Cilt üzerinin çizilmesi olarak da adlandırılan dermatografi, görünüşte küçük çiziklerin geçici fakat önemli reaksiyonlara dönüştüğü bir durumu ifade eder. Ayrıca bu duruma dermografizm veya dermatografik ürtiker denir. İnsanların yaklaşık yüzde 5’i bu duruma sahiptir, bu durum büyük çocuklarda ve daha genç yetişkinlerde yaygındır. Çizikler cildi tahriş edebilir, ancak hızlı bir şekilde iyileşme eğilimindedirler. Bazı ciltte ki çizikler beyazken, diğerleri biraz kızarır ve çizikler kötüleşebilir, derin yaralara ve hatta alerji benzeri belirtilere neden olabilir. Dermatografi en sık kaşıntı ve genel rahatsızlığı azaltmak için antihistaminikler ile tedavi edilir. Belirtilerin uzun sürmemesine rağmen, bu durumun tedavisi yoktur. Nadir de olsa bazı durumlarda bir dermatologdan tıbbi yardım almak gerekir.
Dermatografi Belirtileri
Dermatografi belirtileri cilt çizildiğinde oluşur. Belirtiler kendi başlarına görünmez ve bu durum vücudun çiziklere verdiği tepkilerdir. Bu belirtiler ilk kez uyarmadan ortaya çıkabilir. Dermatografinin bazı semptomları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Kırmızılık
• Ciltte tahriş veya çizik gibi görünen kabarık izler
• Derin yaralar
• Kabuk gibi görünen kaynaklar
• Kaşıntı
• Şişme veya iltihaplanma
Belirtiler genellikle bir seferde yaklaşık 30 dakika sürmektedir. Nadir durumlarda ise belirtiler, bir gün veya daha uzun sürebilir. Bununla birlikte, dermografizmin durumu aylarca veya yıllarca sürebilir. Belirtiler aşırı sıcaklıklarda kötüleşebilir ve kuru hava da dermografizm insidansını artırabilir. Ayrıca sıcak duşlardan, banyolardan ve saunalardan gelen ılık su semptomları kötüleştirebilir.
Dermatografiye Ne Sebep Olur?
Dermatografinin kesin nedenleri bilinmemektedir ve bazı durumların tetiklediği tetiklendiği düşünülmektedir. Bu durumlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
• Stres
• Alerji öyküsü
• Giysi ya da yatak takımlarından aşırı sürtünme
• Enfeksiyonlar
• Penisilin dâhil bazı ilaçlar
• Deri de aşırı sürtünmeye neden olan egzersizler güreş gibi
Bu rahatsızlığın sebepleri bilinmemekle birlikte şüpheli risk faktörleri vardır. Yüksek risk altında olma durumlarından bazılarını şu şekilde sıralanabilir:
• Cilt kuruluğu olanlarda
• Cilt iltihabı olan bir dermatit öyküsü olanlarda
• Genç bir yetişkinlerde
• Ciltte sık sık çizikler yaşama
• Tiroit hastalığı olanlarda
• Kaşıntılı cilde neden olan sinir bozukluğu veya iç hastalığı olanlarda
Çocuklar genel olarak dermatite daha duyarlıdır, ayrıca gençler ve genç erişkinlerde dermatografi gelişmesi daha olasıdır.
Dermatografi Nasıl Teşhis Edilir?
Dermatografi tanısı cilt testi ile konulur. Doktor muhtemelen bir dil depresörü kullanır ve herhangi bir ters reaksiyon oluşup oluşmadığını görmek için cildin bir kısmı boyunca hafifçe sürtünme uygulanır. Bu test doktorun ofisinde yapılır ve bu durum genellikle tek bir ziyarette teşhis edilir. Ayrıca cildin diğer bölgelerini de izlemek için kontrol edebilir. Bu durumu teşhis etmek için kan testi veya X-ışını gerekmemektedir.
Dermatografi Tedavisi
Dermatografi kronik hale gelmedikçe, mutlaka tıbbi tedavi gerekmeyebilir. Bu durum kronik devam ediyor demektir. Belirtiler genellikle reçetesiz satılan ilaçlar ile tedavi edilir, ancak alternatif ilaçlar da yardımcı olabilir. Önce bir doktora danışmadan yeni ilaçlar, şifalı bitkiler veya takviyeler kullanılmamalıdır.
Geleneksel Tedaviler
Reçetesiz satılan alerji ilaçları dermatografi semptomlarının tedavisinde yardımcı olabilir. Örnekler, ikisi de uyuşukluğa neden olabilen difenhidramin ( Benadryl ) ve setirizini (Zyrtec) içerir. Bunlar, vücudun kimyasal maddelere ve alerjenlere karşı olumsuz bir tepkiden histamin üretmesini önleyen antihistaminiklerdir. Loratadin (Claritin) ve feksofenadin (Allegra) diğer antihistaminiklerdir, ancak etkilenmesi daha uzun sürer. İlaca başlamadan önce düzenli bir antihistamin almak, dermatografi semptomlarını önleyebilir ve ayrıca ağır vakalarda, doktor fototerapi önerebilir. Bu, özellikle cilt hastalıkları için tasarlanmış bir poliklinik radyasyon terapisi türüdür. Aynı zaman da sedef hastalığının tedavisinde de kullanılır.
Alternatif Tedaviler
Alternatif ilaçlar da cilt yazımı için rahatlama sağlayabilir. Doğrudan cilde uygulanan çareler en çok potansiyeli sunuyor gibi görünmektedir. Bu alternatif ilaçlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Yulaf ezmesi
• Çay ağacı yağı
• Aloe vera
• Pirinç kepeği suyu
Araştırmalara göre bazı tedaviler için aşırı kanıt bulunmadığını bildirmektedir. Bu tedavilerden bazıları aşağıdaki gibidir:
• Hodan yağı
• Balık Yağı
• Multivitaminler
• Çuha çiçeği yağı
• B-6, B-12, D ve E vitaminleri
Ayrıca akupunkturun dermatit veya başka herhangi bir cilt rahatsızlığına yardımcı olduğuna dair sağlam bir kanıt yoktur.
Yaşam Tarzı Terapileri
Stres yönetimi dermatografik riskini azaltabilir. Yoga ve meditasyon, stresi azaltabilecek derin nefes egzersizleri kullanılır. Düzenli egzersiz aynı zamanda beyinde gerçekleşmeden önce stresi önleyebilecek iyi hissettiren endorfinleri de artırabilir. Gevşeme teknikleri hastalığa en çok yardımcı olma eğilimindedir. Bu tür yaşam tarzı değişiklikleri stres seviyesini ve sonrasında ortaya çıkan cilt semptomlarını iyileştirmede başarısız olursa, yardım için doktorla görüşülmelidir.
Görünüm
Her ne kadar dermatografinin semptomları uzun sürmese de, durum yıllarca devam edebilir. Bu, ciltte düzenli olarak çizikler varsa, sürekli olarak semptomlarla karşılaşılabileceği anlamına gelir. Belirtiler reçetesiz satılan ilaçlara iyi yanıt vermiyorsa, yardım için bir dermatologla görüşülmelidir. Bu dermatologlar derinin hastalıklarında uzmanlaşırlar ve 
reçeteli ilaçlar veya rahatlama sağlayabilecek merhemler önerebilirler.
Önleme
Rahatsızlık dermatografi neden olmasına rağmen, negatif reaksiyonlar önlenebilir olabilir. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve alınabilecek önleyici önlemleri göz önünde bulundurulmalıdır, bu önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Kaşıntılı kıyafetlerden ve yatak takımlarından kaçınılmalıdır, örneğin yün ve sentetik malzemeler yaygın cilt tahriş edicilerdir
• Kokusuz sabun kullanılmalıdır. Bu kimyasallar ve boyalar cildi kaşındırabilir
• Serin veya ılık duş alınmalı
• Kuru ve serin aylarda nemlendirici kullanılmalı
• Cildi günlük nemlendirmeli. En iyi sonuçlar için, banyodan birkaç dakika sonra nemlendirici bir losyon veya krem kullanılmalıdır.
• Mümkünse cildi çizmekten kaçınılmalıdır. Kaşıntılı cildi tedavi etmek, çiziklerden kaçınmaya yardımcı olabilir.
• Stres yönetilmeli. Egzersiz, yeterli uyku ve meditasyon stresi hafifletebilir.
Kaynakça:
aad.org
mayoclinic.org
nccih.nih.gov
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu