Kadınlarda yaşa bağlı değişiklikler, idrar tutamama, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu ve cinsel işlev bozukluğu gibi ilişkili sorunların yanı sıra vulva dermatit ve liken skleroz gibi vulvovajinal dermatolojik durumların oluşumunda artışa neden olabilir. Azalan östrojen seviyelerine bağlı menopoz sırasında ve sonrasında atrofik değişiklikler, vajinal kuruluk ve tahriş dahil olmak üzere bir dizi semptomla sonuçlanabilir ve ayrıca vulvovajinal travma ve enfeksiyona duyarlılığı artırabilir. Vulvovajinal atrofi, östrojen seviyelerinin azalması nedeniyle oluşur.
Östrojen, vulvovajinal dokuların fizyolojisini düzenleyen birincil hormondur. Bir kadın yaşlandıkça, peri-menopozal dönemde başlayan dolaşımdaki östradioldeki aşamalı düşüş, genitoüriner sistemin sağlığını etkileyebilecek bir dizi değişikliğe neden olur. Vulvovajinal derinin doğal hassasiyeti, ilerleyen östrojen eksikliği ve üretral açıklık ve anüsün yakınlığı, yaşlanmaya bağlı cilt değişiklikleri ile birlikte vulvovajinal deriyi etkileyen koşulları yaygın hale getirir ve menopoz sonrası birçok kadın için bir sıkıntı nedeni haline gelir. İlerleyen yaşla ve östrojen seviyeleri azalmasıyla meydana değişiklikler şunlardır:
• Vulval doku atrofisi – ciltte incelme, deri altı yağ atrofisi, saç büyümesinde azalma
• Vajinanın atrofisi – introitusun daralmasıyla vajinanın daralması ve kısalması. Rugal kıvrımların azalması nedeniyle vajinanın astarı daha ince, daha az elastik ve daha pürüzsüz hale gelme eğilimindedir.
• Diğer tüm östrojene bağımlı dokuların atrofisi, örneğin pelvik taban kasları, üretral mukoza, uterus, yumurtalıklar
• Azalmış damarlanma
• Azalmış vajinal salgı
• Vajinal mikrofloradaki değişiklikler – vajinal epitel hücrelerinden azalmış glikojen, vajinanın pH’ında asidikten daha bazik (tipik olarak> 5.0) bir değişikliğe neden olur. PH’daki değişiklik, asit üreten bakterilerin (örn. Laktobasil) hayatta kalması için zararlıdır ve pH ve mikroflorada daha fazla değişikliklere yol açabilir.
Vulvovajinal atrofi, menopozdan sonra tüm kadınlarda progresif olarak ortaya çıkan vulva ve vajinadaki spesifik atrofik değişiklikleri tanımlamak için kullanılan terimdir. Azalan östrojene bağlı karakteristik değişiklikler vajinal kuruluk, tahriş ve rahatsızlık gibi bir dizi semptomla sonuçlanabildiğinden, kendi başına bir durum olarak da kabul edilir. Atrofik değişiklikler ayrıca vulvovajinal cildi travma ve enfeksiyona karşı daha savunmasız hale getirir.
Diğer vulvovajinal durumlar menopozdan sonra daha yaygın hale gelir. Vulvovajinal atrofiye ek olarak, menopozdan sonra vulva dermatit, liken skleroz ve daha az sıklıkla liken planus gibi bir dizi başka durum daha yaygın hale gelir. Liken simpleks menopoz sonrası kadınlarda da ortaya çıkabilir, ancak daha genç kadınlarda görülür. Bu koşullardan kaynaklanan semptomların paterni genellikle benzer olabilir ve kadınların çoğunda birincil semptom olarak kaşıntı görülür. Bununla birlikte, mevcut semptomların spesifik olmayan doğası, çeşitli durumlar arasında ayrım yapmayı zorlaştırabilir.
Bazı kadınlarda, aynı anda birden fazla vulva durumu mevcut olabilir veya altta yatan daha genel bir dermatolojik durum, örneğin sedef hastalığı olabilir. Birincil dermatozdan kaynaklanan kaşıntı, kaşınmaya ve aşırı hijyenik önlemlere yol açarak ikincil liken simpleks ve tahriş edici kontakt dermatite yol açabilir. Bu nedenle, bir başlangıç tedavi rejimi semptomlarda bir iyileşme sağlamada başarısız olursa, diğer teşhisler düşünülmelidir. 2 Bazı hastalarda tanı koymak zor olabilir, bu nedenle vulva bozukluğu yanıt vermediyse, teşhisi doğrulamak için genellikle bir Dermatolog veya Jinekoloğa (tercihen vulva dermatozlarına özel ilgi duyan) sevk edilmesi önerilir ve birinci basamak tedaviye başlanır.
Östrojen bağımlı dokuların Atrofi rahim sarkması, idrar kaçırma da dahil menopoz sonrası kadınlar, diğer jinekolojik sorunlara katkıda bulunabilir. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir;
• İnkontinans cilt lezyonları için bir risk faktörüdür
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
• Tekrarlayan UTI’ler
• Menopoz sonrası kadınlarda vulvovajinal kandidiyazis 
• Bakteriyel vajinoz ile ilgili sorunlar
Çeşitli nedenlerle, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (STI’ler) genellikle yaşlı kadınlarda bir tanı olarak kabul edilmez. Bununla birlikte, menopoz sonrası birçok kadın cinsel olarak aktif olmaya devam etmektedir ve enfeksiyona karşı artan duyarlılık (atrofik değişimin bir sonucu olarak) ve özellikle bekar olan kadınlarda prezervatif kullanımının olmaması nedeniyle daha yüksek CYBE riskine sahip olabilir. Vulvovajinal atrofi ve vulva cilt rahatsızlıklarından etkilenebileceğinden, kadınların cinsel işlevle ilgili endişeleri de olabilir.
Pek çok kadın bir sağlık uzmanıyla vulva veya vajinal problemler hakkında konuşmak konusunda isteksiz olabilir ve başlangıçta vulvovajinal semptomları hafifletmek için reçetesiz ürünler kullanabilir. Vulvovajinal semptomları olan kadınların sadece% 25-50’sinin Pratisyen Hekimlerinden yardım istediği tahmin edilmektedir. Araştırmalar, kadınların yardım istememesinin aşağıdakiler dahil birçok nedeni olduğunu göstermiştir:
• Utanç verici, rahatsız edici veya özel bir konu olduğu hissi
• Yaşlanmanın normal bir parçası olduğu inancı
• Mevcut tedaviler olduğunun farkında olmamak
• Bu sorunlar hakkında nasıl bir konuşma başlatılacağını bilmemek
Vulvovajinal sağlıktaki değişikliklerin yaşlanmanın beklenen bir parçası olduğunu kabul etmek ve herhangi bir semptomun varlığı hakkında bir konuşma başlatmak, kadınları endişelerini paylaşmaya ve tedavi seçenekleri hakkında daha açık olmaya teşvik edebilir. Bazı kadınlar, vulvovajinal bölgenin klinik muayenesi ihtiyacından rahatsız oldukları veya utandıkları için vulvayı etkileyen bir cilt rahatsızlığı olduğunu açıklamayabilir. Endişeleri kabul edilmeli ve uygunsa, başka seçenekler sunulabilir, örneğin normal pratisyen hekimi erkek ise muayenehanede bir kadın pratisyen hekimi görmelidir.
Kaynakça:
https://www.menopause.org.au/hp/information-sheets/376-vulvovaginal-symptoms-after-menopause
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2800285/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu