Hücre Hapsinin Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Hücre hapsi, dünya çapında hapishanelerde yaygın olarak uygulanan bir cezalandırma sistemidir. Hücre hapsi, fiziksel izolasyonu içermektedir, yani kişinin diğer insanlarla minimum etkileşimi vardır. Bu makalede, hücre hapsinin genel ve ruh sağlığı üzerindeki etkilerini ve uygulamanın hakkında olan bazı eleştiriler hakkında bilgiler yer almaktadır.

Hücre Hapsi Nedir?

Hücre hapsi, akıl sağlığı açısından önemli olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Hücre hapsi, günde 22,5 saat veya daha uzun süre hücrelerinde kalan kişilerin fiziksel olarak tecrit edilmesidir. Hücre hapsinde kalan kişilerin başkalarıyla etkileşim kurma fırsatları sınırlıdır veya hiç yoktur. Aynı alanda yemek yerme, uyuma, tuvalet ihtiyacını giderme ve eğitim materyalleri gibi uyaranlara sınırlı erişimleri vardır. Hücre hapsi hücrelerinin her zaman penceresi yoktur. Kişinin hücre hapsinde geçirdiği sürenin uzunluğu büyük ölçüde değişmektedir. Bazı kişiler hapiste saatler veya günler geçirebilirken, bazıları haftalar, aylar hatta yıllar geçirebilmektedir. Aşırı durumlarda, onlarca yıl hücre hapsinde kalabilmektedir. Örneğin, 2016 yılında Albert Woodfox, 40 yıldan fazla bir süredir tecritte geçirdikten sonra topluma yeniden girmiştir.

Ruh Sağlığı Etkileri

Çok sayıda araştırma, hücre hapsinin olumsuz psikolojik etkilere neden olduğu ve bunu yaşayan kişilere ciddi zarar verme riskini artırdığını göstermektedir. Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law’daki bir makaleye göre, tecrit fiziksel işkence kadar üzücü olabilmektedir. Önceki yıl sunulan araştırma raporunda 30 gün veya daha uzun süre hücre hapsinde kalan BJS cezaevinde bulunan tutukluların yaklaşık % 25’ininciddi psikolojik sıkıntılar yaşadıkları belirlenmiştir. Oranlar, yalnızca 1 gününü tecritte geçirenler için benzer olmuştur. İnsanlar sosyal temasa ihtiyaç duymaktadır ve zamanla, izole olmanın stresi, bir dizi akıl sağlığı sorununa neden olabilmektedir. Bu akıl sağlığı sorunları aşağıdaki gibidir:
• Kaygı ve stres
• Depresyon ve umutsuzluk
• Öfke, sinirlilik ve düşmanlık
• Panik ataklar
• Önceden var olan ruh sağlığı sorunları kötüleşme
• Seslere ve kokulara aşırı duyarlılık
• Dikkat, hafıza ve konsantrasyon ile ilgili problemler
• Tüm duyuları etkileyen halüsinasyonlar
• Paranoya
• Zayıf dürtü kontrolü
• Sosyal çekilme
• Şiddet patlamaları
• Psikoz
• Ölüm korkusu
• Kendine zarar verme veya intihar
Araştırmalar, yalnız yaşayanlar veya yalnızlık duygularını yüksek seviyede hissedenlerde, intihar girişimi ve intihar düşüncesi ile ilişkisinin güçlü olduğunu tespit etmiştir. Ek olarak, hapsedilme yaşayan birçok kişi, başkalarının yanında yaşayamaz hale gelmektedir.

Hücre Hapsinin Fiziksel Sağlık Etkileri

Çoğu çalışma hücre hapsinin psikolojik etkilerine odaklanmaktadır. Ancak psikolojik travma ve yalnızlık da fiziksel sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Çalışmalar, sosyal izolasyonun ölüm olasılığını % 26-32 artırdığını göstermektedir. Hücre hapsinin kaydedilen fiziksel sağlık etkileri bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kronik baş ağrıları
• Görme bozukluğu
• Sindirim problemleri
• Baş dönmesi
• Aşırı terleme
• Yorgunluk ve uyuşukluk
• Genitoüriner problemler
• Kalp çarpıntısı
• Işığa ve gürültüye aşırı duyarlılık
• İştah kaybı
• Kas ve eklem ağrısı
• Uyku problemleri
• Titreyen eller
• Kilo kaybı
Fiziksel aktivite eksikliği ayrıca diyabet, yüksek tansiyon ve kalp hastalığı gibi belirli sağlık koşullarının yönetilmesini veya önlenmesini zorlaştırmaktadır. Uzun süreli güneş ışığı eksikliğine neden olabileceğinden, D vitamini eksikliği kemik kırılma riskini arttırabilmektedir. Bu yaralanmalar, hastaneye yatış ve ölümlerin önde gelen nedenleri arasındadır.

Hapishaneler Neden Hücre Hapsini Kullanıyor?

Federal Probation ceza adaleti dergisinden bir makale, ABD hapishanelerinin kullandığı üç tür hücre hapsini açıklamaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Disiplin ayrımı: Hapishane kurallarını ihlal ettiği için bir kişiyi cezalandırmak için hücre hapsinin kullanılması.
• Geçici ayrım: Fiziksel bir tartışma gibi bir kriz nedeniyle kişinin genel hapishane nüfusundan anında izole edilmesi.
• İdari ayrım: Diğer hapsedilen kişilerin, personelin veya ziyaretçilerin emniyetine ve güvenliğine sürekli bir tehdit oluşturan kişinin izolasyonu.
Birleşmiş Milletlerin (BM) 2016 tarihli bir raporu, hücre hapsini kullanan çoğu ülkenin bunu bir tür ceza olarak yaptığını ortaya koymuştur. Ancak cezaevlerinin ve hapishanelerin tecrit ile cezalandırdığı eylemler yerden yere önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Almanya gibi ülkeler yalnızca ciddi şiddet eylemleri için izolasyonu kullanırken, çok sayıda ülke ve bazı ABD eyaletleri, küçük suçlar için ceza olarak izolasyonu kullanmaktadır. Bazen hapishaneler ve cezaevleri, kurumun diğer alanlarında güvende olmayan kişileri koruyucu gözaltına almak için hücre hapsini de kullanmaktadır. Bazı araştırmacılar, daha güvenli olduğu için, koruyucu gözaltındaki kişilerin hücre hapsini genel hapishane nüfusu barınağına tercih ettiklerini öne sürmektedir. Ancak yine de izolasyonun olumsuz etkilerini yaşamaktadırlar.

Hücre Hapsi Üzerine Eleştiriler

Mahpusları hücre hapsine alma uygulaması birçok kuruluş ve birey tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştır. BM’nin Mandela Kuralları dünya çapında hapsedilen kişilere yönelik muamele konusunda rehberlik sağlamaktadır. Bu kurallar, 15 günden fazla süresiz veya uzun süreli hücre hapsi kullanımını yasaklamaktadır, hapishanelerin bunu yalnızca son çare olarak kullanmasını tavsiye etmektedir. Ayrıca engelli insanlar için izolasyonu da yasaklamaktadır. Ancak, ABD’deki her eyalet bu kurallara uymamaktadır. 2015 raporu, Illinois’de, 2014 yılında tecrit altında yaşayan hapsedilen kişilerin % 85’inin bunu taciz edici dil kullanmak gibi küçük suçlar nedeniyle yaptığını ortaya koymuştur. Genel olarak, ABD’deki ceza adaleti sistemi hücre hapsini diğer ülkelere göre daha yaygın ve daha uzun süre kullanmaktadır. Belirli bir günde 80.000’e kadar kişi, eyalet veya federal hapishanelerde tecrit altındadır. Bu rakam, hapishanelerde ve çocuk tutukevlerinde tecritte bulunanları içermemektedir. Cezaevi sağlık mesleğinde çalışanların Mandela kurallarını onayladığı Ulusal Düzeltici Sağlık Komisyonu’na aittir. Amerikan Halk Sağlığı Derneği, hücre hapsi kullanımının sınırlandırılmasını da tavsiye etmektedir. Bazı bölümler hücre hapsine yönelik eleştiriler hakkında daha ayrıntılı bilgi vermektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:

Hücre Hapsinin Etkinlik ve Maliyeti

Bazı araştırmalar hücre hapsinin:
• Uygun maliyetli olmadığını
• Amaçlanan sonuçlarına ulaşmadığını
• Çözmek istediği sorunları daha da kötüleştirdiğini
Hücre hapsi birimleri, hem inşaat hem de işletme açısından diğer cezaevi konut türlerinden önemli ölçüde daha pahalıdır. İzolasyonun insanlar üzerindeki etkisi nedeniyle, daha şiddetli ve öngörülemez hale gelmelerine de yol açmaktadır. Bu tür davranış değişiklikleri, personel ve diğer hapsedilen kişilere yönelik saldırıların sayısını veya yoğunluğunu arttırmaktadır. Ayrıca, kişinin topluma yeniden girdiklerinde yasadışı davranışlarda bulunma veya izolasyonla ilgili uyum sorunları yaşama olasılığını arttırmaktadır.

Sistemik Irkçılık

Eyalet Düzeltme Yöneticileri Derneği ve Yale Hukuk Fakültesi’nin 2018 analizine göre, beyaz olmayan insanlar hücre hapsinde aşırı temsil etmektedir. Yazarlar, siyahların, genel hapishane nüfusu içinde yaşayanlara göre tecrit edilmiş olanların daha yüksek bir yüzdesini oluşturduğunu bildirmektedir. Aynı şey Hispanik erkekler için de geçerlidir. Buna karşılık, hem erkek hem de kadın beyaz insanlar, genel cezaevi nüfusu ile karşılaştırıldığında yetersiz temsil edilmektedir.

Akıl Hastalığı

Artan sayıda eyalette, akıl hastalığı olan kişileri hücre hapsinde tutmak yasa dışıdır. Bununla birlikte, Amerikan Psikoloji Derneği, zihinsel sağlığı bozulmuş kişilerin hala orantısız bir şekilde hücre hapsinde temsil edildiğini bildirmiştir. İzolasyon genellikle akıl sağlığı koşullarını kötüleştirdiğinden, bu aynı zamanda insanların bakımını zorlaştırmaktadır ve topluma yeniden girdiklerinde uyum sağlama olasılıklarını azaltmaktadır.
Hücre hapsini yaşayan kişilerin anksiyete, depresyon, intihar düşünceleri ve psikoz geliştirme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca uygulama fiziksel sağlığı da etkilemekte ve kişinin kırıklar, görme kaybı ve kronik ağrı dâhil olmak üzere bir dizi durum için riskini artırmaktadır. ABD hücre hapsini bazı ülkelerden daha fazla kullanmaktadır ve bu uygulama orantısız bir şekilde Siyahi, Hispanik insanları ve akıl sağlığı sorunları olanları etkilemektedir. Hücre hapsine, yol açtığı zarar nedeniyle dünya çapındaki kuruluşlar tarafından ciddi eleştirilere maruz kalmaktadır.

Kaynakça:
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S016503271831694X
http://solitaryconfinement.org/uploads/sourcebook_02.pdf
https://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev-criminol-032317-092326
https://www.uscourts.gov/sites/default/files/79_3_6_0.pdf

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu