Asıl adı Jeroen Anthonissen Van Aken olan Bosch, 1450’de Hollanda’nın Brabant eyaletinin başkenti olan Hertogenbosch’da doğdu. Babası Anthonis ve dedesi Jan ressamdı. Ailesi ağaç heykelleri yaldızlayarak ve kent katedrali için dini duvar süslemeleri yaparak geçimini sağlıyordu.
İlk sanat eğitimini ailesinden öğrendi. Kendinden birkaç yaş büyük aristokrat bir ailenin kızı olan Aleyt Goyaerts Van Den Meerveen ile tanıştı ve çok kısa bir süre içinde evlendi.
1488 yılında, Avrupa’da saygı gören hayırsever bir dernek olan Our Lady Kardeşliği’ne katıldı.
O günün sanatçıları, hayatın yüce sayılan edebi tasvirlerini, tarihi tabloları ve dinden açıklayıcı anları yaratmaya odaklanmışken, Bosch aynı renkleri, taslakları muazzam bir fırça darbesi ile benzersiz bir şekilde bağımsız bir şekilde yorumluyordu. İncil’den olan sahneleri sadece tuval üzerinde yaratmadı; onları hayal gücüyle süzerek, sembolizm ve bilinçaltının getirdiği saçmalıklarla dolu vahşi bir dünyaya dönüştürdü. İnsan ahlakına ilişkin görsel uyarı öyküleri, melez varlıklar, fantastik yaratıklar, hem gerçek hem de ezberlenmiş karakterlerden oluşuyordu. Bu, bir sanatçının tamamen yeni bir şey sunmak için bilinen gerçekliğin sınırlarını reddettiği ilk olaydı. Düş gücüyle doğanın yasalarına karşı koydu. Eserlerinde astroloji, simya ile ilgili simgeler kullandı.
En büyük korkuların, en derin arzuların metaforu olarak görülen Bosch, gerçek olmayan varlıkları ve alemleri görsel olarak ifade eden ilk sanatçı oldu. Aynı zamanda iç yaşamı ve zihnin karanlık girintilerini tuvaline yansıttı. Bu sebeple de Sürrealist kesim tarafından ilk modern sanatçı olarak kabul edildi. Yapıtlarının sunumu, triptik ve ayrık panel kullanımıyla, ilhamının yayıldığı hikâyelerin epik boyutlarını yansıtır. Bosch resimlerinde insan figürü ile ilgilenmez, kişisel ayrıntılara girmez. Manzara resimlerinde ise planların derinliklerini çizgi ve renkle biçimlendirir.
1516 yılında hayata gözlerini yumdu. Öldükten sonra (seçkin ressam) olarak anıldı.
En önemli eserleri:
Dünyevi Zevkler Bahçesi, Aptalların Gemisi, Son Karar, Yedi Ölümcül Günah ve Dört Şey, Cehennem, Kutsalların Yükselişi, Yumurtada Konser, Münzevi Azizler, Taşın Kesilmesi, Karasal Cennet, Lanetlenmiş Cehennemin Düşüşü, Yürüyen Bir Çerçeve ile Mesih Çocuk, Halberdier’in Başkanı, Cennet ve Cehennem, İsa’nın Hapsedilmesi, Baykuşlar ve Yuva, Dilenciler ve Sakatlar, Son Yargı, Reprobatın Ölümü, Tondal’ın Vizyonu, Cana’da Evlilik Bayramı, Patmos’ta Aziz John Evangelist, Haywain Triptik, Cimri’nin Ölümü
Kaynakça:
http://www.theartstory.org
Yazar: Börte Büşra Yavuz