Zar sıyırma veya membran süpürme olarak da bilinen işlem son doğum tarihlerine yakın ya da geçmiş hamile kadınlarda doğum eylemine neden olan bir prosedürdür. Doktor dairesel bir hareketle rahim ağzının içini temizlemek için eldiven kullanarak bu işlemi uygular ve çoğu kadın için etkili ve güvenlidir. Komplike olmayan gebeliklerde, 38-40. haftalar da zar sıyrılması sıklıkla bazı nedenlerden dolayı yapılmaktadır ve bu nedenler aşağıdaki gibidir:
• Spontan vajinal doğum oranını artırmak
• İlaç gibi diğer indüksiyon yöntemlerine olan ihtiyacı azaltmak
• 41 haftadan uzun süren hamilelik olasılığını azaltmak
İşlem, amniyotik kese ve ince fetal zarların uterus duvarından ayrılmasını amaçlamaktadır. Bu ayrılık, prostaglandinler adı verilen doğal kimyasalların salınımını tetikler. Prostaglandinler serviks yumuşatmaya yardımcı olur ve kasılmaları ve emeği uyarmaktadır.
Önce ve Sonrası Ne Yaşanır?
Doktorlar membran muayenesini düzenli muayenenin bir parçası olarak yaparlar. Genellikle kadınlar, doktorun düzenli muayenenin bir parçası olarak yapacağı zar sıyırma için 
hazırlanmaya ihtiyaç duymazlar. İşlem genellikle doktor ofisinde gerçekleşmektedir. Her zaman membran sıyırmak mümkün olmayabilir, çünkü onu uzatmak için serviks uyarmaları gerekebilir. Bu işlem rahatsız edici olabilir ve çoğu kadın daha sonra biraz ağrı ve hassasiyet hissedebilmektedir, hatta bazı kadınlar küçük kanamalar da yaşayabilmektedir. Randevu sırasında veya sonrasında şiddetli ağrı veya kanama olursa derhal doktora bildirmek önemlidir.
Riskler ve Güvenlik
Membran sıyırma komplike olmayan gebeliklerde genellikle güvenlidir. Ancak, bu teknikle ilgili küçük riskler vardır. Bu riskler aşağıdaki gibidir:
• İşlem sırasında hafif rahatsızlık
• Minör vajinal kanama
• Düzensiz kasılmalar
Membran sıyırma düşük risk taşır, ancak yine de herkes için uygun değildir.
Kimlerde Mebran Zar Sıyırma İşlemi Yapılmamalıdır?
Sezaryen doğumuna ihtiyaç duyduğuna dair belirtiler gösteren kadınlarda zarın sıyrılmasına karşı doktorun karar vermesi muhtemeldir. Bir dizi faktörler de işlemi uygun hale getirmektedir ve bu faktörler aşağıdaki gibidir:
• Sezaryen öncesi doğum
• Çoklu doğum
• Erken doğum öyküsü
• Güncel bakteriyel servikal enfeksiyon
• Plasenta previa, burada plasenta serviksin açılmasını kapsar
• Aktif herpes enfeksiyonu
• Vasa previa, fetusu ve plasentayı birbirine bağlayan kan damarları içeren zarların rahim ağzının açıklığını örttüğü bir durum
• Ağır fetal anormallikler
• Mullerian kanalı anormallikleri
• Anormal fetal pozisyon
• Yapısal pelvik anormallikler
• Önceki uterus rüptürü
Mebran Zar Sıyırma Etkili midir?
Yapılan çalışmalara göre, zardan sıyrılmanın emeğin indüklenmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Çoğu durumda, zardan sıyrılma, özellikle prosedürü takip eden ilk 7 gün içinde kendiliğinden doğum çabası olasılığını artırmaktadır. Genellikle doktorlar, doğum eylemini başarılı bir şekilde başlatmak için prosedürü yalnızca bir kez gerçekleştirmelidir. Bununla birlikte, bazı kadınlar çoklu sıyırma prosedürleri gerektirmektedir. 2014 yılında yapılan çalışma da, Membran sıyırma işleminin etkinliğini ve güvenliğini, toplam gebelik süresini azalttığı bulunmuştur. Prosedürü olan 80 kadını olmayan 80 kadını içeren çalışma şunları göstermiştir:
• Zarları sıyrılan kadınların yüzde 90’ı, prosedürü olmayanların yüzde 75’i ile karşılaştırıldığında kendiliğinden doğuma başlamıştır.
• Zar sıyırması olan kadınların sadece yüzde 10’u, 41. hamilelik haftasında, zar sıyırma işlemi olmayanların yüzde 25’ine göre hamilelikleri devam etmektedir.
• Zar sıyırma, fetal veya maternal komplikasyon riskini etkilememiştir.
800 kadını içeren bir başka çalışma da, zarları sıyrılan kadınlarda gelişen sonuçlara ulaşmışlardır. Ve bu sonuçlar aşağıdaki gibidir:
• İndüksiyon ve emek arasındaki süreyi kısaltmıştır
• Normal doğum oranını arttırmıştır
• Emeği uyaran bir ilaç olan oksitosin ihtiyacını azaltmıştır
Bununla birlikte, araştırmacılar ayrıca membran sıyırma işleminin yanı sıra diğer indüksiyon 
yöntemlerini de kullanmışlardır. Zar sıyırma gebeliğin son birkaç haftasında, genellikle 38 ila 41 hafta arasında gerçekleştirilmektedir. Komplike olmayan gebeliklerde nispeten güvenli bir prosedürdür ve çalışma sonuçlarına göre spontan doğum olasılığını arttırdığını göstermiştir.
Kaynakça:
aafp.org
tandfonline.com
merckmanuals.com
jcgo.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu