Menopoz döneminde yaşanan hormonel değişiklikler, ciltte kuruluğuna, düzensiz cilt tonu ve dokusuna neden olabilirken, cildin zararlı UV ışınlarına karşı daha duyarlı olmasını da sağlayabilir. Bu yüzden bu dönemde cilt bakımı konusunda daha titizlikle odaklanılması gerekir. Bu yazıda menopoz döneminde cilt sağlığı için dikkat edilmesi gerekenler üzerine bilgiler bulunmaktadır.
Menepoz Dönemi Ciltte Yaşanan Değişimler
Menopozdan geçerken sıcak basmaları, gece terlemeleri, uykusuzluk, kilo alma ve sinirlilik gibi bazı semptomlara hazırlıklı olmak gerekir. Ve bu süreçte ciltte de bazı değişiklikler yaşanabilir. Bunun nedeni, cildin en kalın tabakasının, menopoza eşlik eden hormon değişimlerine duyarlı olmasıdır. American College of Obstetricians and Gynecologists’e göre, menopozun ortalama yaşı 51’dir ve bu bir kadın bir yıl adet döngüsü olmadan gittiğinde gerçekleşmektedir. Ancak bu geçişin başladığı zaman olarak görülmemelidir. Kuzey Amerika Menopoz Derneği sertifikalı bir pratisyen ve baş tıp sorumlusu ve kurucu ortağı olan kurul onaylı bir dahiliye doktoru olan MD Leslie Meserve, menopozdan önce 30’lu veya 40’lı yaşların sonlarında başlayan ve 30’lu veya 40’lı yaşların sonlarında başlayan perimenopoz adı verilen bir dönem olduğunu belirtmektedir. Bu dönem kadın döngülerinin ve yumurtlamanın daha az düzenli hale geldiği bir zaman dilimidir.
Bunun nedeni dalgalanan hormonlardır. Bazı döngülerde östrojen yüksek olacaktır ve hormon düşük olacaktır. Progesteron hormonu seviyeleri de dalgalanır. Uzmanlar bu dönemde hormon seviyelerinde birçok iniş ve çıkış yaşandığını belirtmektedirler. Menopoza girildiğinde östrojen sıfıra yaklaşır, bazı durumlarda hem östrojen hem de progesteron tespit edilemez durumda bile olabilir. Yapılan araştırmalara göre bu değişimler cildi de etkilemektedir. Chicago Cosmetic Surgery and Dermatology’de kurul sertifikalı bir dermatolog olan Dr.Lauren Fine, ciltteki östrojen reseptörleri, cildi kayganlaştıran ve cildin yapısını veren ana yapı taşı olan normal kollajen üretimini destekleyen sebum üretiminde rol oynamaktadır diyor. Östrojendeki düşüş cilt kalınlığının da azalmasına neden olduğundan daha fazla sarkma ve hacim kaybı görülebilir. Ve hormon, cilt elastini korumak için hayati öneme sahiptir. Derinin esnekliğini kaybettiğini ve sarkmaya başladığını fark edilebilir.
Bu süre zarfında, yağ bezlerinin aktivitesini azaltan testosteronda da bir düşüş olur, bu nedenle daha az sivilce problemi yaşanabilir. Sivilcelerin azalması her ne kadar iyi bir durum olsa bile östrojen ve testosteron düşüşü başka problemlere yol açabilmektedir. Mesela ciltte görülen kuruluk kırışıklıklar daha belirgin görünmesini sağlamaktadır. American Journal’da Ağustos 2019’da yayınlanan bir araştırmaya göre, ten rengindeki bu değişiklikler zamanla yavaşça gerçekleşir, ancak menopozdan sonra cilt ve yüz yapısının daha hızlı değişikliklere uğradığına dair kanıtlar vardır, bunlar arasında daha ince dudaklar, daha derin kırışıklıklar sayılabilir. Bu süreç, cilt bakımı rutini ne zaman ve nasıl yapılacağı konusunda zorluklar yaşanmasına neden olur. İşte bu dönemde cilt sağlığı ve görünümünü korumanın dört adımı:
Menopoz Döneminde Hidrasyon Yapmak
Kuru cilt şu anda en yaygın şikâyetlerden biri olduğu için, daha nemlendirici ürünlere kullanılması daha yararlı olacaktır. Bu, kremsi bir temizleyici kullanmak anlamına gelebilir yani köpük ve jelden veya alfa hidroksi asitler gibi aktif bileşenlere sahip olan ürünlerden kaçınmak gerekir, çünkü bunlar daha fazla kurutmaktadır. Yatmadan önce basit bir nemlendirici sürmek yerine, bir gece kremi kullanılmalıdır. Bunlar, hafif losyonlardan daha tıkayıcıdır ve bu, basitçe suyu cilde etkili bir şekilde hapseddikleri anlamına gelir. Dr. Khetarpal, gece kremi alırken nemi hapseden bileşenlerden birinin seramid olduğunu söylenebilir. Hyaluronik asit başka bir nemlendiricidir ve doğal olarak ciltte bulunur. Bu bileşen cildi nemlendirmek için çevreden suyu çekerek geçici olarak dolgunlaşmasını sağlamaktadır.
Retinoidlerle Kırışıklıklarla Mücadele
Retinoidler, edilmesi gereken başka vir cilt bakım alanıdır. Dermatologtan veya reçetesiz satılan bu A vitamini türevleri, hücresel yenilenmeyi teşvik etmektedir. Tazelenmiş, daha parlak bir cilt tabakası sağlayarak cilt kalınlığını arttırmaktadır. Fakat gerçek şudur ki, retinoidler doğal olarak kurumaktadır, bu da sadece ateş basması ile ilgili sorunları şiddetlendirebilmektedir. Haftada bir veya iki kez bezelye büyüklüğünde tek bir miktar kullanarak ve cilt tolerans oluşturmaya başladıkça sıklığı artırarak bununla mücadele edilebilir. Ayrıca, başlangıçta reçetesiz olarak satılan daha zayıf bir retinoid formu ile başlamak daha sağlıklı olabilir. Bu ürünler hassas ciltler düşünülerek özel olarak formüle edilmiştir. Fakatretinollerin cilde uyumlu olmadığı fark edilirse kolajen üretimini teşvik eden proteinler olan peptidler içeren ürünleri tercih edilebilir.
Cildi Güneşten Koruma
Östrojenin bir başka şaşırtıcı işlevi de cildi UV ışınlarına maruz kalmanın neden olduğu hasardan korumasıdır. Fine, bu yerleşik koruma olmadan şu anda daha fazla renk değişikliği fark edilebilir. Dermatologlar her yaştan insan için güneş kreminin önemini vurgulamaktadırlar, ancak menepoz döneminde bu daha da dikkat edilmesi gereken bir konudur. Sabahları, evden çıkmadan önce cildin açıkta kalan bölgelerine geniş spektrumlu bir SPF 30 krem uygulanmalıdır. Antioksidanların topikal olarak uygulanması, mevcut kahverengi lekelerle mücadele etmek ve yenilerinin oluşmasını önlemek için de önemlidir. C vitamini, içeren kremler dermatologların sabahları güneş kreminden önce uygulamayı önerdikleri denenmiş ve gerçek bir antioksidandır.
Östrojen, cildin en iyi dostudur. Haziran 2018’de Journal of Cosmetic Dermatology’de yayınlanan bir inceleme, daha yüksek östrojen seviyelerinin daha genç bir görünümle ilişkili olduğunu öne sürmektedir. Bu anlamda hormon tedavisi (HT) burada devreye girebilir. Kuzey Amerika Menopoz Derneği’ne göre HT, menopozdaki belirli semptomları tedavi eden reçeteli ilaçları ifade etmektedir. Gerçekten de HT, cilt kalınlığını iyileştirmeye, kolajen üretimini artırmaya ve cildin iyileşmesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Bu tedavi yetersiz olarak bildirilmiş olmasına rağmen tedavinin son derece değerli bir avantaj sunduğu da gerçektir. HT, vazomotor semptomların (sıcak basmaları ve gece terlemeleri) ve vajinal kuruluğun tedavisi için Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanmıştır. Genel cilt sağlığına olan faydaları bu faydalar listesinde olmadığı için HT’yi tek başına cilt yararları için kullanma olasılığı düşüktür. Bununla birlikte, menopoza giren kadınların çoğu bir süre sıcak basmaları ve gece terlemeleri yaşamaktadırlar. Kişiler eğer östrojen tedavisini kullanmayı seçerlerse, iyileştirilmiş cilt sağlığının ek faydasını da elde edebilirler.
Cilt için faydaları için hormon tedavisi tercih ediliyorsa, birkaç HT tipi uygundur ve kadın doğum uzmanı bu tedavinin kişi için doğru olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. Vajina için östrojen fitilleri varken, bunlar yalnızca vajinal sağlığı hedefler ve iyileştirir, bu nedenle cilt perkleri tercih ediliyorsa bu uygun değildir ve sistemik HT’ye ihtiyaç vardır. Sistemik östrojen bir hap, yama, jel, sprey ve vajinal halka yoluyla verilebilir ve bu ilaçlar güvenli olsa da, belirli kadın grupları için (kan pıhtılaşması riski olanlar gibi) bazı endişeler yaratabilir. Bu nedenle kişi için en iyi seçeneğin hangisi olduğu konusunda uzman bir doktorla görüşülmesi tavsiye edilmektedir.
Kaynakça:
https://www.aad.org/skin-care-secrets/skin-care-during-menopause
https://www.vogue.co.uk/beauty/article/menopausal-skincare
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu