Cittaslow; nüfusu 50,000’in altında olan kentlerin uluslararası bir çatı altında toplandığı, belediyeler birliğidir. Slow Food Harekâtı örnek alınarak geliştirilen Cittaslow; kasabaları, o kasaba ve çevresi hakkında neyin önemli ve özel olduğunu belirlemek için zaman ayırır ve benzersiz niteliklerini korumak, herkes için hayatı daha iyi hale getirmek için stratejiler geliştirir. İlk olarak 1999 yılında İtalya’nın Greve in Chianti kentinde kurulmuştur. Dernek adını; İtalyanca şehir anlamına gelen İtalyanca “citta” kelimesi ile, sakin/yavaş anlamına gelen İngilizce”slow” kelimelerinin birleşiminden almıştır. Kısaca Sakin şehir denmektedir. Greve in Chianti’nin eski belediye başkanı Paolo Saturnini’nin, öngörüsüyle ortaya çıkan bu harekatın temel amacı insanlığın yaşam kalitesini yükseltmektir.
Cittaslow Felsefesi Nedir?
Globalleşen dünyanın bedelini ödeyen insanlık; hızlı yaşamaya, hızlı çalışmaya, üretmekten çok hızlı tüketmeye zorlandı. Metropollerin müebbet yemiş bu mahkumları, teknolojinin boyunduruğu altında, hiçbir doyuma ulaşmadan ömürlerini tüketiyor. Sürekli bir yerlere, bir şeylere yetişmeye çalışırken; aslında kendine bile yetişemiyor. Sevgi, saygı, tevazu, hoşgörü, anlayışı; bozuk para gibi harcıyor ama satın aldığı sadece nefret, kıskanma, tahammülsüz ve ötekileştirme. İşte bu koskoca hapishanene de nefeslenmek için bir pencere açmaya çalışan Paolo Saturnini’nin vizyonun eseri bu dernek.
Cittaslo harekâtı; aslında çoğunluğumuzun hayal ettiği bir dünyayı hedeflenmiş burada. Kültürüne, örf ve adetlerine sahip çıkan, el sanatlarını yaşatan, sosyalleşen, komşusunu tanıyan, küçük esnafın samimiyetiyle yoğrulan, kendine yeten kadarla yetinen, ama bunu yaparken, teknolojinin nimetlerinden faydalanabilen, alt yapı sorunları yaşamayan bir yaşam alanı oluşturmak. Hava kirliliğinin olmadığı, yeşil alanların çok olduğu, çocukların bilgisayar başında değil de oyun alanlarında büyüdüğü, sağlıklı ortamları yaratmak çabasında olan bu dernek,bu düzeni kurarak aynı zamanda sağlıklı bir yaşamı hedeflemiş. Popüler kültür peşinde koşarken sağlığını, duygularını kaybeden insanın hayatını sadeleştirerek, sadece kendi kaynaklarını değil bütün dünya kaynaklarından elini çekmesini de sağlamak istiyor. Kısaca dünyayı sadece tüketim için kurulan bir sahne görüntüsünden arındırmak istiyor.
Nasıl Üye olunur?
Bu uluslararası birliği üye olmak isteyen kentlerin, ilk olarak bir proje geliştirmesi gerekmektedir. Bu projeleri belgeleyerek, bir başvuru dosyası oluşturulması gerekmektedir. Kentler bu kriterlerinin gerçekleştirilme başarısına göre değerlendirilmekte ve puan almaktadır. Bir kentin Cittaslow olması için Cittaslow felsefesine uygun hareket etmesi, nüfusunun 50.000 altında olması şartı mevcut. Derneğe sunduğu başvuru dosyası üzerinden yapılan değerlendirmeden geçer puan alması sonucu Sakin Şehir olarak kabul edilmektedir. Başvuru sürecinde aday kentlere, Genel Merkez’den veya Ulusal Dernek temsilciler giderek yerinde değerlendirme yapabilir.
Üyelik Kriterleri
1. Çevre Politikası ¦ 2. Altyapı ve Ulaştırma Politikaları ¦ 3 . Kasaba ve Peyzaj Politikaları ¦ 4 .Gündelik Yaşam Politikalarının Kalitesi ¦ 5 . Ekonomi, Sanayi ve Turizm Politikaları ¦ 6 . Kültür, Miras ve Sosyal İçerme Politikaları ¦ 7. Ortaklık Politikaları
1. Çevre Politikası
1.1 Hava kalitesi kontrol ve iyileştirme programları
1.2 Su kalitesi, koruma ve kullanım programları
1.3 Atık toplama ve yönetim programları
1.4 Endüstriyel ve evsel kompostlama programları
1.5 Kanalizasyon arıtma, yeniden kullanım ve bertaraf programları
1.6 Evsel ve endüstriyel enerji tüketimi ve yenilenebilir kaynaklardan üretim için
programlar
1.7 Gürültü azaltma programları
1.8 Kamu ve özel yerlerde ışık kirliliğini azaltmak
1.9 Yerel ekosistemlerin biyo çeşitliliğini ve yönetimini
koruma programları
1.10 Toprak koruma ve yönetim programları
2. Altyapı ve Ulaştırma Politikaları
2.1 Entegre yerel toplu taşıma sistemi
2.2 Bisiklet yolları ve otopark tesislerinin planlanması ve bakımı
2.3 Düzenli aile kullanımını teşvik etmek için yürüyüş yolları ve tesisler
2.4 Alternatif hareketlilik teknolojisinin teşvik edilmesi ve özel araç kullanımının azaltılması
2.5 Yaya dostu altyapı ve tasarım
2.6 Spor için zemin ve tesisler Topluluğun tüm kesimleri için eğlence ve sosyal aktiviteler
2.7 Yeni iletişim teknolojilerinin kullanımını desteklemek ve teşvik etmek için altyapılar
2.8 Turist tabela kullanımı ve bölgeye gelen ziyaretçiler için erişimin değerlendirilmesi
2.9 Ağır mallar ve dağıtım lojistiği
3. Kasaba ve Peyzaj Politikaları
3.1 Kentsel ve kırsal kalkınmanın yönetimi
3.2 Mirasın yönetimi, doğal ve doğal peyzaj şekilleri
3.3 Yerel bitkileri kullanarak aktif peyzaj, üretken bitkileri ve meyve ağaçlarını kamusal alanlarda dikmek
3.4 Ağaç nüfus sayımı ve toplumdaki önemli ağaçlar için koruma programı
3.5 Yenileme ve yeniden yapılanma marjinal, terk edilmiş veya bozulmuş alanlar
3.6 Yerel önemi olan ancak tarihi değeri olmayan mekanların ve binaların korunması / yenilenmesi
3.7 Kamu patikalarının, kasaba meydanlarının, tabelaların, sokak mobilyalarının ve açık sosyal yeşil alanların iyileştirilmesi ve sürdürülmesi
3.8 Hayati mahalleler ve karma kullanım gelişmeleri için planlama
3.9 Özellikle miras veya çevreye duyarlı alanlarda inşa edilmiş ortamlar için uygun kentsel tasarım ilkeleri
3.10 Sürdürülebilir binalar ve mimarlık için teşvik ve bilgi tesisleri
4. Gündelik Yaşam Politikalarının Kalitesi
4.1 Farklı yaşta yaşayanlar için yerel özel programlar ( çocuklar ve anneler, gençler, aileler, erkekler, yaşlılar )
4.2 Engelli, dezavantajlı veya yerinden edilmiş kişiler için toplum destek hizmetleri
4.3 Tıbbi ve diğer acil yardımlara erişim ve erişim
4.4 Tüm tesis ve binalara evrensel
4.5 Çiftçiler ve kasabadaki kentsel yerleşim dışında yaşayanlar için hükümet ve konut hizmetlerine erişim
4.6 Okul ve toplum bahçelerinin geliştirilmesi ve geliştirilmesi
4.7 Gönüllülük fırsatları için destek ve destek
4.8 Sağlıklı yaşam programları, evlerde tat ve beslenmenin eğitilmesi ile birlikte sağlık eğitiminin desteklenmesi ve okullar ve etiketleme bilincini geliştirmek erişim
4.9 Cittaslow projelerini ve faaliyetlerini teşvik etmek için programlar ve Cittaslow ilkeleri ile ilgili eğitim
4.10 Konsey tarafından kullanılan topluluk danışma süreçleri
5. Ekonomi, Sanayi ve Turizm Politikaları
5.1 Bölgesel ekonomi, yerel çalışma fırsatları ve tesislerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi ve “mağaza yerel” programlarının desteklenmesi
5.2. Zanaatkârların ve geleneksel becerilerin teşvik edilmesi ve korunması
5.3 Sürdürülebilir iş uygulamalarıyla işletmelerin tanınması ve tanıtılması
5.4 Üretilen yerel sanatkârın gerçekliğinin bilinmesi. yerel ürünler de dahil olmak üzere ürünler ve nesneler ve sanatsal el sanatları
5.5 Tele-çalışma / telekomünikasyon hizmetlerini destekleyen projeler, vatandaşlara ve ziyaretçilere yönelik yeni teknolojiler ve bilgi hizmetlerine erişim ve erişim
5.6 Bölgede sürdürülebilir tarım, sorumlu hayvancılık ve balıkçılık uygulamalarının desteklenmesi
5.7 Eğitimin desteklenmesi turistik bilgi ve kalite misafirperverliği için kurslar
5.8 Eko-turizmi, mekana dayalı turizmi, yavaş turizmi teşvik etme planları
5.9 Yerel ürünlerin tanıtımı ve satışı için geleneksel ve doğal ürünler için pazarlama fırsatları
5.10 Adil ticareti, arkadaş canlısı mağazaları ve işletmeleri ve reklamcılıkta dürüstlüğü destekleyen programlar
5.11 Cittaslow logosunun Konsey, yetkili işletmeler ve kuruluşlar tarafından kullanımı ve Cittaslow eğitimi ile ilgili eğitim ( Konsey personeli ve yöneticileri için )
5.12 Lokantaların, okulların, hastanelerin ve diğer kamu ve özel kuruluşlarda yerel ürünlerin kullanılması
5.13 Yeterli ve uygun turistik konaklama ve gelecekteki kalkınma için planların değerlendirilmesi
5.14 Kentsel gelişmeye karşı kentsel alanın bütünlüğünü koruma planları
6. Kültür, Miras ve Sosyal İçerme Politikaları
6.1 Yerli veya yerli halkların geleneklerini, sanatını, dilini, rollerini ve rollerini tanıma
6.2 Yerel sanatı, müziği, kültürel gelenekleri ve mirası teşvik eden etkinliklerin tanıtımı ve korunması
6.3 Kapsayıcı programlar ve kültürel çeşitliliği teşvik eden ve desteklenmeyi kolaylaştıran kulüpler ve faaliyetler için destek Kültürel ve etnik gruplar için
6.4 Yerel tarihin, mekanların, fotoğrafların ve kayıtların korunması
6.5 Hoşgeldin programları, yeni sakinler ve işletmeler için bilgi ve entegrasyon
6.6 Cittaslow’un tarihi ve felsefesi ile şehrin katılımı hakkında bilgi ve anlayışı geliştirecek programlar için planlar. Cittaslow prensipleri altında faaliyet gösteren işletmelerin tanınması
6.7 Vatandaşlara ve ziyaretçilere bilgi ve hizmet sağlamak için yeni teknolojilerin
kullanımı
6.8 Turist tabela kullanımının ve bölgeye gelen ziyaretçilere erişimin
değerlendirilmesi
6.9 Uygun toplu konutların değerlendirilmesi
7. Ortaklık Politikaları
7.1 Yavaş Yemeklerle İlgili Destek Hedefleri ve Programları
7.2 Sağlıklı gıda programlarını teşvik eden diğer örgütlerle işbirliği, daha iyi yaşam vb.
7.3 Eşleştirme projelerinin desteklenmesi ve gelişmekte olan ülkelerin Cittaslow ve Slow Food felsefelerini teşvik etmeleri için destek
Cittaslow Harekatı Üyeleri
Türkiye’deki Cittaslow’lar :Şavşat(Artvin), Akyaka(Muğla), Gökçeada(Çanakkale), Seferihisar(İzmir),Taraklı(Sakarya), Yenipazar(Aydın), Yalvaç(Isparta), Perşembe(Ordu), Vize(Kırklareli),Halfeti(Şanlıurfa), Uzundere(Erzurum),Göynük(Bolu), Gerze, (Sinop),Mudurnu(Bolu)
ABD’deki sakin şehirler: Sonoma Valley (California), Fairfax (California), Sebastopol (California)
Almanya’daki sakin şehirler: Hersbruck,(Bavyera),Waldkirch(Baden-Württemberg),Überlingen( Baden-Württemberg), Schwarzenbruck(Bavyera),Lüdinghausen,(Kuzey Ren-Vestfalya), Marihn(Mecklenburg-Vorpommern), Deidesheim(Rheinland-Pfalz),Wirsberg (Bavyera), Nördlingen(Bavyera),Bad Schussenried(Baden-Württemberg)
Avustralya’daki sakin şehirler: Goolwa,Katoomba, (City of Blue Mountains),Yea( Victoria)
Avusturya’daki sakin şehirler Enns , Hartberg, Horn
Belçika’daki sakin şehirlerler: Chaudfontaine, Enghien, Lens,Silly
Birleşik Krallık’daki sakin şehirler:
Aylsham (Norfolk, İngiltere),Berwick Upon Tweed(Northumberland, İngiltere),Diss(Norfolk, İngiltere),
Ludlow( Shropshire İngiltere),Mold( Flintshire, Galler),Perth, (Perth and Kinross, İskoçya), Cockermouth(Cumbria, İngiltere), Sturminster Newton (Dorset, İngiltere)
Danimarka’daki sakin şehirler: Svendborg
Finlandiya’daki sakin şehirler: Kristinestad
Fransa’daki sakin şehirler: Labastide-d’Armagnac , Segonzac
Güney Afrika’daki sakin şehirler: Sedgefield, Western Cape
Güney Kore’deki sakin şehirler: Cheongsan Island ( Wando, South Jeolla), Jeungdo (Sinan County, South Jeolla), Damyang(South Jeolla), Akyang town of Hadong (South Gyungnam)
Yesan ,Jangheung county (South Jeolla Province)
Hollanda’daki sakin şehirler
Midden(Delfland), Alphen(Chaam),Borger(Odoorn)
İspanya’daki sakin şehirler: Begur, , Lekeitio, Rubielos de Mora ,Bigastro, Mungia, Pals,
İsveç’deki sakin şehirlerler: Falköping, Västra Götaland
İtalya’daki sakin şehirler
Abbiategrasso, , Amalfi, Acqualagna,Acquapendente, AltomonteAmelia, Anghiari, Asolo, Barga, Bazzano, Borgo Val di Taro, Bra, Brisighella, Bucine, Capalbio, Caiazzo, Casalbeltrame, Castel San Pietro Terme, Castelnovo ne’ Monti, Castelnuovo Berardenga, Castiglione del Lago, Castiglione Olona, Città della Pieve, Cerreto Sannita, Chiavenna, Chiaverano, Città Sant’Angelo, Civitella in Val di Chiana, Cutigliano, Fontanellato, Francavilla al Mare, Galeata, Giffoni Valle Piana, Giuliano Teatino, Greve in Chianti, Guardiagrele, Monte Castello di Vibio, Levanto, Massa Marittima, Montefalco, Morimondo, ,Pellegrino Parmense, Novellara, Orsara di Puglia, Orvieto Penne, Pianella, Piossasco, Pollica, Positano, Pratovecchio, Preci, San Gemini, San Daniele del Friuli, San Miniato, San Potito Sannitico, San Vincenzo, Santa Sofia, Scandiano, Stia, Suvereto, Teglio, Tirano, Todi, Torgiano, Trani, Trevi ,Zibello,
Kanada’daki sakin şehirler: Cowichan Bay, Naramata
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki sakin şehirler: Lefke, Yeni Boğaziçi, Mehmetçik
Norveç’deki sakin şehirler:
Eidskog (Hedmark), Levanger ( Nord-Trøndelag), Sokndal ( Rogaland)
Polonya’daki sakin şehirler
Biskupiec (Warmia i Mazury), ), Lidzbark Warmiński(Warmia i Mazury), Reszel(Warmia i Mazury Bisztynek(Warmia i Mazury), Murowana Goślina(Wielkopolska), Nowe Miasto Lubawskie(Warmia i Mazury)
Portekiz’deki sakin şehirler
São Brás de Alportel(Algarve),Silves(Algarve),Tavira(Algarve),Lagoa(Algarve),Vizela(Minho)
Yeni Zelanda’daki sakin şehir
Matakana
Kurulduğu ilk yıllarda İtalyan şehirleri arasında yaygınlaşan bu hareket, 30 ülkede 236 üye ile çalışmalarına devam etmektedir. Türkiye’de ise 2018 itibariyle 15 şehir “Sakin Şehir” unvanını almaya hak kazandı ve halihazırda 3 şehirde başvuruların sonuçlanmasını beklemektedir.
Kaynakıa:
vikipedia
http://cittaslowturkiye.org
www.cittaslow.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu