Bilgi kaynaklarının sayısı her geçen saniye katlanarak çoğalıyor. Sabah uyanır uyanmaz sosyal medya kullanımı, e-postaların okunması ve telefonunuzdaki onca uygulama ile beraber devam eden teknoloji alışkanlığımız bütün vaktimizi alıyor. Bu şekilde bilinçli veya bilinçsiz olarak edindiğimiz bilgiler kontrolü imkansız hale gelen bilgi yüklenmesine neden oluyor. Peki doğruluğundan bile emin olamadığımız bu kadar bilgiye maruz kalmak endişe verici bir durum mudur?
Bir insanın bir meseleyi anlarken ya da karar verirken, beyninde gereğinden çok bilginin bulunması nedeniyle yaşadığı zorluk, aşırı bilgi yüklenmesi olarak tanımlanmaktadır. Aşırı bilgi yüklenmesinde, olayların ve bilgilerin zihindeki hızlı akışı ve meydana getirdiği karmaşa insan beynine ağır gelir. Dolayısıyla kişi algılamakta zorluk çeker ve beynin analiz gücü kırıldığından kişinin aldığı kararlar sağlıklı olmayabilir. Aşırı bilgi yüklenmesinin bir diğer etkisi de, üreticiliği kısıtlaması ve stratejik düşünmeyi baskılamasıdır. Ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatarak kişinin hasta olmasına da neden olmaktadır. Fiziksel ve duygusal aşırı yüklenmenin meydana getireceği sıkıntılar, hemen hemen aşırı bilgi yüklenmesinde de yaşanmaktadır.
Amerikan bilim adamı Buckminster Fuller’in ortaya koyduğu “bilgi katlanma eğrisi” incelendiğinde, 1900 yılına kadar insanlığın bilgi birikiminin her yüzyılda bir iki katına çıkacağını gösteriyordu. Ancak 2015 yılına bakıldığında, bilgilerimiz 13 ay aralıklarla iki katına çıkıyor. İleriki yıllarda ise bu sürenin 12 saate düşeceği öngörülmektedir. Bu da insanoğlunun son 15 yılda ürettiği bilginin, 2000 yılına kadar üretilen bilgiden daha fazla olduğunu göstermektedir.
Aşırı Bilgi Yüklenmesinin Sebepleri Nelerdir?
Yeni bilgi üretiminin anlık zaman diliminde her geçen gün artıyor olması
Forum siteleri ve bloglar sayesinde bilginin kolayca tekrarlarının oluşması
Bilgiye ulaşabileceğimiz kanalların çeşitliliği
Birbiriyle ilişkilendirilememiş ve ilişkilendirilmesi imkansızlaşmış bilginin zamanla artması
Farklı bilgileri karşılaştıracak ve işleyecek bir teknolojinin henüz icat edilmemiş olması
Aşırı Bilgi Yüklenmesini Engellemek İçin Neler Yapılmalıdır?
İnternet kültürü konusunda uzmanlaşan ABD’li yazar ve öğretim üyesi Clay Shirky, 2008 yılında yaptığı bir konuşmada “Bu bir aşırı bilgi yüklenmesi sorunu değil, filtreleme sorudur.” diyerek aldığımız bilgi kaynakları için filtreler oluşturmamız gerektiğinin altını çizmiştir. İşte aşırı bilgi yüklenmesini engellemek için kendinize filtreler oluşturabileceğiniz ipuçları..
Zihni temizlemek: İş akışınızı kesen, aklınızı karıştıran tüm bilgileri bir kağıda not ederek zihninizden çıkarın. Bu şekilde yaptığınız işe konsantre olursunuz.
Ufak tefek işleri toparlamak: Birkaç dakikanızı alacak ufak işlerinizi biriktirerek, bu işlere gün içerisinde 45 dakika ya da 1 saat ayırın.
Aynı anda birkaç işi yapmamak: Tek bir işe odaklanmak önemlidir. Çünkü aynı zaman içerisinde birden fazla işi birlikte yapmak insanı yorar ve sinirlendirir. Ayrıca bir işle bir defa uğraştığımızda daha az enerji harcıyoruz ve beynimizin glukoza olan ihtiyacı azalıyor.
E-postaların dikkatinizi dağıtmasına izin vermemek: Psikoloji profesörü Glenn Wilson’a göre, yaptığınız bir iş varken, gelen kutunuzda okunmamış e-postaların bulunması, efektif IQ’nuzu 10 puan aşağı düşürüyor. Bu nedenle e-posta bildirim aralıklarını uzatarak, işinize konsantrasyon olmanızı sağlayabilirsiniz.
Büyük işleri sabah halletmek: Gün içerisinde zihnimizin daha aktif olduğu, pratikleştiği ve glukozun en yüksek olduğu zaman dilimi sabahtır. Bu nedenle büyük işlerimizi sabah yaptığımızda, yani sizi rahatsız eden şeyi sabah hallettiğinizde, günün geri kalan kısmı daha iyi geçer.
Bilgi kaynaklarını azaltmak: Cep telefonlarınızda, maillerinizde size bildirim gönderen uygulamaları en aza indirgeyebilirsiniz. Ayrıca sosyal medya hesaplarınızı belli bir zaman diliminde kullanarak maruz kaldığınız bilgi sayısını azaltabilirsiniz. Bununla beraber, sosyal paylaşım sitelerinde mevcut olan güvenlik ve içerik filtrelerini kullanmak, sadece görmek istediğiniz bilgileri görmenizi sağlayacaktır.
Enformasyonu okumayı öğrenmek: Enformasyon okumayı öğrenmek, bilgiyi filtreleme yeteneğine sahip olmak demektir. Hem bilgiyi öğrenme hem de düşünme sürecinin belirleyicisidir. İçeriği iyice öğrenmeyi, kendini daha fazla yönlendirebilen kişi olmayı ve kendi öğrenme sürecinde daha geniş kontrolü üstlenmeyi sağlar.
Yazar: Dilara Yeten