Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Kan Gazı Testi Nedir?

0 889

Kan gazı testi kandaki oksijen ve karbondioksit miktarını ölçen bir kan testidir. Ayrıca, kanın pH değerini veya ne kadar asidik olduğunu belirlemek için de kullanılabilir. Test genellikle kan gazı analizi veya arter kan gazı (ABG) testi olarak bilinir. Kırmızı kan hücreleri vücuttaki oksijen ve karbondioksiti taşır. Bunlar kan gazı olarak bilinir. Kan, ciğerlerden geçerken, oksijen ve karbondioksit birbirinden ayrışır. Kan gazı testi, akciğerlerin kanın oksijeni ne kadar iyi taşıyabildiğini ve kandaki karbondioksiti nasıl çıkarabildiğini belirleyebilir. Kandaki oksijen, karbondioksit ve pH seviyelerindeki dengesizlikler, belirli tıbbi durumların varlığını gösterebilir. Bunlar durumlardan bazıları şu şekildedir:
• Böbrek yetmezliği
• Kalp yetmezliği
• Kontrolsüz diyabet
• Kanama
• Kimyasal zehirlenme
• Bir aşırı dozda ilaç
• Şok
Bu durumlardan herhangi birinin belirtilerini görüldüğü takdirde doktor tarafından kan gazı testi istenebilir. Test, bir arterden az miktarda kan alınmasını gerektirir ve bu işlem yalnızca birkaç dakika sürer. Ve gayet güvenli ve basit bir işlemdir.

Kan Gazı Testi Neden Yapılır?

Kan Gazı Testi Nedir?Kan gazı testi vücuttaki oksijen ve karbondioksit seviyelerinin hassas bir şekilde ölçülmesini sağlar. Bu, doktorun ciğerlerin ve böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını belirlemesine yardımcı olabilir. Bu, akut hasta hastaların yönetimini belirlemek için hastane ortamında en sık kullanılan bir testtir. Birinci basamakta çok önemli bir rolü yoktur, ancak bir solunum fonksiyon laboratuvarında veya klinikte kullanılabilir. Oksijen, karbondioksit veya pH dengesizliği belirtileri görülüyorsa bir kan gazı testi daha istenebilir. Belirtiler şu şekildedir:
• Nefes darlığı
• Nefes almada zorluk
• Karışıklık
• Mide bulantısı
Bu semptomlar kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve astım hastalığı da dahil olmak üzere bazı tıbbi koşulların belirtileri de olabilir. Ayrıca aşağıdaki durumlardan herhangi biri yaşadığından şüpheleniliyorsa bir kan gazı testi de istenebilir:
• Akciğer hastalığı
• Böbrek hastalığı
• Metabolik hastalıklar
• Nefes almayı etkileyen baş veya boyun yaralanmaları
PH ve kan gazı seviyelerindeki dengesizliklerin belirlenmesi, akciğer ve böbrek hastalıkları gibi belirli durumlar için gereken tedavinin alınmasına yardımcı olabilir. Bir kan gazı testi genellikle kan şekeri seviyelerini kontrol etmek için bir kan şekeri testi ve böbrek fonksiyonunu değerlendirmek için bir kreatinin kan testi gibi diğer testlerle birlikte yapılmaktadır.

Kan Gazı Testinin Riskleri Nelerdir?

Kan gazı testi büyük miktarda kan gerektirmediğinden düşük riskli bir prosedür olarak kabul edilir. Bununla birlikte kişinin beklenenden daha fazla kanama riskini artıran bir durum varsa doktora bildirilmelidir. Ayrıca, kanamayı etkileyebilecek kan sulandırıcılar gibi reçetesiz veya reçeteli ilaçlar alınıyorsa onlarda bildirilmelidir. Kan gazı testi ile ilişkili olası yan etkiler şunlardır:
• Delinme yerinde kanama veya morarma
• Baygın hissetmek
• Cilt altında biriken kan
• Ponksiyon yerinde enfeksiyon
Beklenmedik veya uzun süreli yan etkiler yaşanıyorsa doktora bildirilmelidir.

Kan Gazı Testi Nasıl Yapılır?

Kan Gazı Testi Nedir?Bir kan gazı testi, küçük bir kan örneği alınmasını gerektirir. Arteriyel kan, el bileği, kol veya kasıklardaki, atardamardaki mevcut arter hattındaki bir arterden elde edilebilir. Ayrıca bir kan gazı örneği topuktan da alınabilir. Bir sağlık kuruluşu önce enjeksiyon bölgesini antiseptik ile sterilize eder. Bir arter bulduklarında, arterin içine bir iğne sokarak, kan alma işlemini gerçekleştirirler. İğne girdiğinde hafif bir acıma hissedebilir. Atardamarların diğer damarlardan daha düz kas katmanları vardır ve bazı damardan kan alınmasından daha acı verici olabilir. Bu yüzden arteriyel kan gazı testi diğer kan alma işlemlerine göre biraz daha acı verebilir.
İğne ile kan alındıktan sonra, genellikle kan alınan noktaya pres yapması için bir bandaj uygulanır ve bandaj takılmadan önce birkaç dakika boyunca basınç uygulanır. Kan örneği daha sonra taşınabilir bir makine tarafından ya da bir laboratuvarda analiz edilir. Doğru bir test sonucu elde etmek için kan numunesi alındıktan 10 dakika içinde analiz edilmelidir.

Kan Gazı Testi Sonuçlarını Yorumlama

Kan gazı testinden alınacak olan sonuçlar, farklı hastalıklara tanı konulmasına da yardımcı olabileceğinden ya da akciğer hastalıklarının süren tedavilerinin ne kadar faydalı olabileceğini de belirleyebilir. Ayrıca, vücudun dengesizliği telafi edip etmediğini gösterir. Diğer değerlerin düzeltilmesine yardımcı olacak bulguların alınma potansiyeli nedeniyle, sonucu yorumlayan kişinin kan gazı yorumlama tecrübesi olan eğitimli bir sağlık kuruluşu olması şarttır. Test sonuçları şu bilgilerin edinilmesinde yardımcı olur:
• Arteriyel kan pH’ı, kandaki hidrojen iyonlarının miktarını gösterir. 7.0’dan küçük bir pH’a asidik ve 7.0’dan büyük bir pH’a bazik veya alkalin denir. Daha düşük kan pH’ı, kanınızın daha asitli olduğunu ve daha yüksek karbondioksit seviyesine sahip olduğunu gösterebilir. Daha yüksek bir kan pH’ı, kanın daha basit ve bikarbonat seviyesinin yüksek olduğunu gösterebilir.
• Kan pH’sının çok asidik veya fazla bazik hale gelmesini önlemeye yardımcı olan bir kimyasal olan bikarbonattır.
• Kısmen oksijen basıncı, bu kanda çözünen oksijen basıncının bir ölçüsüdür. Oksijenin akciğerlerden kana ne kadar iyi akabileceğini belirler.
• Kanda çözünen karbon dioksit basıncının bir ölçüsü olan kısmi karbondioksit basıncıdır. Karbon dioksitin vücuttan ne kadar iyi akabileceğini belirler.
• Kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin tarafından taşınan oksijen miktarının bir ölçüsü olan oksijen satürasyonudur.
Genelde normal kabul edilen eğerler şu şekildedir:
• Arteriyel kan pH’ı: 7,38 ila 7,42
• Bikarbonat: litre başına 22 ila 28 milyanaquivalents
• Kısmi oksijen basıncı: 75 ila 100 mm Hg
• Kısmi karbondioksit basıncı: 38 ila 42 mm Hg
• Oksijen satürasyonu: yüzde 94 ila 100
Kan Gazı Testi Nedir?Şayet kan testi alınan kişi deniz seviyesinin üstünde yaşıyorsa kan oksijen seviyeleri düşük olabilir. Venöz veya kılcal bir örnekten geliyorsa normal değerler biraz farklı bir referans aralığına sahip olur. Anormal sonuçlar, aşağıdaki tablodakiler de dahil olmak üzere, belirli tıbbi durumların belirtileri olabilir.
Normal ve anormal aralıklar laboratuvara bağlı olarak değişebilir, çünkü bazıları kan örneklerini analiz etmek için farklı ölçümler veya yöntemler kullanırlar. Test sonuçlarını daha ayrıntılı olarak tartışmak için her zaman doktorla görüşülmesi gerekmektedir. Ve daha fazla teste ihtiyaç olup olmadığını ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulup duyulmadığını ancak uzman bir doktor söyleyebilir.

Kaynakça:
mountsinai.org
labtestsonline.org

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku