Gri su herhangi bir tuvalet deşarjı ile kirlenmemiş ancak arıtılmamış atık sudur. Graywater olarak anılan gri su evlerde, küvetler, duşlar, banyo lavaboları, çamaşır makineleri ve bulaşık makinelerinden gelen atık suyu içerir. Çoğu yargı alanında resmi gri su tanımı, mutfak lavabolarından, bulaşık makinelerinden, fotoğraf laboratuvarlarından gelen atık suları veya kirli çocuk bezlerinden gelen çamaşır suyunu hariç tutar.
Gri su sistemleri, malç havzaları, bertaraf hendekleri veya yer altı damla sulama alanlarının kullanımıyla yer altı peyzaj sulaması için gri su kullanan yerinde atık su sistemleridir. Temel olarak iki tür gri su sistemi vardır: Bunlar;
• Yer çekimi beslemeli manuel sistemler
• Paket sistemlerdir
Manuel sistemler, gri suyu ihtiyaç duyulan alana götürerek yerçekimi üzerinde çalıştıkları için elektrik veya pompalara ihtiyaç duymazlar. Sistemi dışarıya kurmak için daha geniş bir avlu alanı gerektirebilirler. Paketli sistemler elektrik gerektirir, ancak bağımsızdır ve iç mekâna kurulabilir. Her seçenekle birlikte kodlar ve yerel yönetmelikler dikkate alınmalıdır.
Gri suyun yeniden kullanımı içme suyu kaynağımızı artırır, su ve atık su faturalarını azaltır ve atık su arıtma tesislerinin üzerindeki yükü azaltır. Bu durum uyum içinde gri suyu bir kaynak olarak kullanmak, su bazlı peyzaj, yağmur suyu hasadı ve koruma, ithal suya olan bağımlılığı azaltmaya yardımcı olur ve kentsel su havzasını ve okyanusu korur.
Lavaboda, banyoda ve çamaşırlarda bitkilere zarar verebilecek deterjan veya ağartıcıların kullanılmaması genel önlemlerdir. Güvenliği daha da sağlamak için, gri su sebzelerin yenilebilir kısımlarında kullanılamaz ve insan temasını veya göllenmeyi azaltmak için yüzey altı sulama için kullanılmalıdır. Genellikle gri suyu depolanamaz, yalnızca bahçe sulamak için gereken miktarı yönlendirilir.
Gri su sistemleri, bir evin su verimliliğini artırmanın mükemmel bir yolu olduğundan, yeşil bilinçli ev sahipleri için popülaritesi artmaktadır. Tatlı su kıtlığı dünya çapında giderek daha yaygın hale geliyor ve evde bir gri su sistemi kurmak, bununla mücadele etmenin yollarından sadece biridir. Kuru iklimlerde yaşayanlar için bu seçenek daha da önemlidir. Ama gri su sistemi tam olarak nedir ve nasıl çalışır? Bu sistemleri anlaşılması dürdürebilir bir yaşam tarzı kurulmasında önemli bir adımdır.
Grei Su Nedir?
Evsel suyu üç kategoride düşünebilir: tatlı su, karasu ve gri su şeklindedir.
• Tatlı su, deniz suyu veya acı su olmayan doğal olarak oluşan sudur. Bu, yeraltı suyu, nehirler, buzdağları, buzullar vb.gibi aşağıdaki kaynaklardan herhangi birinde sağlanan su anlamına gelebilir.
• Karasu göründüğü gibi oldukça zehirlidir ve bir bakteri konsantrasyonu içerir. Bu su tuvaletten gelen sudur.
• Gri su, bir evin ürettiği artık atık sudur. Bu, duştan gelen su, çamaşır, bulaşık vb. Olabilir. Birçok ev sistemi bu suyu depolamak ve yeniden kullanmak için tasarlanmıştır.
Gri Su Sistemi Ne İçin Kullanılır?
Gri su sistemi basitçe açıklamak gerekirse, bir gri su sistemi evsel olarak gri sularını alır ve bu suyu, bahçe suyu ve peyzajınızı sulamak gibi başka yerlere ve amaçlara yönlendirir. Gri su, eser miktarda kir, yiyecek, saç ve yağ içerir. Bu elementler su kütlelerine salındığında zararlı olsalar da bitkiler, otlar, ağaçlar ve çiçekler için besin ve gübre görevi görürler.
Gri Su Sistemleri Nasıl Çalışır?
Görünüşe bakılırsa, bir gri su sisteminin çalışma şekli çok karmaşık değildir. Çok basit: Lavabolardaki, duştaki ve ek giderlerindeki tüm su bir “genleşme deposunda” toplanması şeklinde çalışmaktadır. Dengeleme deposu, akışı yavaşlatarak aynı anda çok fazla su alabilir. Bu su yavaşladığında, içinde biriken katılar dibe yerleşecek ve temiz suyun ayrılıp hareket etmesine izin verecektir.
Bu sistemi inşa etmek ve tasarlamak söz konusu olduğunda birçok seçenek vardır. Basitlik anahtardır ve mevcut sıhhi tesisat kurulumunu değiştirmeyecek şekilde inşa etmenin yolları vardır. Suyu bir genleşme tankına ve temel bir sulama sistemine yönlendirecek yer çekimine dayalı bir sistem düşünülebilir. Eğimli bir yerde yaşanıyorsa o zaman mekanik bir pompa eklenmesi gerekebilir.
Evsel Gri Su Sisteminin Faydaları
Gri su sisteminin temel faydası çevre dostu olmasıdır. Evlere bir gri su sistemi uygulamak, bunun çevre dostu bir şekilde çalışmasını, suyu ek amaçlar için geri dönüştürmesini ve yeniden kullanmasını sağlar. Birçok ev sahibi, bu sistemlerin tasarruf ettiği paradan da bahsetmektedir. Bir gri su sistemi kurmak, yılda 40.000 galona kadar su tasarrufu potansiyeli ile önemli ölçüde enerji ve su faturası tasarrufu sağlayabilir. Septik tank kullananlar için bir bonus, bu sistemlerin kullanımının sistemin ömrünü uzatmaya da yardımcı olmasıdır.
Gri Su Sistemlerinde Yaygın Yapılan Hatalar
Gri su sistemi kavramında yeni olanlar veya bu konuya nasıl yaklaşacağından emin olmayanların yaptığı bazı hatalar vardır. işte kaçınması gereken en yaygın hatalardan bazıları;
• Suyu çok uzun süre saklamak: Gri su çok uzun süre veya sıcak koşullarda depolandığında, hızla septik hale gelebilir. Su septik hale geldiğinde kullanılamaz hale gelir. Elbette, bu olmasını istenmeyen bir durumdur, bu nedenle depolanan suyu düzenli olarak kullanan bir sisteme sahip olmak önemlidir. Su 24 saatten fazla saklanmamalıdır.
• Gri suyun nereye gittiğini bilmemek: Farklı gri su sistemleri söz konusu olduğunda, delikli boru gibi bazılarının net bir yönü olmayabilir. Gri suyun nereye gittiğini bilinmiyorsa sorunlar ortaya çıkabilir. Bunlardan biri toprağın tıkanması ya da sisteme sızan köklerden kaynaklanmaktadır.
• Yanlış bitkilerin sulanması: Gri su, ağaçlar ve çiçek tarhları için mükemmeldir. Ancak sebze bahçenizi onunla sulamaktan kaçınmak gerektiğini belirtmek çok önemlidir. Ayrıca, bazı çimler gri suyu işleyemez ve düzgün bir şekilde dağıtılması için özel ekipman gerektirir. Her şeyin üzerine gri su dökmeden önce araştırma yaparak bilgilenmek önemlidir.
• Yanlış ekipman kullanmak: Kullanılan ekipman söz konusu olduğunda, alanla çalışan bir gri su sistemi oluşturmak istenebilir. Yine, bu, ev ve mülk için doğru yöntemi araştırmak açısından biraz zaman ve enerji gerektirecektir. Olumlu bir sonuç elde etmek için sistem konusunda uzman bir kadrodan hizmet alınması önemlidir.
Kaynakça:
https://greywateraction.org/greywater-reuse
https://oasisdesign.net/greywater/misinfo/
https://elemental.green/complete-beginner-guide-to-greywater-systems/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu