesinin yanı sıra, iyileşen çocuk gelişimi ve hayatta kalma oranlarının bir sonucu olarak yaklaşık 300 milyar dolar tasarruf sağlayacağını tahmin etmektedir. Emzirmenin bilinen faydalarına rağmen, dünya çapındaki bebeklerin sade % 38’i 6 ay boyunca sadece anne sütüyle beslenmektedir. Bebek besleme uygulamalarına ilişkin annenin kararı, emzirme veya mama ile besleme konusunda yerleşik bir doğum öncesi niyetle başlar.
Medya yayıncılığı, bebek maması pazarlaması ve emzirme mevzuatı gibi makro düzeydeki faktörler, bir kadının emzirme niyetini destekleyen veya caydıran hastaneler, işyerleri ve kültürel normları içeren mikro düzey faktörlerle etkileşim halindedir. Emzirmenin yaygınlığı, annenin emzirmeyi sürdürmesi için gerekli desteğin olmaması nedeniyle dünya çapında değişken olmaya devam etmektedir. Ekonomik baskılar, toplumsal faktörler ve emzirmeye ilişkin olumlu medyada yer almaması, emzirmeyi tam olarak desteklemeyen kültürel bir değişime yol açtı ve dünya çapında emzirme oranlarının azalmasının nedenleri olarak gösterilmektedir. Bebek mamasına aşırı pazarlama, destek ve güven bebek besleme uygulamaları için yeni bir kültür ve standart yaratmıştır.
Emzirme Yaygınlığı
Daha önce bahsedildiği gibi, emzirmenin bilinen faydalarına rağmen, 6 aylıktan küçük bebekler için genel anne sütüyle besleme oranı % 40’ın biraz altındadır. Bununla birlikte, en az gelişmiş ülkeler, yalnızca anne sütüyle besleme oranlarında en büyük gelişmeyi yaşamışlardır, burada 6 ayda sadece emzirme yaygınlığı 2000’de % 38’den 2012’de % 50’ye yükselmiştir. Bu tür gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülkelerdeki yaklaşık % 20 ve Birleşik Krallık’taki % 1’den azı hala emzirmenin tersine, bebeklerin çoğu da 1 yılda emzirmeye devam etmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, sadece 23 ülke 6 aydan kısa bebeklerin en az % 60’ının sadece anne sütüyle beslenmesini sağlamıştır ve ülkelerin yaklaşık % 40’ının emzirmeye başlama oranları % 80’in üzerindedir. Afrika’da, ülkelerin yaklaşık % 70’i en az 1 yıl boyunca devam eden emzirme sürelerini uzatmıştır. Bunun aksine, Amerika’daki sadece dört ülke 1 yılda bu kadar yüksek emzirme süresine ulaşmıştır. 2 yıllık emzirme süresi dramatik bir şekilde% 45’e düşer ve Amerika’daki hiçbir ülke 2 yıllık sürekli bir emzirme süresi yaşamaz.
Yüksek başlangıç oranı ve azaltılmış süre oranı, birçok annenin emzirmeyi düşündüğünü, ancak emzirmeye devam etmek için engellerle karşılaşabileceğini düşündürmektedir. Araştırmada belirtildiği gibi en sık bahsedilen emzirme engelleri, emzirmenin özel yararları, sosyal normlar, eş ve aile desteğinin olmaması, çocuk doğum komplikasyonları, anne istihdamı ve sağlık hizmeti sağlayıcısının emzirme tavsiyelerinin eksikliği ile ilgili yanlış bilgilendirmeyi içermektedir.
Küresel Emzirme Kolektifinin Eylem Çağrısı Küresel emzirme yaygınlığını iyileştirmek için yedi önceliğin altını çizmektedir. Bu öncelikler;
1) Emzirme programlarının finanse edilmesi,
2) Bebek mamalarının teşvik edilmesinin kaldırılması,
3) Emziren kadınların haklarının korunması için yasaların çıkarılması,
4) Emzirme desteği ve annelik hizmetlerinin sağlanması,
5) Toplum desteğinin iyileştirilmesi emzirme için,
6) Emzirme programlarını izlemek ve iyileştirmek için sistemler geliştirmek
7) Emzirmenin önemi hakkında doğru bilgileri yaymak
Dünya Sağlık Asamblesi (WHA), 2025 yılına kadar yalnızca anne sütüyle besleme yaygınlığını en az% 50’ye çıkarma hedefindedir. Küresel emzirme yaygınlığı anlayışını artırmak ve bireysel anne özelliklerini, emzirme uygulamalarını etkileyen topluluk, örgütsel ve politik faktörleri ele almak çok önemlidir.
Kaynakça:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK235581/
http://www.uniteforsight.org/nutrition/module4
https://www.researchgate.net/publication/272531305_Infant_nutrition_and_the_benefits_of_breastfeeding
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu