Başarısızlıklar karşısında yılmamanın en büyük örneklerinden biri olduğunu söylersek yanlış yapmış olmayız. Harry, 08.05.1884 yılında Lamar Missouri ‘de çiftçi bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Liseyi 1901 yılında bitirdikten sonra maddi sorunlardan ötürü koleje gidemedi.
Harry ‘nin tek talihsizliği maddi sorunlar değildi. Aynı zamanda sağlık problemleriyle de uğraşmaktaydı. Gözündeki bozukluktan ötürü, West Point Askeri Akademisine kabul edilmedi. Yaşadığı talihsizliklere rağmen yaşam gücünü kaybetmedi ve şansını çalışma hayatında denedi. Sırasıyla banka memurluğu, çiftlik kahyalığı, postane yöneticiliği, depo bekçiliği, milli muhafızlık, ve maden ve petrol işletmeciliklerinde çalıştı.Bu işlerin hiç birinde umduğu performansı yakalayamadığı için, ya işten çıkarıldı ya da kendisi ayrıldı.
ABD ‘nin Birinci Dünya Savaşına katıldıktan sonra ( 06.04.1917) sonra Truman Fransa ‘da Yüzbaşı olarak yer aldı. Fransa ‘da ki görevinde başarılı olan Harry savaş bitince mağaza sektörüne girerek bir erkek giyim mağazası açtı. Beklediği parayı kazanamayan Harry, mağazayı kısa süre kapatmak zorunda kaldı. Bu süreçte boşlukta kalan Harry ‘e yardım elini Jackson Country’de politik eyalet şefi olan arkadaşı Thomas Pendergast uzattı. 1920 ‘de Harry ‘i demokrat partiye soktu. Böylece Harry politikaya girmiş bulundu. Bu olaydan bir yıl önce Elizabeth Wallace ile dünya evine girdi ve bir kız çocuğu oldu.
Politikaya atıldığı süreçten 1922 ‘ye kadar güçlü ilişkiler geliştiren Harry, 1922 yılında kurduğu ilişkiler sayesinde İl Yargıçlığına seçildi. Görevini 4 yıl başarıyla sürdüren Harry 1926 ‘da İl Mahkemesine Başyargıç oldu. Uzun yıllar bu görevde devam eden Harry 1934 yılında görevi sona erdiğinde, Missouri Eyaleti için bir senatör adayı aranmaktaydı. Bu fırsatı da iyi değerlendiren Harry, 1935 yılına gelindiğinde artık Washington tarafından tanınır olmuştu. 1940 yılında tekrar seçilme başarısını bile göstererek politika basamaklarında hızlı ve emin adımlarla ilerliyordu.
1940 ‘lı yıllar bütün dünya açısından karanlık günlere sahne olduğunu herkes bilir. Bu karanlık günler aslında Harry ‘nin açısından pek karanlık değil, aksine en aydınlık dönemleri gibidir. Fransa ‘da askeri yeteneklerini kanıtlamış olan Harry; İkinci Dünya Savaşıyla birlikte önemli işlere gelmeye başlar. Silah üretimi ve teçhizatın ne kadar verimli kullanıldığını araştırmak için kurulan bir komitenin başına getirildi. Görev sırası boyunca bir çok rüşvet olayını ortaya çıkaran ve askeri ekonominin israfını engelleyerek beğeni kazanan Harry, artık sadece bir politikacı değil yerel bir halk kahramanı ve yükselen bir değerdir. Öyle ki; 1944 yılına gelindiğinde Henry Wallace ‘ın yerine başkan yardımcısı olarak seçildi. Artık şansı inanılmaz derece yaver giden Harry 12.04.1945 yılında ABD başkanı Roosevelt ‘in ölümü üzerine devlet başkanı olarak görev yapmaya başladı.
Harry İkinci Dünya Savaşının etkisiyle mi bilinmez, genel siyasi tutumu dış politikaya yönelik olmuştur. 08.05.1945 ‘te Almanya ‘nın teslim alma koşullarını belirleyip 26.06.1945 yılında San Fransisco ‘da yapılan konferansta ülkeleri örgütleyerek Postdam konferansına katılmak için Almanya ‘ya gitti. Dünya tarihine kara bir leke olarak düşecek olan o vahşi kararı aldırdı. Savaşı kısa sürede sona erdirmek için 06.08.1945 Hiroşima 09.08.1945 Nagasaki ‘ye atom bombası atılmasını kararlaştırdı. Bu kararın bilançosu Hitler ‘in yaptıklarından aşağı kalır değildi aslında. Tahmini 350.000 kişi sadece iki atom bombasının sonucuydu. Tam burada insanın aklına bazı sorular gelmiyor değil. Mesela; neden Hitler dünya üzerinde Şeytan olarak adlandırılırken Harry bu denli büyük suçlamalara uğra mıyor? Ya da sokağa çıkıp insanlara sorsanız herkes Hitleri ‘ i bir cani olarak tanırken Harry Truman için bu geçerli değil? Belki bu dünyanın ne denli kontrollü bir denetime tabi olduğunu görmemiz için küçük bir örnektir sadece.
Her şey bir yana İkinci Dünya savaşında yaptıklarıyla yetinmeyen Harry daha sonrasında soğuk savaş bloklarının kurulmasının da mimarları arasında yer almaktadır. Komünizm etkisinden kurtulmaya çalışan bütün devletlere askeri ve ekonomik yardımlar önererek SSCB ‘nin dünya üzerinde etkisini azaltmak adına gereken her şeyi yapmaktan çekinmemiştir. Bazı uygulamalarına göz atacak olursak: Containment Policy ( Çevre Politikası ) bu uygulama dünya üzerinde genel olarak yapılan SSCB etkisini azaltmak için uygulanmış ekonomik ve askeri teşvikler içermekteydi. Amaç Doğu bloğunun etki ve güç alanını daraltmaktı. Bu uygulama günümüzde bile hala etkisini sürdürmektedir. Değişik ad ve sıfatlarla uygulanmaktadır. Ülkemiz bu uygulamalardan sıkça etkilenmiş ve hala bu uygulamalardan kaynaklı sorunlarla mücadele etmektedir. 1948 yılında Marshall planıyla Avrupa ‘da etkinliği arttırmak adına Berlin ABD arası hava köprüsü kurarak güvenliği ve gücü sağlamlaştırdı. 1949 yılında Federal Almanya ‘yı ekonomik kalkındırma yoluna gitti. Bu jest karşılığı Federal Almanya sınırlarında denetime kapalı üstler kurdu. O dönemde ki üstlerin benzerlerini bugün dünyanın her yerinde daha geniş kapsamlı olarak uygulamakta olan ABD ülkemizde de bu tarz üstlere sahiptir. ( Adana-İncirlik, Diyarbakır- Hava üssü ) O dönemden bu güne kadar bakıldığında bu üstlerin kullanım şekilleri bulunan ülkeye ve sınır ülkelere gözdağı, aynı zamanda gerektiğinde ise askeri müdahaleler içindir.
1949 yılına gelindiğinde ise Harry, bütün bu hamleleri yetersiz görüp Dünya üzerinde ki ABD etkisini arttırmak için Dört Nokta Programını devreye soktu. Bu program aslında diğerlerinden pek farklı değildi. Sistemin biraz daha geliştirilmesinden ibaretti. Dört Nokta Programı sayesinde daha fazla ülkeye daha fazla ekonomik destek ve daha fazla üs elde edildi. Ama Harry bunun da yetersiz olduğunu düşünmüş olsa gerek ki NATO ‘nun kurulması için büyük mücadeleler verdi. 1949 dan sonra da batıyı artık NATO üzerinden kontrol edebilme ve güvenliği sağlama şansını yakaladı. Bir bakıma da ABD için bu daha elverişli bir durumdu. Keza artık müdahale etmek istediği bir ülke olduğunda kendi adına değil NATO adına yani bütün batı devletlerinin güvenliği adına yapacaktı. Savaş konusunda acımasızlığını İkinci Dünya Savaşında kanıtlayan Harry 1950 yılında Hidrojen bombalarının araştırılması için büyük paralar harcadı.
Dış politikada yaptıklarıyla tarihe derin izler bırakan Harry Truman, aynı dönemde iç politikada da büyük adımlar atmaktaydı. Ülkesinin yaptığı bu harcamalara bir sponsor bulması gerekiyordu, aranan kan uzakta değildi ve ağır vergilerle halk bunu üstlenmekteydi. Sadece vergiler değil bazı düzenlemeler de yaptı. İşte bazıları: Economic Bill of Rights ( Ekonomik Haklar Yasası – 1949 ) Fair Deal ( Adil Düzen – 1949 ) Adil Düzen aslında Roosevelt ‘in Yeni Düzen ‘inin devamı niteliğindeydi. Lakin istediği politik çoğunluğu yakalayamayıp hiç bir zaman uygulayamadı. Bunun üzerine cadı avı misali muhalefet arasında Komünist avına başladı.
Komünist avını o kadar abarttı ki, artık sadece ülkesinde değil dış politikada da buna devam etti. Kore savaşının patlak vermesi üzerine, Komünist Kuzey Kore ‘ye karşı Güney Kore ‘yi desteklemek adına Amerikan askerinin ülkeye gönderilmesini sağladı. Artık Harry yaptığı hamlelerin sonucu olarak, iç politika da eski ihtişamını kaybetmiş zayıf düşmeye başlamıştı. 1952 yılına gelindiğinde seçimlere az kalmış ve aday olmayacağını açıklayarak kazanamayacağını daha başında kabul ederek, 1953 yılında görev süresinin dolması üzerine görevden ayrıldı. Artık hayatının kalanını 1972 yılına kadar Missouri ‘de sürdürdü. Öldüğünde 88 yaşındaydı.
Kaynakça:
http://www.whitehouse.gov/about/presidents/harrystruman
http://www.trumanlibrary.org/hst-bio.htm
Yazar:Taner Gülmüş