Karpuz Alerjisi Nedir?

Karpuz, alerjik reaksiyonlara yol açabilen, dünya çapında tüketilen bir kabakgiller meyvesidir. Ancak karpuzun başlıca alerjenleri bilinmemektedir. Karpuz alerjisi nadirdir, bununla birlikte, kişi karpuza tepki verirse, kaçınılması gereken ek yiyecekler olabilmektedir. Alerjisi olan kişi sık sık karpuz yemiyorsa, semptomlarına neyin sebep olduğunu bilemeyebilir. Farklı bir yiyeceğe alerji veya alakasız bir hastalık olabilmektedir. Karpuz alerjisinin semptomları, diğer gıda alerjilerinin semptomlarına benzemektedir. Doktor sorunlu yiyeceği belirlemek için testler yapabilmektedir. Karpuz alerjisi genellikle çocukluk döneminde gelişmektedir, ancak bazı kişilerde yetişkin çağında geliştirmektedir.

Semptomlar

Karpuz alerjisi olan kişi kurdeşen veya mide ağrısı yaşayabilmektedir ve semptomları diğer gıda alerjileriyle ortaktır. Belirtiler genellikle temastan birkaç dakika sonra ortaya çıkmaktadır. En yaygın karpuz alerji semptomları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kalıcı öksürük
• Kurdeşen
• Kaşıntılı bir dil veya boğaz
• Karın krampları
• Karın ağrısı
• Mide bulantısı ya da kusma
Şiddetli bir alerjik reaksiyon, yaşamı tehdit edebilen anafilaksiyi tetikleyebilmektedir. Anafilaksi, ciddi bir alerjik reaksiyondur. Anafilaktik şok olarak bilinen potansiyel olarak ölümcül bir duruma yol açabilmektedir. Amerika Astım ve Alerji Vakfı’na (AAFA) göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde gıda alerjileri nedeniyle her yıl 200.000 hastane ziyareti yapılmaktadır. Ayrıca kişiler genellikle ilaçlara ve böcek sokmalarına karşı alerjik reaksiyonlara sahiptir. AAFA, ABD’de her yıl 50 milyondan fazla kişinin alerjik reaksiyon gösterdiğini ve alerjilerin ülkedeki kronik hastalıkların altıncı önde gelen nedeni olduğunu bildirmiştir. Anafilaksi sırasında alerjene verdiği reaksiyonda vücut, iltihaplanma tepkisini tetikleyebilen bir sinyal molekülü olan büyük miktarlarda histamin üretmektedir. Bu yanıt kan damarlarının genişlemesi, kan basıncında ani bir düşüş, bilinç kaybı ve şok gibi semptomlara yol açmaktadır. Anafilaksi yaşayan kişide solunum yolları genellikle daralır ve nefes almayı zorlaştırmaktadır. Ek olarak, kan damarları sızarak ödeme neden olabilmektedir, bu da sıvı birikmesinden kaynaklanan bir tür şişliktir. Reaksiyon, alerjenle temastan hemen sonra veya temastan birkaç saat sonra gerçekleşebilmektedir ve çok nadiren, günler sonra olmaktadır.
Karpuza şiddetli tepki gösteren herkes derhal tıbbi yardım almalıdır. Yardım gelmeden önce Epinefrin oto enjektöründen EpiPen gibi bir enjeksiyon yapılmasını gerektirebilmektedirler. Anafilaksi semptomları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Nefes darlığı
• Yutma güçlüğü
• Nefes darlığı
• Boğazın, yüzün veya dilin şişmesi
• Mide bulantısı
• Karın ağrısı
• Kusma
• Hırıltılı solunum
• Şok (düşük tansiyondan)
• Vertigo (baş dönmesi hissi)
İlk kez karpuz alerjisi yaşayan herkes bir doktorla konuşmalıdır. Doktor, teşhisi doğrulayabilmektedir, gelecekteki reaksiyonların tedavisi ve önlenmesi hakkında önerilerde bulunabilmektedir.

Teşhis

Karpuz alerjisini teşhis etmenin en yaygın yolu deri prick testidir. Test, deriye batırmayı ve bölgeye küçük bir karpuz numunesi yerleştirmeyi içermektedir. Bir kişinin alerjisi varsa, birkaç dakika sonra deride kabarık bir yumru oluşması muhtemeldir. Kan testinin sonuçları da alerjinin olup olmadığını gösterebilmektedir. Ancak sonuçları almak birkaç gün veya hafta sürebilmektedir. Bununla birlikte, Amerikan Alerji, Astım ve İmmünoloji Koleji’ne göre, bazı kişiler bir alerji için pozitif test edilebilmektedir, ancak yiyeceklerden hiçbir belirti yaşamayabilmektedir.

Karpuz Alerjik Reaksiyonu Tedavisi

Epinefrin kalem, ciddi bir alerjik reaksiyonu tedavi edebilmektedir. Kişi genellikle hafif bir alerjik reaksiyonu reçetesiz satılan ilaçlarla tedavi edebilmektedir. Karpuza karşı şiddetli bir alerjisi olduğunda, kazara maruz kalma durumunda bir epinefrin oto-enjektörü taşımalıdır. Anafilaksi geçiren birine tanık olan herkes şunları yapmalıdır:
• Acil tıbbi hizmetleri aranmalıdır
• Oto-epinefrin enjektörünün kullanılmasına yardımcı olunmalıdır
• Kişinin sakin kalmasına yardım edilmelidir
• Kısıtlayıcı kıyafetleri, özellikle de boğazın etrafındaki kıyafetler çıkarılmalıdır
• Kişinin ayakları yukarıda olacak şekilde düz bir şekilde yatırılmalıdır
• Kişi kusmaya başlarsa başını kaldırmadan başını çevrilmelidir
• Gerekirse CPR uygulanmalıdır
Bununla birlikte anafilaksi geçiren bir kişiye yiyecek veya içecek verilmemelidir. Kişinin ciddi bir alerjik reaksiyonu varsa, bir epinefrin oto-enjektör reçetesi yazması için derhal bir doktora gitmelidir.

Ne zaman Doktora Gidilmeli?

Özellikle kişideki reaksiyonlar şiddetliyse, acil olarak doktora görünmelidir. Doktor tıbbi bir öykü alarak ve semptomları araştıracaktır. Alerjiyi teşhis edebilmektedirler, bu da özellikle semptomlarının nedeninden emin olmayan kişiler için faydalı olacaktır. Gerekirse, doktor kişiyi bir alerji uzmanına yönlendirebilmektedir. Çeşitli tetikleyicileri tespit etmek için testler uygulamakta ve gerektiğinde bir epinefrin oto-enjektörü reçete edebilmektedir.

Çocuklarda ve Bebeklerde Karpuz Alerjileri

Küçük çocukların karpuz alerjisi geliştirmesi yetişkinlere göre daha olasıdır. Doktorun çocuktaki alerjiyi teşhis etmesi gerekmektedir, tedaviler çocuklar ve yetişkinler için benzerdir. Nadiren de olsa bebeklerin karpuza alerjisi olması mümkündür. Çocuk doktorunun tavsiyelerine uyulmalıdır ve yeni yiyecekler yavaş yavaş verilmelidir. Çünkü bu, alerjilerin tanımlanmasını kolaylaştırabilmektedir.

Karpuz Alerji Olduğunda Kaçınılması Gereken Yiyecekler

Karpuz alerjisi olan kişi, diğer türlerinden de kaçınmalıdır. Alerjisi olan herkes, bazı yiyecek ve sebzelerden kaçınmalıdır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Honeydew kavun
• Salatalıklar
• Kavun
Ayrıca kişi vücutta benzer reaksiyonlara neden olan gıdalardan kaçınmak isteyebilmektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kivi
• Kereviz
• Şeftali
• Muz
• Portakal
• Avokado
• Kabak
• Domates
• Papaya
Karpuz alerjileri nadirdir, ancak hafiften şiddetliye kadar değişen reaksiyonları tetikleyebilmektedirler. Alerji en çok çocuklarda görülmektedir ve çoğu kişi reçetesiz satılan ilaçları alarak ve tetikleyicileri önleyerek alerjik reaksiyonları kontrol edebilmekte veya önleyebilmektedirler. Doktor, ciddi alerjisi olan kişinin kaza sonucu maruz kalmaya hazırlanmasına yardımcı olabilmektedir.

Kaynakça:
https://acaai.org/allergies/types/food-allergy
https://www.fda.gov/media/136389/download
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19295232

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu