Dev İpek Böceği Güveleri Nasıl Canlılardır?

Saturniidae familyası, dünyadaki en büyük ye en gösterişli güvelerden bazılarını barındırır. Ayrıca uzun arka kanat kuyruklarıyla donatılmış, en güzel renkli güvelerdendir.

Yaygın Adı: Dev İpekböceği Güveleri (kral güvesi, imparator güvesi)

Familya: Saturniidae Takım: Lepidoptera

Tür Sayısı: Yaklaşık 1,100 (69’u A.B.D.’de) Kanat Açıklığı: Yaklaşık 3-36 cm arası.

Fiziksel Özellikleri: Renkleri değişken, genelde parlak ve etkileyici; ön kanatları nispeten uzun, dar ve uca doğru incelen bir yapıda; arka kanatlarda benekler ve kuyruklar; dinlenme sırasında kanatlarını kenarlara uzatır; frenulum yok; kafa küçük; vücut yoğun kıllı; hortum kısa veya hiç yok; dişilerde duyargalar basit pektinat yapıdayken erkeklerde daha geniş ve yoğun pektinat yapıda; duyma organı yok; tırtıl sümüksü, tüylü ve batan dikenli yapıdadır.

Alışkanlıkları: Yetişkinleri gece yaşar; çok azı gün içinde veya alaca karanlıkta aktiftir; gece yaşayan türler ışıktan kolayca etkilenirler; tırtılları belirgin gruplar halinde dururlar.

Yaşam Çizgisi: Dişiler çok uzaklardaki erkelerin geniş ve tüysü duyargalarıyla algılayabilecekleri feromonlar salgılar; bazı türler görerek kur yapmak için gündüzü seçerler; türe bağlı olarak tek tek ya küçük gruplar ya da çok geniş yığınlar halinde yumurtlar.

Beslenme Tarzı: Yetişkinler beslenmez; tırtıllar esasen ağaçlar olmak üzere çok çeşitli yapraklarla beslenir.

Yaşam Alanı: En yaygın olarak ormanlarda ayrıca bahçe, şehir arazileri, dağlık bölgeler ve açık alanlarda.

Attacus edwardsi, dünyadaki en büyük güve- az sayıdaki atlas güvelerinden biridir. Atlas güveleri Asya’dan gelir fakat koleksiyonerlerin ilgisinden dolayı tükenme tehdidi altına girebilir. Kanat genişliği 30 cm’e kadar çıkabilir. Saturniidae familyasının oldukça çekici ve çeşitli güveleri, yoğun olarak Asya’da bulunan Bombycidae familyasının gerçek ipekböceği güveleriyle karıştırılmamalıdır.Yetişkin saturniidler aşırı tüylü ve kafalarına oranla daha büyük olan vücutlarıyla ayırt edilebilirdir. Birçok türde özellikle tropik bölgelerde, arka kanatlar önemli uzunluklara ulaşan kuyruklarla donatılmıştır. Saturniidae tropikal bölgelerde rastlanan bazı muazzam türleri dikkate değerdir. Atlas güvelerinin Asya ve Avrupa’da rastlanan dişileri, Attacus atlas, 30 cm’e varan kanat açıklığına ulaşabilir.

Avustralya ve Yeni Gine’nin tropikal yağmur ormanlarının ücra köşelerinde, Herkül güvesinin “Coscinocera hercules”, kanat açıklığının 36 cm’e ulaştığı söylenir. Avrupa’da ise Avrupa’nın en geniş kanat açıklığına sahip güvesi unvanı 13 cm ile tavus kuşu güvesine, Saturnia pyri, aittir. Kuzey Amerika’da rekor 15 cm kanat açıklığı ile Hyalophora cecropia, cecropia güvesinindir. Saturniid yumurtaları genelde geniş, düz ve son derece pürüzsüzdür. Tek başlarına, iki ve üçerli veyahut kolonyal tırtıllarda büyük kitleler halinde bırakılabilirler. Kitlesel olarak bırakma Kuzey Amerika bölgesindeki koyun güvesi, Hemileuca eglanterina, gibi türlerde gözlenir ve özellikle iç ve Güney Amerika Dirphia’ları gibi tropikal cinslerde yaygındır.  Birçok saturniid türüne özgü vücut ve bacakların yoğun “kürklü” yapısı Peru’nun yağmur ormanlarındaki yapraklarda bulunan Dirphia türlerinde oldukça belirgindir.

Saturniid tırtılları esasen çok çeşitli familyalardan ağaçların yapraklarıyla beslenirler. Saturniid tırtıllarının büyük kısmı toprağın içinde sığ bir hücreye gömülü, çıplak pupa oluşturuyorsa da diğerleri pupa evresini zengin ipek kozası içinde yapraklara veya tırtılın batıcı tüylerine katılarak geçirir.Ağaç dallarında topu halde pupa evresini geçiren bazı türler etraflarını adeta rahatsız edici dikenlerden oluşan bir savunma “bulut”uyla doldurur. Ilık bölgelerde koza, kış boyunca yiyecek bitkiye maruz kalarak duran sert bir kapsül olsa da sonbaharda düşebilir. Geniş, taraksı bir duyargaya sahip olan bu ay güvesi Actias luna, Tennessee Büyük Smoky Dağiarı’nda bir ormanda bir yaprağa tünemiştir, bu da açıkça onun bir erkek olduğunu gösterir.

Kaynakça:
BBC Vahşi Doğa Ken Preston-Mafham

Yazar:Tuncay Bayraktar