Friedrich Wöhler 31 Temmuz 1800 tarihinde Almanya’nın Eschersheim Frankfurt semtinde dünyaya gelmiştir. 1823 yılında Heidelberg ‘de Leopold Gmelin ‘in yanında tıp eğitimi almıştır.
Friedirch Wöhler’in hocası olan Jön Jakop, Berzelius ile karşılaşmaları Leopold Gmelin sayesinde olmuştur. Jakob Berzelius ile çalışmaları Gotingen Üniversite ‘sinde devam etmiştir. Jakob Berzelius ilaç üzerinde çalışmış, kimyanın farklı dallarıyla ilgilenmiştir.Doğal kaynaklardan gelen bileşiklerle yapılan çalışmalar için ilk 1807 ‘de “organik kimya” terimi kullanılmıştır.Organik kimya canlı kimyası, karbon bileşikleri kimyası olarak adlandırılır.19. yy’ a kadar organik maddelerin yalnızca canlılar tarafından üretileceğine inanılmıştır.Jakop Berzelius’ un öncüsü olan “vitializm” olarak adlandırılan akımımda yaşamayan sistemlerden (inorganik bileşiklerden) organik bileşiklerin üretilebilmesi için canlı bir ortama “yaşam gücüne” ihtiyaç duyulacağına inanılmıştır.
1824′ de Friedrich Wöhler bu kanıyı kırmak için çalışmalarda bulunmuştur. Wöhler inorganik bir madde olan (organik olmayan) disiyonejen maddesini su ile ısıtınca organik bir madde olan okzalik asiti elde etmiştir. İnorganik ve organik bileşikler arasındaki asıl köpr, 1828 yılında yine Friedrich Wöhler tarafından kuruldu. Wöhler potasyum siyanat ile amonyum siyantın tepkimeye girmesi sonucu oluşan amonyum siyanat ‘ı kuru kuruya ısıttı.Sonuçta amonyum siyantın özelliklerine uymayan beyaz katı bir madde elde edildi.Bu bileşik amonyum siyanat değil, tamamen farklı bir madde olan organik bileşik üredir.
Wöhler 1828′ de gerçekleştirmiş olan bu buluş ile 28 yaşında profesör unvanına layık görüldü.2 yıl sonra Justin ve Liebig ile siyanik asit ve siyoürik asit hakkında bir makale yayımladı.Yayınlanan bu makaleyi Berzelius İsveç Kraliyet Bilimler Akademisine sundu, bu buluş o yıl içindeki en önemli buluş seçildi. Bu buluşun izomerizm ‘e katkılarının çok büyük olduğu savunuldu. Wöhler, aliminyum metalini elde etmeyi başardı. İtriyum.berilyum ve titanyumun izole edilmesine katkıda bulundu.Periyodik cetvelin oluşmasında Friedrich Wöhler ‘in katkısı büyüktür. Kimyanın gelişimine çok büyük katkıları olmuştur.
1820’den 1882’ye kadar her yıl yayıldığı makaleler çok büyük ilgi gördü. Çığır açan buluşu 1828’de ki laboratuvar ortamında ilk kez organik bir bileşik olan üreyi sentezlemesidir. Wöhler için söylenen söz şuydu “Yaptığı sadece iki üç çalışma bile bilimsel açıdan en büyük saygıyı ve takdiri hakediyor, eğer yaşamamış olsaydı kimya şimdikinden çok daha farklı olurdu” denilmiştir. Friedrich Wöhler 23 Eylül 1882 günü Almanya ‘ da hayata veda etmiştir.
Kaynakça:
zaferbayhan.files.wordpress.com/2012/04/organik.pdf
wikipedia.org/wiki/Friedrich-Wöhler
Yazar: Sinem Atlı