John Ronald Reuel Tolkien (3 Ocak 1892-2 Eylül 1973) bir filozof ve yazardı. Yaygın olarak Hobbit ve devamı olan Yüzüklerin Efendisi kitaplarıyla ünlenmiştir. 1920-1925 yılları arasında Leeds Üniversitesinde İngiliz dili alanında okutman ve profesör olarak çalışmıştır. 1925-1945 yılları arasında da Oxford Üniversitesi’nde Anglo-Sakson dili profesörü olarak görev yapmıştır. 1945 yılından 1959 yılında emekli olana kadar İngiliz Dili ve Edebiyatı üzerine çalışmıştır. Tolkien, Narnia Günlükleri yazarı C.S. Lewis’in yakın bir arkadaşıdır ve Inklings’in üyesidir. Inkling, Lewis ve Owen Barfield’in de katıldığı bir edebiyat tartışma grubudur.
Tolkien, bir efsane derlemesi yaratmıştır. Bu efsane derlemesi, dünyanın geçmişiyle ilgili kurgusal bir mitolojidir. Burada yeryüzü Orta Dünya ismini alır. Bu efsane derlemesinin kısımları Hobbit ve Yüzüklerin Efendisidir. Silmarillion ve Orta Dünya Tarihi serileri (Tolkien’in ölümünden sonra oğlu Christopher Tolkien tarafından yayınlanmıştır) Tolkien’in hayat boyu yaptığı çalışmalarının toplamıdır. Tolkien’in yayınlanmış diğer kurgu çalışmaları, çocuklarına anlattığı öykülerden uyarlanmıştır.
Tolkien Ailesi
Tolkien’in baba tarafından ailesinin çoğu esnaftı. Tolkien’in kendi anlayışına göre, ailesinin kökeni günümüz Almanya’sına dayanıyordu. Fakat ailesi 18. Yüzyıldan itibaren İngiltere’de yaşamaya başlamıştır ve çabucak ve hızlı bir şekilde İngiliz kültürüne uyum göstermişlerdir.
J.R.R.Tolkien 3 Ocak 1892’de Güney Afrika’da doğmuştur. Babası bir İngiliz banka yöneticisi olan Arthur Reuel Tolkien (1857-1896) ve annesi Mabel Suffield (1870 1904)’dir. Tolkien’in bir tane kardeşi vardır. Erkek kardeşi Hilary Arthur Reuel, 17 Şubat 1894’te doğmuştur.
Afrika’da yaşadığı sırada büyük bir örümcek tarafından ısırılmıştır ve yazdıklarında bu olayın etkisi görülür. Buna rağmen, Tolkien örümceklere karşı özel bir korku geliştirmediğini söylemiştir.
Üç yaşındayken Tolkien annesi ve kardeşiyle bir aile ziyareti için İngiltere’ye gitmiştir. Babası onlara katılmadan önce, Güney Afrika’da beyin kanaması nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bu durum aileyi maddi açıdan zorlamıştır. Bunun üzerine, Tolkien’in annesi, aileyi Birmingham’da yaşamak üzere toplamıştır. 1896’da kısa bir süre Sarehole (şimdiki adı Hall Green)’e taşınmışlardır. Buradan da, daha sonra Birmingham topraklarına katılan Worcestershire köyüne taşınmışlardır. Tolkien, Sarehole Mill ve Moseley Bog, Clent Hills ve Lickey Hills yerlerini gezmeyi severdir. Yazdığı kitaplardaki sahneler için Worcestershire şehirleri ve köyleri Bromsgrove, Alcester and Alvechurch’den ilham almıştır.
Mabel iki oğluna özel ders vererek eğitimlerine katkıda bulunmuştur. Oğullarına ayrıntılı bir şekilde botanik dersi vermiştir. Genç Tolkien ağaçaları ve manzara resimlerini çizmeyi sevmiştir. Fakat, en sevdiği dersler dille ilgili olanlardı ve annesi ona Latince’nin temel kurallarını öğretmeye başlamıştı. Eğitimine Birmingham’daki King Edward okulunda devam etmiştir. Daha sonra St. Philips okuluna ve sonra da Oxford’ta Exeter kolejine kayıt olmuştur.
Annesi 900 yılında, Baptist ailesinin şiddetle karşı çıkmasına rağmen Katolikliğe geçmiştir. 1904’te Tolkien 12 yaşındayken diyabetten ölmüştür. Tolkien hayatının geri kalanında annesinin inancı yüzünden haksızlığa uğradığını hissetmiştir ve bu hissin kendi Katolik inancında etkisi vardır. Annesin ölümünden sonra, Tokien’i peder Francis Xavier Morgan Birmingham’da büyütmüştür. Yaşadığı bölgede bulunan viktoryan Edgebaston kalesi, çalışmalarındaki karanlık kale görüntülerini etkilemiş olabilir. Diğer etkilendiği şey ise, Edward Burne Jones’un romantik Orta Çağ tablolarıdır. Birmingham müzesi ve sanat galerisinde bu ressamın tablolarının geniş bir koleksiyonu mevcuttur.
1911’in yazında, Tolkien İsviçre’ye tatile gitmiştir. 1968’deki mektubunda bu seyahatini anlatırken, Hobbit’teki Bilbo karakterinin Misty Dağlarına yolculuğunu, Interlaken ve Lauterbrunnen arasındaki yolculuğundan esinlenmiş olduğunu belirtmiştir.
22 Mart 1916’da Warwick İngiltere’de Edith Marry Brath ile evlenmiştir. Tolkien ve Edith dört tane çocuğa sahip olmuştur: John Francis Reuel (16 Kasım , 1917 22 Ocak , 2003), Michael Hilary Reuel (22 Ekim , 1920 27, Şubat ,1984), Christopher John Reuel (21 Kasım , 1924) and Priscilla Anne Reuel (1929) 1915’te Oxford Üniversitesi İngiliz Dili bölümünü bitirdikten sonra, 1. Dünya Savaşı’nda İngiliz Ordusuna katılmıştır. Savaştan sonra 1920 yılında, Leeds Üniversitesi’nde İnglizi Dili alanında okutman olarak çalışmıştır. 1925 yılında ise Oxford’ta Pembrıke kolejinde Anglo-Sakson profesörü olmuştur. Pembroke’ta geçirdiği süre boyunca Hobbiti ve Yüzüklerin Efendisi’nin iki ciltini yazmıştır.
Edith Tolkien 29 Kasım 1971’de 82 yaşında hayatını kaybetmiştir ve Tolkien, Oxford2taki Wolvercote Mezarlığı’nda mezar taşında ismine Luthien’i eklemiştir. Tolkien 2 Eylül 1973’te 81 yaşında zatürreden öldüğünde, eşinin mezarına gömülmüştür ve mezar taşına Beren ismi eklenmiştir.
Tolkien’in Eserleri
Tolkien eserlerinde, Anglo Saxon edebiyatı, Alman ve Norveç mitolojisi, Fin mitolojisi, İncil ve Yunan Mitolojisinden etkilenmiştir. Yazılarındaki en büyük felsefi etki, Lays of Boethius olarak da bilinen Boethius’Consolation of Philosophy’in Anglo Sakson türevidir. Yüzüklerin Efendisi’ndeki Frodo, Treebeard ve Elrond gibi karakterler belirgin şekilde Boethian (Orta Çağ) işaretleri taşırlar.
Mitolojik kompozisyonlara ek olarak Tolkien, çocuklarını eğlendirmek için fantezi hikayeler oluşturup anlatmıştır. Çocuklarına Noel için yazdıkları mektupları The Father Christmas Letters adı altında kısa hikayeler olarak yayınlamıştır. Diğer hikayeleri; Mr. Bliss, Roverandom, Smith of Wootton Major, Farmer Giles of Ham ve Leaf by Niggle’dir.
Tolkien kendi kurgusal hikayelerinin popüler olmasını hiçbir zaman beklememişti. Fakat, 1937 yılında eski bir öğrencisinin ısrarıyla, çocukları için yazdığı bir kitap olan olan Hobbit’i yayınladı. Yayınlandıktan sonra, aynı zamanda yetişkin oluyucuların da ilgisini çekti. Bunun üzerine yayıncısı, Tolkien’den kitabın devamını da yazmasını istedi.
Tolkien bu konu üzerine düşünmemiş olmasına rağmen, bu istek Tolkien’in en meşhur fantastik edebiyat kitaplarını oluşturmasını sağladı: üç ciltlik Yüzüklerin Efendisi serisi 1954-1955 tarihihlerinde yayınlandı. Yüzüklerin Efendisi serisinin ön hikayelerini ve eklerini yazması on yılını almıştır. Bu süre içerisinde, Inkling üyelerinin, özellikle yakın arkadaşı Narnia Günlükleri’nin yazarı C.S. Lewis’in desteğini almıştır.
Tolkien, Yüzüklerin Efendisi’ni Hobbit’e benzer şekilde çocuk romanı olarak yazmayı düşünmüştür. Fakat, seri yazılırken daha karanlık ve ciddi bir hal almıştır. Ölümüne kadar Orta Dünya tarihi üzerine çalışmaya devam etmiştir. Oğlu Christopher, fantastik edebiyat yazarı Guy Gavriel Kay’in de yardımıyla 1977’Silmarillion’u yayınlamışlardır. Daha sonra Christopher Bitmemiş Öyküler’i ve Orta Dünya’nın yaratılışının arka planını anlatan 12 ciltlik Orta Dünya’nın tarihi kitabını yayınlamıştır.
Wisconsin’de Marquette Üniversitesi kütüphanesinde ve Oxford’un Bodleian kütüphanesinde Tolkien’in orijinal el yazıları, notları ve mektupları korunmaktadır. Marquette kütüphanesinde Tolkien’in Hobbit ve Yüzüklerin efendisi ile ilgili notları ve elyazıları bulunurken, Oxford’da ise Silmarillion ile ilgili yazıları ve akademik çalışmaları bulunmaktadır.
Yüzüklerin Efendisi serisi, 1960’lı yıllardan itibaren artarak popülerleşmeye başlamıştır ve 20. Yüzyılda fantastik edebiyatın en popüler çalışmalarından biri olmuştur. İngilizce konuşan ülkelerin dışında da ve dünya çapında popüler olmuştur. 2000’li yıllara gelindiğinde Yüzüklerin Efendisi serisi ve Hobbit sinema uyarlanarak, gişe de büyük başarı yakalamıştır.
Kaynakça:
http://tolkiengateway.net/wiki/J.R.R._Tolkien
Yazar: Ayça Olcay