Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Cerrahi Menopoz: Tanımı, Belirtileri ve Tedavisi

0 653

Cerrahi menepoz, menepoz döneminin bazı operasyonlarla indüklenmesi durumuna verilen isimdir. Kişinin kendisini cerrahi menopoza hazırlaması, yaşamının bundan sonraki kısmına östrojen ve progesteron olmadan devam etmesinde ilk adımıdır. Bu yazıda cerrahi menepoz nedir, belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.

Cerrahi Menopoz Nedir?

Menopozun doğal olarak gerçekleşmesi, 45 yaşından 51 yaşına kadar herhangi bir dönemde başlayabilen kademeli bir süreçtir. Bu süre zarfında, yumurtalıklar bu hormonlardan daha az ürettiğinden dolayı östrojen ve progesteronda dalgalanmalar yaşanır. Kişi birbirini takip eden 12 ay boyunca bir süre regl olmadıysa, resmen menopoza girmiş sayılır. Bununla birlikte, cerrahi menopoz ile menopoz semptomları bir gecede başlayabilir. Yumurtalıkların çıkarılmasıyla vücut, adet döngüsünü hemen durduran östrojen ve progesteron üretmeyi durdurur. Her iki yumurtalığı da ortadan kaldıran prosedür için tıbbi terim bilateral ooferektomidir.
Kişinin histerektomi varsa, cerrah sadece uterusunu çıkarır, bu nedenle cerrahi olarak indüklenen menopozda hemen belirtileri deneyimlemek mümkündür. Yumurtalıklar östrojen ve progesteron üretmeye devam edecek, ancak adet dönemleri duracaktır. Kısmi histerektomi ile erken menopoz geçirme olasılığı daha yüksektir. Neden histerektomi geçirildiğine bağlı olarak, cerrah, özellikle endometriozis gibi bir hastalığı veya durumu tedavi ediyorsa, yumurtalıkları da çıkarabilir.

Cerrahi Olarak İndüklenen Menopozun Olumlu Etkileri

Cerrahi Menopoz: Tanımı, Belirtileri ve TedavisiKişinin şayet belirli bir kanser geliştirme riski daha yüksekse doktorun ooferektomi veya histerektomi önerebilmesinin birçok nedeni vardır. Özellikle fibroid varlığında ağır ve ağrılı dönemler yaşıyorsa, cerrahi olarak indüklenen menopoz seçilebilir. Doktorlar, yumurtalıkları çıkarmak için bilateral ooferektomi ile birlikte genellikle bu durumda tam bir histerektomi önerir. Cerrahi menopozun olumlu etkilerinden biri, ağır dönemlerin ve fibroidlerin ağrılı semptomlarından kurtulmak şeklinde olabilir.
Cerrahi menopozun bir diğer olumlu etkisi, yumurtalık kanseri gelişme riskinin azalmasıdır. Ailede yumurtalık kanseri öyküsü varsa veya kişi bu hastalığa yatkınsa, doktoru cerrahi menopoz önerebilir. Bu ameliyata giren bazı kişiler, yumurtalık kanseri hakkında sürekli olarak endişe duymaktan kurtulurlar. Araştırmacılar ayrıca cerrahi menopozun meme kanseri riskini azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuşlardır.
Cerrahi menopoz bazı insanlara, özellikle endometriozisin pelvik ağrısına maruz kalanlara rahatlama getirebilir. Bu durum, uterus astarının (endometrium), yumurtalıklar ve fallop tüpleri gibi, olmaması gereken yerlerde büyümesine neden olur ve adet sırasında yoğun ağrıya neden olur. Cerrahi menopozun endometriozisi olan bazı insanlara yardımcı olduğu gösterilmiştir, ancak etkinliği kişiden kişiye değişir ve herkes için doğru olmayabilir.

Cerrahi Menopoz Belirtileri ve Yan Etkileri

Cerrahi menopoz belirtileri doğal menopoz belirtilerine çok benzer ve aynı yan etkileri görülebilir. Bununla birlikte, hormonların kademeli olarak azaltılması yerine, cerrahi menopoz hormonları aniden durdurur, semptomların aniden ve bazen daha şiddetli görünmesine neden olur. En yaygın görrülen belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
• Cerrahi menopozun en sık görülen semptomları sıcak basması, gece terlemesi ve vajinal kuruluktur.
• Östrojen eksikliği kemik yoğunluğunun azalmasına ve osteoporoz gelişme riskinizi artırabilir. Kırıklar da daha yaygındır.
• Vajinal kuruluk cinsel ilişkiyi rahatsız edebilir ve bazen acı verici hale getirebilir.
• Yumurtalık testosteron kaybı ile libidoda bir düşüş yaşanabilir.
• Yumurtalıkların cerrahi menopozla çıkarılması, duygusal ve zihinsel sağlığı etkileyebilecek doğurganlık kaybı anlamına gelir.
• Östrojen, dokuların canlılığında önemli bir rol oynar. Bu hormonun düşük seviyeleri kardiyovasküler sisteminizi etkileyebilir ve sizi kalp hastalığına daha duyarlı hale getirebilir.

Cerrahi Menopoz Tedavisi

Cerrahi Menopoz: Tanımı, Belirtileri ve TedavisiCerrahi menopoz belirtileri hakkında endişeler varsa, menopozal hormon tedavisi (MHT) hakkında uzman bir doktora görünmek gerekebilir. Özellikle endometriozis olanlar için olmasa da, doktorlar genellikle cerrahi menopoz semptomlarını hafifletmek için hormon replasman tedavisi (HRT) reçete ederler. Hormon replasman tedavisinin ana yararı, kardiyovasküler hastalık ve osteoporoz riskini yönetmektir. Bu tür cerrahi menopoz tedavisi herkes için her zaman etkili değildir.
Kişi 45 yaşın altındaysa ve MHT için yüksek riskli bir aday değilse, büyük olasılıkla cerrahi olarak indüklenen menopoz için hormon replasman tedavisi önerilmektedir. Çoğu kişi bu cerrahi menopoz tedavi planını, doğal menopoz yaşı olan 51 olana kadar takip etmektedir. Bu noktada, doktor kişinin HRT olmadan yaşadığı semptomları nasıl yöneteceği hakkında hasta ile birebir görüşmeler bulunmaya devam ederek takibini yapar.
MHT özellikle meme kanseri öyküsü olanlar için değildir. Bununla birlikte, çalışmalar meme kanseri gelişme riski daha yüksek olan kadınlar için güvenli bir cerrahi menopoz tedavisi olduğunu bulmuştur. Kişi hormon replasman tedavisinden vazgeçmek, menopoz semptomlarının ani bir geri dönüşü yaşamasına neden olur, bunun doktor tarafından dikkatli olarak hastanın gözetimi yapılmalıdır. Kadınların yaklaşık yüzde 50’si şiddetli sıcak basması ve gece terlemesi şikayetleri olduğunu bildirmektedirler.
Uygulanacak olan cerrahi menepoz türlerinden hangisinin kişi için doğru olduğu hastanın durumuna bağlıdır. Histerektomiden kurtulan kişiler için doktorlar genellikle östrojen bazlı bir replasman tedavisi reçete etmektedirler. Rahimleri bozulmamış olan kişilere östrojen ve progesteron hormonu replasmanı kombinasyonu verilir. Eğer hasta 45 yaşından küçükse, doktoru cinsel dürtülerini artırmaya yardımcı olacak bir testosteron takviyesi önerebilir.

Cerrahi Menopoz Sonrası Semptomların Yönetilmesi

Cerrahi menopozdan sonra artan osteoporoz riski ile, kemik yoğunluğu kaybına karşı koymak için birkaç yaşam tarzı değişikliği yapmak akıllıca bir yaklaşım olacaktır. Kemikleri güçlü ve sağlıklı tutmaya yardımcı olmak için kalsiyum ve D vitamini takviyeleri eklenebilir. Ameliyat şikayetleri sona erdirdikten sonra, haftada en az iki kez direnç eğitimi içeren düzenli bir egzersiz programı eklemek sağlıklı kemiklere sahip olmak ve onarılmasına yardımcı olabilir. Ayrıca kafein kullanımınızı sınırlamak ve sigarayı bırakmak kemik sağlığını iyileştirmenin ve kişinin osteoporoza karşı kendisini korumasının diğer iki yoludur.
Cerrahi Menopoz: Tanımı, Belirtileri ve TedavisiYumurtalıkların çıkarılmasından sonra, sıcak basmaları, gece terlemeleri ve vajinal kuruluk gibi kan damarlarındaki değişikliklerle (vazomotor semptomlar) ilgili semptomları yönetmeye yardımcı olmak için hormon replasman tedavisi önerebilir. 45 yaşın altındaki kişiler daha yüksek bir östrojen dozuna ihtiyaç duyabilir ve doktorlar ayrıca libido kaybına yardımcı olmak için testosteron eklemeyi önerebilir. Başlangıçta, bu tür tedaviyi kişinin ne kadar iyi tolere ettiğini görmek için muhtemelen düşük dozlarda östrojen reçete edilmektedir.
Doktorlar ayrıca genellikle cerrahi menopoza giren 45 yaşın altındaki kişiler için kemik yoğunluğu taramaları önermektedir. İki yılda bir kemik taraması yaptırmak gerekir. Ve ayrıca cerrahi menopozdan sonra kemik kaybına yardımcı olması için MHT’yi önerilebilir. Cerrahi menopoz östrojen ve progesteron üretimini durdurur ve bu vücudun birçok farklı şekilde etkiler. Kolesterol ve yüksek yağlı, yüksek şekerli gıdaları sınırlandırarak kalp sağlığına çok dikkat edilmelidir. Düzenli kontroller kan basıncını ve kolesterolü izlemenize yardımcı olur, böylece kişi kendini kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyabilir. MHT kemik kaybına ve vazomotor semptomlara yardımcı olurken, kalp hastalığı için etkili bir cerrahi menopoz tedavisi olup olmadığını belirleyecek hiçbir kanıt yoktur.
Cerrahi menopozdan sonra vücutta olan bu değişikliklerden sonra depresyonda girmek nadir bir durum değildir. Birçok kişi, bu semptomların yönetilmesine yardımcı olmak için danışmanlık ve destek grupları aracılığıyla yardım istemektedirler. Bu anlamda çevrimiçi forumlar, bu zor zamanda destek ve yardım için mükemmel bir kaynak sunmaktadır. Bu problemi yaşayanların iletişim kurmaktan ve yardım istemekten çekinmemeleri gerekir çünkü bunu yaşayan tek kişi kendileri değildir.
Kişi cerrahi menopoz düşünüyorsa, jinekoloğu ile görüşmeli kafasındaki soruları kendisine yöneltmelidir. Bu şekilde bu operasyona karar vermeden önce tüm tereddütlerini yok edebilir. Eğer cerrahi menepoza karar verilirse, ameliyat öncesi yerine getirmesi gereken prosedürlere hazırlıklı olması, ameliyat sonrası bakımı için çevresindekilerden yardım alması gerekebilir. Cerrahi menopoz yoluyla destek almak semptomları yönetmeye ve kişinin kendisini gibi hissetmesine yardımcı olabilir.

Kaynakça:
https://www.healthline.com/health/surgical-menopause
https://www.menopause.org.au/hp/information-sheets/756-surgical-menopause
https://www.news-medical.net/health/Surgical-Menopause.aspx

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku