Metroloji, 20 Mayıs 1875’te Paris’te Metre Konvansiyonu’nun imzalanması ardından ölçme bilimi kabul edilmiştir. Bu nedenle günümüzde 20 Mayıs Dünya Metroloji Günü diye kutlanmaktadır.
20 Mayıs 1875 sonrası, kütle temel birimi – kilogram, zaman temel birimi – saniye, sıcaklık temel birimi – kelvin, elektrik akımı temel birimi – amper, aydınlatma şiddeti temel birimi – candela ve madde miktarı temel birimi – mol kabul edilerek uluslararası birim sistemi SI türetilmiştir. Diğer büyüklüklerin birimleri ise bu yedi temel birimden türetilmeleri nedeniyle “türetilmiş ölçüm birimleri” diye ifade edilirler. Mesela; kuvvet SI birimi newton’dur N = k g / m; s 2 {displaystyle N=kg/mcdot s^{2}} {displaystyle N=kg/mcdot s^{2}} şeklinde ifade edilmektedir.
Temel birimlerin tanımları düzenli gerçekleştirilen “Uluslararası Ölçüler ve Ağırlıklar Genel Konferansları”nda (Fr. CGPM: Conférence Générale de Poids et Mesures) gözden geçirilmekte ve gerektiğinde bilim ve teknoloji gelişmelerine paralel değiştirilmektedir.
Metroloji, karmaşıklık ve doğruluk derecelerine göre üç kategoride sınıflandırılmıştır;
1. Bilimsel Metroloji: Ölçüm standartları düzenleme, geliştirme ve muhafazası.
2. Endüstriyel Metroloji: Sanayi, üretim ve testlerde kullanılan ölçüm cihazlarının, insan hayatı kalitesi koruma ve akademik araştırmalarda kullanma amaçlı yeterli seviye çalışmalarını koruma.
3. Yasal Metroloji: Ekonomik işlemlerin şeffaflığını etkileyen, özellikle ölçüm cihazlarının yasal doğrulama zorunluluğu varkenki ölçümler.
Temel metrolojinin uluslar arası tanımı yoktur. Ancak genellikle belli alanlarda en yüksek doğruluk seviyesini ifade etmede kullanılır. Dolayısıyla temel metroloji, bilimsel metrolojinin en üst seviye dalıdır.
Kaynakça:
Wikipedia
EURAMET e.V. 2008 – Kısaca Metroloji
Yazar:Halil İbrahim Arik