Kanser için kesin bir tedavinin olmamasına rağmen hastalığı erken evrede tespit etmek ve tedavi etmek hastanın gidişatını değiştirir. Hayatta kalım oranların en fazla olduğu kanser türleri; melanoma, Hodgkin lenfoma, meme, prostat, testis, serviks ve tiroid kanseridir.
Kanser; vücudun belirli bölgelerde hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasına yol açan bir hastalıktır. Sonuç olarak kanserin, kendisini çevreleyen doku ve organların üzerinde ciddi bir etkisi vardır. Dünya çapında azımsanmayacak miktarda yatırımlara ve yıllar süren çalışmalara rağmen kanser, ölüm nedenleri arasında ilk sıralardadır. Başarılı bir tedavi, bir kişinin vücudundan kanserin tüm belirtilerini silebilir. Ancak kanser, iyileşmeden sonra ve bazen yıllar sonra tekrar ortaya çıkabilir.
Kanser tedavisi, kanserin geri dönmemek üzere vücuttan tamamen atılması anlamına gelir. Bunun bazı kişiler için mümkün olabilmesine rağmen, günümüzde kanser için spesifik bir tedavi yöntemi yoktur. Kanserin türü de dahil, başarılı bir kanser tedavisinin olasılığını etkileyen çok sayıda faktör vardır.
Kanser tiplerinin etkileri arasındaki farkları anlayabilmek için araştırmacılar; 5 yıl hayatta kalma olarak adlandırılan bir istatistik kullanılır. Bu adlandırma; kanser tanısından sonra 5 yıl hayatta kalan insanların yüzdesini ifade eder.
5 yıl hayatta kalma oranı; kanser belirtilerinin tamamının yol olup olmadığını belirlemez. Fakat farklı türde kanserlerin ciddiyetini birbirleriyle kıyaslama imkanı verir (rölatif hayatta kalma oranı). Rölatif hayatta kalma oranı; spesifik bir hastalığı olan kişileri, hastalığı olmayan genel popülasyonla kıyaslar. Ayrıca diğer faktörler de hayatta kalma üzerine etki eder.
En yüksek 5 yıl rölatif hayatta kalma oranına sahip, yedi tür kanser vardır. Bu hayatta kalma oranları öncelikle, doktorlar tarafından erken evrede teşhis edilen kanserlere aittir.
1. Meme Kanseri
Meme kanserinin 0 ve 1 aşaması için 5 yıl rölatif hayatta kalma oranı % 99-100’dür. Bu nedenle bu aşamadaki kişiler ve kanser türleri en az 5 yıl % 100 oranında hayatta kalma olasılığına sahiptir.
Aşamalar; tümörün büyüklüğünü ve bölgesini gösterir. Aşama 0; meme dokusunda anormal bir şekilde çoğalan hücreleri ya da memedeki lopları ifade eder. Bu aşamada doktorlar, meme dokusunu kanserleşmiş olarak kabul etmezler ama kanserin çok erken aşamaları olarak tanımlanırlar.
Aşama 1 meme kanserinde ise; 2 cm’den az ve vücuda yayılmamış küçük tümörler söz konusudur. Doktorlar; daha ciddi kanser formlarına dönüşmeden önce bu tipteki meme kanserlerini izole edebilirler ve tedavi edebilirler.
2. Prostat Kanseri
Prostat kanserinin 1. ve 2. aşamada, % 99 oranında 5 yıl rölatif hayatta kalım oranı vardır. Prostat kanserleri çok yavaş gelişir ya da fazla gelişmezler. Oldukça kolay tedavi edilebilirler. Eğer doktor zararlı olarak kabul etmezse; boyutu artmayan prostat kanserleri tedavi gerektirmez.
3. Testis Kanseri
Testis kanseri için 5 yıl rölatif hayatta kalım oranı; testislerde bulunan tümörler için % 99’dur. Dokuya ve testislerin yakınınındaki lenf nodlarına yayılan tümörler için ise; % 96’dır. Testis kanserinin erken evrelerinde doktorlar; testislerin birini ya da ikisini de alarak hastalığı tedavi ederler. Testislerin alınması etkili bir tedavidir ama kanser testislerden yayılmışsa etkisi azalır.
4. Tiroid Kanseri
Aşama 1 ve 2’de tiroid kanserinin 5 yıl rölatif hayatta kalımı %98-100’dür. Trioid; sağlıklı vücut işlevlerini desteklemek için hormon üreten ve boyunda bulunan bir bezdir. Çoğu tiroid kanseri yavaş çoğalır ve bu da tedavinin uygulanabilmesi için zaman kazandırır. Kanser boğazdaki çevre dokulara yayılsa bile; tiroid bezinin ameliyatla alınması etkili bir tedavi yöntemi olabilir.
5. Melanoma
Melanoma’nın aşama 1A ve 1B’de sırasıyla, % 92 ve % 97 oranında 5 yıl rölatif hayatta kalma oranı vardır. Melanoma bir cilt kanseridir ve vücutta tespit edilmesi kolay olduğu için yüksek hayatta kalma oranına sahiptir. Yayılmasının erken evresinde melanomayı tespit etmek ve tedavi etmek çoğunlukla mümkündür. Bu da kişinin hayatta kalma şansını arttırır. Fakat erken tanı olmazsa melanoma cildin alt kısımlarına yerleşebilir ve bunun sonucunda tedavi zorlaşabilir.
6. Serviks Kanseri
O ve 1A aşamasında serviks kanserinin 5 yıl rölatif hayatta kalma oranı % 93’tür. Erken tanı doktorlara, kanser hücrelerinin anormal şekilde çoğalıp vücuda yayılmasından önce hastalığı tedavi etme olanağı verir. Serviks kanserinin ileri aşamalarında bile, kanser hücreleri oldukça yavaş çoğalır. Bu nedenle ileri evrede bile tedavi etkili olabilir.
7. Hodgkin Lenfoma
Aşama 1 ve 2’de hodgkin lenfomada hayatta kalım oranı % 90’dır. Yüksek hayatta kalım oranı, radyasyon terapisine iyi yanıt vermesinden kaynaklanır. Bu kanser türünün ileri seviyesine sahip kişilerde bile hayatta kalım oranı yüksektir. Fakat diğer tür lenfomalar ileri evredeyken tedaviye yanıt vermez.
Günümüzde kanser için kesin bir tedavi yoktur. Fakat başarılı bir müdahale kanser belirtilerinin yok olmasıyla sonuçlanabilir. Kansere erken tanı ve tedavi, iyileşme şansını arttırır.
Kaynakça:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/322700.php
Yazar: Ayça Olcay