Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

İcra ve İflas Hukukunda Satış (Paraya Çevirme) Aşaması

0 1.283

Genel Olarak

Satış aşaması, haczedilmiş olan malın paradan başka bir şey olması durumunda söz konusu olacaktır. Eğer bahsettiğimiz gibi para dışında başka bir mal söz konusu ise, alacaklının alacağına karşılık olarak haczedilen bu mal doğrudan verilmez. Ancak icra dairesince satıldıktan sonra malın bedelinden alacaklının alacağı ödenecektir.

Taşınır Malların Satışı

İcra ve iflas hukukunda kural; açık artırma (ihale usulü) ile malların satılmasıdır. Ancak istisnai durumlarda pazarlık yoluyla satışın yapılabildiğini söylemek gerekir. Bu istisnai durumlara bakacak olursak:

– Bİcra ve İflas Hukukunda Satış (Paraya Çevirme) Aşamasıütün ilgililerin oybirliği sağlaması suretiyle pazarlık yoluyla satış konusunda birleşmeleri,
– Borsa ve piyasada fiyatı mevcut olan kıymetli evrak veyahut diğer mallar için o günün fiyatı teklif edilmesi durumunda,
– Artırma sırasında maden olarak değerini bulmamış olan altın,gümüş gibi bir eşyaya maden değeri teklif edilmesi durumunda,
– Hacizli olan malın muhafazasının masraflı ya da değerinin hızla düşüyor olması durumunda,
– Hacizli malın tahmin edilen değerinin yasal limitinin altında kalması durumunda pazarlık yoluyla satış gerçekleştirilir.

Kesin hacizden itibaren 6 aylık süre içerisinde satış istenmelidir. Eğer bu süre içerisinde satış istenmezse haciz düşecektir.Satış talebinden itibaren ise 2 ay içerisinde satış yapılır.

Taşınır malların satışında, artırmaya hazırlık işlemleri mevcuttur. Bu işlemler ; ilan ve artırma şartnamesinin hazırlanmasıdır. Açık artırma şartnamesinin satıştan önce icra dairesinde açık bulundurulması zorunlu değildir. Taşınır malın satışının ilanı ile satışın yapılacağı tarih arasında uygun bir süre olması gerekmektedir. İlanın örneğinin ilgili herkese gönderilmesi gibi bir zorunluluk yoktur.

Taşınır malların satışı söz konusu olduğunda mükellefiyetler listesi hazırlanması bir zorunluluk değildir.

Saİcra ve İflas Hukukunda Satış (Paraya Çevirme) Aşamasıtış aşamasında artırmaya katılacakların söz konusu malın tahmin edilen değerinin %20’si kadar pey akçesi veyahut milli bir bankanın teminat mektubunun tevdi edilmesi gerekmemekle birlikte e-ortamda ihale söz konusuysa bu husus bir zorunluluk haline gelmektedir.
Birinci ve ikinci ihale, ilanda belirlenmiş olan yer,tarih ve saatte e-ortamda verilen en yüksek tekliften başlatılacaktır. Satışa çıkarılan taşınır mal, e-ortamda sunulan en yüksek teklif de dikkate alınarak, en çok artırana ihale edilecektir. Aynı zamanda üç defa bağırılarak ihale edilmesi gerekmektedir.

İhale edilebilmenin bir takım şartları vardır bu şartlardan birincisi; teklifin artırma bedelinin tahmin edilen bedelinin %50’sini bulması, ikincisi ; satış isteyenin alacağına rüçhanı olan diğer alacaklıların alacaklarıda bu mal ile temin edilmişse teklifin, rüçhanı olan alacakların toplamından fazla olması ve son olarak; paraya çevirmeye ve paraların paylaştırılması masraflarının aşılması gerekmektedir.
Eğer birinci ihale sonucunsa alıcı çıkmayacak olursa ya da söz konusu şartları sağlayan bir miktara ulaşılamayacak olursa satış icra memurunca geri bırakılır.

İkinci ihalede de alıcı çıkmaz ya da şartlar oluşmaz ve satış gerçekleşmezse talep düşmüş olacaktır.
Taşınır malın ihale edilmesi durumunda, alıcıya bedelin ödenmesi için 7 günlük süre verilmesi öngörülmüştür.
Malın mülkiyeti ihale anında alıcıya geçmekteyken, malın bedeli ödenmedikçe ve ihale kesinleşmedikçe mal alıcıya teslim edilmeyecektir.

Taşınmaz Malların Satışı

İcrİcra ve İflas Hukukunda Satış (Paraya Çevirme) Aşamasıa ve iflas hukukunda taşınır malların satışından farklı olarak taşınmaz mallar yalnızca açık artırma usuluyle satılabilirler. Bu malların satışı pazarlık usuluyle gerçekleştirilemez.

Satışın istenmesi için belirlenmiş süre taşınmaz mallar için 1 yıldır. Satış talebinin bu sürede istenmemesi haczin düşmesine neden olur. Satış talebi tarihinden itibaren 3 ay içerisinde söz konusu taşınmaz satılır.

Taşınmaz malların satışında artırmaya hazırlık aşaması, taşınır malların satışındaki hazırlıklara göre farklılık göstermektedir. Buradaki hazırlık aşamalarına bakacak olursak; ilan, artırma şartnamesinin hazırlanması ve mükellefiyetler listesinin hazırlanmasıdır. Mükellefiyetler listesi, tapu sicili hükmüyle eşdeğerdir. Satış bedelinin paylaştırılması sürecinde bir sıra cetveli niteliği kazandığını söyleyebiliriz.

Mükellefiyetler listesi ile tapu sicilinin arasında çelişki olması durumunda mükellefiyetler listesi esas alınacaktır.
Artırma şartnamesinin icra dairesi tarafından satış işleminden önce 10 gün süreyle açık bulundurulması gerekmektedir.
Taşınmaz malın satışıyla ilgili ilanın birer örneği tüm ilgililere tebliğ edilir.
Taşınır malın satışında zorunlu değilken mükellefiyetler listesinin hazırlanması burada zorunlu tutulmuştur.
Artırmaya katılanlar, taşınmaz malın tahmini değerinin %20’si kadar pey akçesi ya da milli bir bankanın teminat mektubunu tevdi etmek zorundadır. Taşınmaz malların satışında da birinci ve ikinci ihale satış ilanında belirtilmiş olan yer,tarih ve saatte gerçekleştirilmektedir. E-ortamda verilen en yüksek tekliften artırma başlatılır ve bu teklif de değerlendirilerek taşınmaz mal en çok artırana ihale edilir. Üç defa bağırılmak suretiyle ihale gerçekleştirilir. Taşınır malların ihale edilebilmesi için öngörülen şartlar taşınmaz mallar içinde geçerlidir. Bu şartlar; teklif, malın tahmin edilen değerinin %50’sini bulmalı,rüçhanlı alacakların toplamından fazla olmalı ve paraya çevirme ile paraların paylaştırılması masraflarınıda aşması gerekliliğidir.

Birinci ihale sonucunda alıcı çıkmaz veyahut şartlara bağlanan miktara ulaşılamazsa satış, icra memuru tarafından geri bırakılır. Eğer ikinci ihalede de alıcı çıkmayacak ya da söz konusu şartlar sağlanmayacak olursa satış talebi düşecektir.

Taşınmaz malın bedelinin ödenmesi için alıcıya 10 günlük süre verilir. Malın mülkiyeti ihale anında alıcıya geçmekle beraber bedelin ödenmesi ve ihalenin kesinleşmesine kadar taşınmaz alıcıya teslim edilmez.

Taşınmaz mal kendisine ihale edilen alıcı, eğer tanınan süre zarfında bedeli ödemezse icra memur tarafınca ihale kararı kaldırılır ve teminat akçesi alıcının sorumlu olduğu bedele mahsup edilmek üzere alıkonulur. Bu işlemin ardından sorumluluğunu yerine getirmeyen alıcıdan evvel en yüksek teklifi sunmuş olan kişiye (şartları sağlamış olması kaydıyla) tebliğde bulunulur. Bu tebliğ ile artırmada sunduğu bedel karşılığında taşınmaz mal kendisine teklif edilir. Teklifte bulunulan kişi 3 gün içerisinde taşınmaz malı almaya razı olursa mal ona ihale edilir. Ancak bu kişi rıza göstermez ya da bu teklifi cevapsız bırakırsa icra dairesi tarafından tamamlayıcı artırma gerçekleştirilir. Bu artırma ise ilgililere bildirilmeyip yalnızca satış işleminden en az 7 gün önce ilan edilecektir.

İhalenin Feshi

Cebri icra yoluyla yapılan satışların feshi, şikayet yoluna başvurmak suretiyle icra mahkemesinden istenecektir. İhalenin feshinin bir dava olmadığı buradan anlaşılmaktadır. Yetkili olan icra mahkemesi ise satış işlemini gerçekleştiren icra dairesinin bulunduğu yer icra mahkemesidir.

İhalenin Feshini İsteyebilecek Olanlar

Bu kişiler kanun koyucu tarafından tahdidi olarak sayılmıştır :

* Satış talebinde bulunan alacaklı,
* Borçlu,
* Tapu sicilinde bulunan ilgililer,
* Teklif vererek ihaleye katılanlar.

İhalenin Feshi Sebepleri

1- İhaleye Hazırlık Aşaması

* Geçerİcra ve İflas Hukukunda Satış (Paraya Çevirme) Aşamasısiz bir satış talebini takiben ihale yapılması
* İlan için öngörülmüş sürelere uyulmamış olması
* Artırma şartnamesinin hazırlanmaması ya da hazır bulundurulmaması
* İlanın hiç yapılmamış olması
* İlanın ilgililere tebliğ edilmemiş olması
* Mükellefiyetler listesinin hazırlanmamış olması gibi sebeplerin varlığı ihaleye hazırlık aşamasında meydana gelmiş fesih sebepleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

2- İhalenin Yapılması Aşaması

* İhalelerde bedel için kanun koyucu tarafından öngörülmüş olan şartların sağlanmamış olması
* İlanda belirtilen ihale saatine uyulmamış olması
* Üç defa bağırılmadan malın ihale edilmiş olması
* Malın en çok artırana ihale edilmemiş olması halleri ise ihalenin yapılması aşamasında karşımıza çıkan ihalenin feshi sebepleridir.

3- İhaleye Fesat Karıştırma

* İhaleye katılacaklara para verilerek ihaleye katılmalarının önlenmesi durumunda
* Söz konusu malla ilgili söylentiler çıkartarak katılanların etkilenmesini sağlamak
* Tehdit ile ihaleyi katılanları engellemek durumları ihaleye fesat karıştırmaya bağlı fesih sebepleridir.

4- Alıcının Satılan Malın Esaslı Niteliklerinde Hataya Düşmesi

* Söz konusu malın şartnamede belirtilen bilgilerdeki özelliklere haiz olmaması durumunda ihalenin feshi sebeplerindendir.

İhalenin Feshinde Usül

İhalenin feshinin istenebilmesi için kanun koyucu tarafından bir şikayet süresi öngörülmüştür buna göre; kanunda tahdidi olarak sayılmış olan ilgililer ihale tarihinden itibaren 7 gün içerisinde şikayette bulunmalılardır. Ancak bazı durumlarda bu 7 günlük sürenin durumun öğrenilmesinden itibaren işlemeye başlayacağı öngörülmüştür. Yine belirtmek gerekir ki her ne olursa olsun ihale tarihinden itibaren 1 yıl geçtiyse artık ihalenin feshi istenemeyecektir. Bahsi geçen istisnai durumlara bakmak gerekirse:

– Kendisine satış ilanının tebliğ edilmemesi durumunda,
– İhaleye fesat karışıtırıldığının sonradan öğrenilmesi durumunda
– Malın esaslı niteliklerindeki hatanın daha sonradan öğrenilmiş olması durumunda söz konusu 7 günlük süre durumun öğrenilmesinden itibaren işlemeye başlayacaktır.

İcra mahkemesi ihalenin feshi konusunda karar verirken her türlü delili takdir edebilmektedir. Aynı zamanda icra mahkemesinin bu konuda vereceği karar maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmektedir. İhalenin feshi talebi yerinde bulunmaz ve mahkemece reddedilirse ihalenin feshini isteyen söz konusu ihale bedelinin %10’u kadar bir para cezasına mahkum edilecektir. İhalenin feshi konusunda verilen karardan önce ilgili mal üzerinde üçüncü kişiler iyi niyetle hak kazanmışlarsa kazandıkları bu hak korunacaktır.

Kaynakça:
İcra ve İflas Kanunu
Baki KURU- İcra ve İflas Hukuku

Yazar:Erdem Oğuzhan

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku