Geleneklerine çok düşkün bir ulus olan Japonlar halen geleneksel kıyafetlerini kullanmaya devam ediyorlar. Günümüzde çoğu zaman törenlerde, festivallerde ve kültürel etkinliklerde giyilse bile bazı kırsal bölgelerde kullanan kişilere rastlamak mümkündür.
Geleneksel Japon kıyafetleri savaşlar ve hava şartları gibi faktörlerden etkilenmiştir. Bunun yanı sıra Japon evlerinin geleneksel yapısı da kıyafetlerin tarzını ve modasını da etkilemiştir.
Halen günümüzde de giyilen geleneksel Japon kıyafetlerine kısaca bir göz atalım;
Kimono
Bir zamanlar Japon toplumunda günlük olarak giyilen bir ipek ve pahalı bir kıyafet idi. Ancak kimono giymek ciddi zor bir iştir. Çünkü belli ritüel ve giyim tarzının düzgün bir biçimde yapılması önemlidir.
Günümüzde ise festival, tören ve kültürel etkinlikler dışında fazla kullanılmamaktadır.
Hakama
Kimono üzerine giyilen geleneksel bir Japon kıyafetidir. Bel çevresinde bağlanır ve uzunluğu ayak bileklerine kadar gelir. Hakama önden pileli şekilde bir etek veya pantolon şeklinde de olabilir. Geçmişte sadece erkekler tarafından giyilirdi. İşçiler, çiftçiler, samuraylar, akademisyenler ve aristokratlar için günlük olarak giyilen farklı hakama tarzları vardı.
Günümüzde hakama resmi törenlerde hem erkek hem de kadınlar tarafından giyilmektedir.
Obi
Kimonoların beline sarılan geniş ve süslü genellikle kanat şeklindeki kemerlerdir. Obiler çok çeşitli desen, genişlik, uzunluk ve malzemeden meydana gelirler. Obinin bağlanmasındaki farklılıklar formalite düzeyini temsil eder. Mesela geyşaların veya erkeklerin farklı obi bağlama tarzı vardır.
Yukata
Pamukludan yapılmış Kimono’ya benzer bir kıyafettir. Kimono’ya göre ucuzdur ve hem erkekler hem de kadınlar tarafından giyilir. Erkeklerin Yukata’sı basit ve koyu renklidir. Genç kadınların ki göz alıcı ve parlak renklerdedir. Yaşlı kadınların ki ise daha zarif desenlidir.
Happi
Japon festivallerinde takımların formasıdır. Üzerlerinde takımın amblemi olan süslenmiş basit bornoz benzeri pamuklu bir yelektir. Altına genellikle kısa bir şort, normal pantolon veya altlık giyilir.
Happiler kendileri ile eşleyen başa bağlanan bir bant ile tamamlanır.
Furisode
Yetişkin kadınların giymiş olduğu kol kısmı uzun kimonolardır. Furisode, kimonodan daha zarif ve çok daha pahalıdır. Bir kadın evlendiğinde veya 30 yaşını geçtiğinde furisode giymesi uygun olmaz onun yerine kimono giyer. Furisodeler düğünlerde (konuk iseniz) veya çay seremonilerinde giyilir.
Nagajuban
Kimononun altına giyilen pamuktan veya sentetik ipekten yapılmış kimono şeklinde bornoz kıyafetlerdir. Aslında kimononun kirlenmesini önleyen bir iç çamaşırıdır da diyebiliriz.
Kimonunun temizlenmesi zor ve pahalı olduğundan altına nagajuban giyilir. Nagajuban kimononun vücuda değmesini önler ve temizlenmesi kolaydır, Genellikle beyazdır. Pek çok nagabujanın yakası değişebilir bu şekilde farklı kimonolar ile giyilebilirler.
Tabi
Japon geta, zobi ve okobo sandaletlerle giyilmek üzere tasarlanmış çoraplardır. Kimonolar için uygun çorap olarak kabul edilir. Çünkü yukatalar resmi kıyafetler olmadığı için genellikle çorapla giyilmez.
Tabide baş parmak kısmı bölünmüştür. Genel rengi beyazdır. Batılı tarz çoraplar gibi elastik bir yapıda değildir.
Jikatabi
Geleneksel Japon ayakkabıları gibi şekillendirilmiş kauçuk tabanlı kumaş botlardır. Japon inşaat işçileri, çiftçiler, bahçıvanlar ve çekçek işçileri tarafından çok kullanılırdı. Jikatabide de tabi gibi baş parmak kısmı ayrıdır. Çelik tabanlı çizmelerin koruyucu özelliğinden yoksun olsalar da Japonya’da pek çok işçi zemini ayakları altında hissetmenin önemli olduğunu iddia ettiklerinden bunu kullanmaktadırlar. Bu sebeple bazı jikatabiler inşaatlarda kullanılmak üzere özel olarak sertleştirilmiştir.
Geçmişte samuraylar, zanaatkarlar ve çiftçiler tarafından giyilen ayakkabılara benzemesi sebebi ile halen popülerdir.
Zori
Saman, ahşap, deri, kumaş veya sentetik malzemelerden yapılmış Japon sandaletleridir. Kimono ile yapılan ritüellerde, törenler ve kutlamalarda giyilen resmi ayakkabı olarak kabul edilmiştir. Zoriler mağazalarda satılan ucuz modellerinden düğünlerde giyilen ipek modellerine kadar değişen fiyat ve kalitededir.
Geta
Kimononun yere sürünmesini önleyen platformlu sandaletlerdir. Ayakları kar, yağmurdan koruyarak kuru tutar.
Okobo
Üst kısmında kayışlı söğüt ağacından yapılmış basit, platformlu sandaletlerdir. Diğer sandaletlere göre tabanı daha yüksektir. Taban kısmı işlenmemiş ahşap veya siyah lake kaplıdır.
Hiyoko
Kimononun altına giyilen ipek kimono elbiselerdir. Kimonolar sıcaklık durumuna bağlı olarak en fazla 5 kat üst üste giyilirdi. Ancak geçmişte Japon İmparatorluk saraylarında 20 kat olarak da giyiliyordu.
Kimonoların her katmanı bir anlam ifade eder. Ancak bu unutulmuş bir sanattır.
Uchikake
Geleneksel gelinlerin giydiği kimononun dış kısmıdır. Parlak renkli veya beyazdır. Obi ile bağlanmaz ve oldukça uzundur. Üzerinde 1000 yıl yaşadığı düşünülen ve uğur getirmesi için turna kuşu sembolleri vardır. Modern gelinler genellikle beyaz uchikake tercih ederler.
Fundoshi
Geçmişte erkeklerin kullandığı iç çamaşırlarıdır. İşçiler ve çekçek sürücüleri tarafından şort olarak giyilirdi.
Günümüzde ise güç ve dayanıklılığa dayalı festivallerde giyilmektedir.
Kanzashi
Geleneksel karmaşık Japon saç modellerini süsleyen bez saç süsleridir. Özel günler için özel varyasyonları vardır.
Kaynakça:
en.wikipedia.org/wiki/Japanese_clothing
Yazar:Funda Ergenekon