Çok güzel renklere sahip olduğu kadar zehirli olan kurbağalar, yağmur ormanlarının mücevherleri olarak bilinir, ancak bir kurbağa bazen ölüme veya ciddi bir rahatsızlığa neden olabilir. Bilindiği gibi, bu gezegendeki en güzel canlılardan bazıları da daha ölümcüldür. Fakat bu canlılar canlı ve güzel renklerle öne çıkarak bir tür potansiyel avcıları engelleyebilirler. Aşağıda minik, canlı renkli ve oldukça toksik kurbağaların listesi bulunmaktadır;
1. Altın Zehirli Ok Kurbağası
Zehirli kurbağaların en zehirli ve belki de dünyadaki en zehirli hayvan olan altın zehirli kurbağadır. Bilimsel adı bile, Phyllobates terribilis, küçük şeylerin inanılmaz derecede zararlı olabileceğini göstermektedir. Taşıdığı zehir, diyetinden elde edilir, lokasyona ve spesifik diyete bağlı olarak, 10 ila 20 insan arasında bir kişi öldürmek için yeterli olan yaklaşık bir miligram zehir içerir. Bu şaşırtıcı derecede güçlü kendini savunmasına rağmen, hala nesli tükenmekte olan bir türdür.
2. Mavi Zehirli Ok Kurbağası
Mavi zehirli ok kurbağası Surinam’ın güneyinde ve kuzeyden Brezilya’ya kadar bulunur. Bu türün tüm üyeleri parlak bir mavi renk olsa da, siyah noktalar her cinse özgüdür. Diğer birçok zehirli kurbağa türü gibi, değişmiş bir beslenme sonucu esaretteki toksisitelerini yitirirler. Bu türün esaret altında tutulması çok kolay olduğundan, evcil hayvan olarak popülerdirler.
3. Siyah bacaklı ok kurbağası
Bu kurbağanın, siyah bacaklı ok kurbağasının, altın ok kurbağasına benzer olduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Aslında öyle ve aynı zamanda benzer renkli kuzeninden sonra dünyadaki en zehirli ikinci kurbağadır. Altın ok kurbağasından biraz daha küçük ve daha ince olmasına rağmen, toksini biraz zayıf olsa da, yine de insanların ölümüne neden olmuştur.
4. Boyama Ok Kurbağası
Boyama okkurbağası, zehirli ok kurbağasının en büyük türlerinden biridir, ancak sadece yaklaşık iki santim uzunluğunda büyür. Phyllobates cinsinden daha az toksik olan Dendrobates cinsinden bir türdür. Bununla birlikte, toksinin hala bazı ilginç etkileri vardır. Sadece avcılık için ok uçlarını zehirlemekle kalmaz, aynı zamanda Guiana Kalkanı’nın yerli kabileleri yavru papağanlarının derisini kurbağa ile ovarak tüylerinin farklı renklerde büyümesine neden olur. Bu da türün ortak adını açıklar.
5. Fantasmal Zehirli Kurbağa
Fantasmal zehirli kurbağa sadece güzel değil, aynı zamanda oldukça küçüktür. Sadece yaklaşık 4,4 ila 1,4 inç uzunluğunda büyür. Ama küçük boylarına aldanılmaması lazımdır çünkü yetişkin bir insanı öldürecek kadar zehir taşır. Bilim adamları bu kurbağanın güçlü zehrini kullanma olasılıklarını araştırmışlar ve epibatadin adı verilen morfinden 200 kat daha güçlü, ancak bağımlılık yapıcı nitelikte olmayan bir ağrı kesici geliştirmişlerdir. Şu anda bilim adamları toksisitesini korurken türlerini esaret altında yetiştirmeye çalışmaktadırlar. Fantasmal zehirli kurbağa, öncelikle habitat kaybına bağlı olarak, kendi Ekvator’unda nesli tükenmekte olduğundan, esir yetiştiriciliği gelecekteki çalışma için bir zorunluluktur.
6. Çilek Zehirli Ok Kurbağası
Çilek zehirli ok kurbağası en zehirli kurbağa değildir, cinsinin en zehirli olanı Oophaga’dır. Ve bu türlere karşı en azından belki ilk başta temkinli olmak gerekir çünkü gerçekten zehirli bir cinstir. Bu tür genellikle parlak kırmızıdır, ancak tamamen kırmızıdan siyah noktalarıyla yeşile kadar, değişen 15 ile 30 farklı renk morfları arasında renkleri vardır. Toksini, Phyllobates cinsindeki türlerden çok daha zayıf olmasına rağmen, şişmeye ve yanma hissine neden olan bir yumru oluşturur.
7. Çizgili Zehirli Kurbağa
Güzel zehirli kurbağa, çizgili zehirli kurbağa olarak da bilinir. Orta Amerika’nın yerlisi, bu Phyllobates cinsinin en az toksik olanıdır (ancak yine de zehirli kurbağaların en zehirli cinsindedir). Gerçekten güzel görünmesine rağmen, ölümcüldür. Onu yemeye çalışan avcılarda kalp yetmezliğine neden olacak kadar toksin tutabilir.
8. Kokoi Zehirli Ok Kurbağası
Kokoi zehirli ok kurbağası, Phyllobates cinsinin üçüncü en zehirli üyesidir ve zehir sıralamasında altın zehirli ok kurbağasının ve siyah bacaklı zehirli kurbağanın hemen arkasındadır. Aynı zamanda her üçünün de en küçüğüdür, ancak çıkardığı ses çok etkileyicidir ve kuş sesine benzetilir. Baskınlık için birbirleriyle güreşen erkekler yerine, basitçe yüzleşecek ve biri geri çekilene kadar yüksek sesle çağrı yaparlar Bu kurbağanın toksini açık yara ve gözeneklerden içeri sızarak yoğun ağrı, ateş ve nöbetlere neden olur. Doğrulanmamasına rağmen, kurbağanın insan ölümlerinden şüphelenilmektedir.
9. Golfodulcean Zehirli Kurbağa
Bu güzel tür, Phyllobates cinsinin bir parçasıdır ve dördüncü en toksik üyedir. Altın zehirli kurbağa, karabacaklı zehirli kurbağa ve önündeki rütbeli kokoe zehirli kurbağandan biraz daha az toksik olmasına rağmen, dikkat edilmesi gerekir. Zehri, çok fazla acı verir, hafif nöbetlere ve hatta bazen felce neden olur. Bu kurbağanın hayatı, toksisitesini nasıl içerdiği de dâhil olmak üzere, bilime hala bir gizemdir. Phyllobates cinsinin diğer türleri zehirlerini Melyridae ailesinin küçük bir böceğinden alır, ancak Golfodulcean zehirli kurbağanın toksini zayıf olduğu için toksinlerini henüz keşfedilmemiş bir omurgasızdan alabilir. Araştırmacılar, bu türün habitat kaybıyla tehlikeye atıldığından gizemi çözmek için acele etmek zorunda kalacaklar.
10. Renk Değiştiren Zehirli Kurbağa
Ekvador ve Kolombiya’nın yağmur ormanlarında yaşayan bu güzel kurbağaya rastlamak mümkündür. Cinsinin en toksik üyesi olan Ranitomeya ve cildinden salgılayan toksin beş kişiyi öldürebilir. Renk değiştiren bu kurbağanın sırtının rengi, limon sarısından canlı renklere kadar parlak kırmızıya kadar değişebilir ve bazen renkler, bacakları ve alt kısımları dışında çok az siyah ya da hiç siyah kalmadan geri tümüyle alır.
11. Kızıl Sırtlı Zehirli Kurbağa
Bu tür, kızıl sırtlı zehirli kurbağa, sırtı renk değiştiren zehirli kurbağadan sonra, cinsinde en zehirli olan ikinci türdür. Gerçekten de, renklendirmede sırttaki rengin değişmesi gibi benzerlikler vardır. Ancak bu kurbağanın toksisitesi sıçrayan destekten biraz daha az olsa da, kuşlar gibi daha küçük avcıları öldürebilir ve insanlarda ciddi yaralanmalara neden olabilir.
12. Yeşil ve Siyah Zehirli Ok Kurbağası
Diğer türler kadar toksik olmasa da, yeşil ve siyah zehirli ok kurbağası bir insanı hasta edecek kadar zehirlidir. Bu güzel küçük kurbağalar karanlık bir ormandan yeşil tonlara, nane, kireç, zümrüt ve turkuazlara kadar çeşitlilik gösterir ve soluk sarı veya kobalt mavisi renklendirmesiyle yeşil tayfın dışında bile olabilir. Orta Amerika’ya ve Güney Amerika’nın kuzeybatı bölgelerine özgü olan bu renkli kurbağalar popüler evcil hayvanlardır.
13. Sarı Bantlı Zehirli Ok Kurbağası
Sarı bantlı zehirli ok kurbağası, yaban arısı zehirli kurbağası olarak da bilinir ve bunun nedenini anlamak zor değildir. Bazı türlerden biraz daha düşük toksisite seviyesine sahip olmalarına rağmen, aslında yerli kabilelerin zehirli oklar için kullandığı türlerden biri olmasa da, bir tehlike işareti gibi renklendirilmelerinin iyi bir nedeni vardır. Bu türün avlanan kurbağaları avcılara çok fazla zarar verebilir.
14. Granül Cam Zehirli Kurbağa
Granül zehirli kurbağa, Kosta Rika ve Panama’da yaşamaktadır ve toksisitesi için bir uyarı görevi gören parlak kırmızı bir gövdeye sahiptir. Parlak renklerine ve yerleşik koruma sistemine rağmen, habitat kaybı ve tarım, tomruk ve insan yerleşmesinden kaynaklanan bozulma nedeniyle korunmasız bir tür olarak listelenmiştir. Aynı zamanda evcil hayvan ticareti için de ele geçirilmiştir, ancak yakalamanın kapsamı bilinmemektedir. Bu kurbağalar için, birçok tür gibi insanlar da avcılardan daha büyük bir tehdittir.
15. Palyaço Zehirli Kurbağa
Palyaço zehirli kurbağanın eğlenceyi seven bir ismi vardır, ancak bu küçük kurbağalar altın zehirli ok kurbağası ve siyah bacaklı ok kurbağası gibi diğer kurbağaların ürettiği çok toksik batrakhotoksinlerden farklı olan histrionicotoxins olarak bilinen bir zehir üretmektedirler. Daha az toksik olmasına rağmen, yerli halk tarafından ölümcül dart için arzu edilmiş olmak hala yeterince toksiktir. Eşsiz özellikleri ve vücudu nasıl etkilediği konusu bilim adamları da ilgisini çekmektedir. Bu ilginç ve özel tür, Batı Ekvador’dan Kolombiya’nın El Chocó bölgesine kadar uzanmaktadır.
16. Corroboree Kurbağa
Şimdi bu zehirli kurbağa, diğerlerinden biraz farklıdır. Birincisi, Orta ve Güney Amerika’nın yağmur ormanlarında değil, Avustralya’nın alp dağlarında yaşamaktadır. İkincisi, toksinlerini avından almak yerine, aslında kendi zehrini üretirler. Kendi alkaloitlerini ürettiği keşfedilen ilk omurgalı ve diğer zehirli kurbağalara benzer şekilde onu savunma amacıyla kullanmaktadır. Bu küçük kurbağalar dört yaşına kadar üremez ve kış aylarında kış uykusuna yatarlar. Maalesef, diğer pek çok kurbağa türü gibi, son otuz yılda kök salmış nüfuslarla soyları kritik olarak tehlikeye girmiştir. Nedenler şunlardır; rekreasyonel 4WD kullanımından habitat imhası; kayak merkezlerinin gelişimi; yabani hayvanlar, kurbağaların yaşam alanlarının bozulması, şu anda güneydoğu Avustralya’nın çoğunu etkileyen kuraklık döngüsü ve ozon tabakasının tükenmesinden kaynaklanan yüksek UV radyasyonudur.
Kaynakça:
nationalzoo.si.edu
worldwildlife.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu