Bitkilerin kendilerini korumak için bir takım stratejileri vardır.Ne yazık ki insanlar için bu kimyasal savunmaların bir çoğu ağrılı cilt reaksiyonlarına neden olabilir, yanma veya yaralanmaya sebebiyet verebilir.İşte bu bitkilerden bazıları şunlardır:
-Manşinel
Manşinel yaprak dökmeyen yerel bir ağaç türüdür.Meyveleri elmaya benzemektedir ve su sebeple ”plaj elması” olarak da bilinir.Ancak İspanyolca adı ” manzanilla de la muerte” (ölümün küçük elması) bu bitkinin tehlikeli özelliklerini daha iyi yansıtır.Bitki bir takım toksinler içerir ve meyvelerinin yenmesi ölümle sonuçlanabilir ve kesinlikle ağzı ve yemek borusunu tahriş eder.Yapraklardaki kabuklu özsuyu ve kabuğu, güçlü bir alerjik cilt reaksiyonu üreten, phorbol adı verilen tahriş edici bir kimyasal madde içerir.Ağaçtan düşen yağmur damlaları phorbol toplayabilir ve altında duran birisine zarar verebilir.Ağaca dokunmak bile derinin kabarmasına neden olur.Yerli halklar uzun zaman okların uçlarını zehirlemek için bu bitkinin sularını kullanmışlardır.
-Zehirli Sarmaşık
Zehirli sarmaşık ve yakın akrabaları olarak bilinen zehirli sumak ve zehirli meşe urushiol olarak bilinen bir kimyasal içerir.Dokunulduğunda, bu bitkilerin neredeyse tüm parçaları ciltte kontakt dermatit olarak bilinen ciddi, kaşıntılı ve ağrılı bir iltihabı tetikleyebilir.Urushiol, bitkilerle temas kuran giysiler, ayakkabılar, araçlar, topraklar veya hayvanlar üzerinde uzun süre kalabilir bu şekilde de bir çok zehirlenmeye sebebiyet verir.
-Isırgan Otu
Isırgan otunun yaprakları ve gövdeleri formik asit ve diğer tahriş edici maddeler ile donatılmıştır.Dokunulduğunda yanma, karıncalanma hissi ve kaşıntıyı tetikleyerek asidi enjekte eder.Neyse ki belirtiler genellikle 24 saatten uzun sürmez.İlginçtir ki, bu bitki pişirilerek yemek için güvenlidir ve bazı yerlerde oldukça popüler bir sebzedir.
-Tavşancıl Otu
Bu bitkinin yaprakları ve çiçekleri furo-kumarin kimyasalı içerir.Temas edilmesi halinde fotodermatite neden olabilir.Güneş ışığına maruz kalırsa deride şiddetli kabarcıklar oluşur.
-Gympie Gympie ( Isırgan Otu)
Isırgan otuna benzer ancak hiçbir ısırgan türü gympie gympie türü kadar agresif değildir.Dünyanın en tehlikeli bitkilerinden biridir.Yapışan yapraklar kurbanlarında şiddetli bir alerjik reaksiyon başlatmakta, bazen de anafilaktik şoka neden olmaktadır.Aylarca yan yakıcı bir ağrıya neden olabilir.İnsanlar bu bitkinin yarattığı hissi, asit tarafından yanmak, elektrik çarpması ve dev ellerle ezilmek gibi çeşitli şekillerde tanımlamışlardır.Bu bitkiyle temas eden hayvanların delirdiğinden de bahsedilir.Bitkinin etrafında çalışan bilim adamları solunum maskeleri, kalın koruyucu giysiler ve antihistamin hapları ile kendilerini korumaktadırlar.
-Afrika Sarmaşığı
Acı çalılığı olarakta bilinen bu bitki çalı veya küçük bir ağaç şeklindedir.Heptadesil katekoller olarak bilinen kimyasalla dolu bir özsuyu bulunur.Kurutulduktan sonra siyaha dönen sap ile bir temas, ciltte şişmiş kabarcık ve kaşıntıya neden olur.Belirtileri birkaç gün sonra azalır.
Kaynakça:
https://www.britannica.com/list/7-plants-you-cant-even-touch
Yazar: Merve Karaca