Organ Nedir? Hayati ve Hayati Olmayan Organlar Nelerdir?

Bir organ, bir dizi işlevi yerine getirmek üzere insan vücudundaki farklı dokuların organizasyonu olarak tanımlanabilir. Vücuttaki organlar genellikle önemli bir fizyolojik işlevi yerine getiren bir organ sistemi oluştururlar. Burada, sahip olduğumuz farklı organ türlerini ve bunların önemli işlevlerinin neler olduğunu sıralayacağız.

Organlar Nedir?

Benzer ya da farklı hücrelerin bir araya gelmesiyle bir doku oluşur. Dokuların vücutta belirli bir yerde birikmesi bir organ oluşturur. Dolayısıyla, farklı fizyolojik işlevleri yerine getiren dokuların yapısal organizasyonuna organ denir.

Çok hücreli hayvanların ve bitkilerin vücutlarında büyük ve karmaşık biyolojik işlevleri yerine getirmek için organlar bulunur. Bunlardan bazıları biyolojik işlevleri açısından sistem için hayati öneme sahiptir. Hayati organlar canlı bir organizmanın varlığı açısından çok önemlidir. Bu organların yokluğu bir canlının hayatta kalmasına izin vermeyecektir.
Tek hücreli hayvanlar ve bitkiler, daha basit işlevleri yerine getiren çok küçük bir hücre organelleri birliğine sahiptir. Organlarla kıyaslandığında, işlevler daha kritik ve hayatidir. Bazı organların birden fazla işlevi vardır. Örneğin, bir hayvanın dolaşım sistemi sadece solunum gazlarını iletmekle kalmaz, aynı zamanda vücudun en uzak köşesine kadar besin taşır.

Hayati Organlar ve İşlevleri

Bir organ veya organ sistemi, anne karnında embriyonik gelişim sırasında germ tabakasından oluşur. Organların çoğu bir sistem oluşturmak ve uygun koordinasyon içinde çalışmak için birbirlerine yakın dururlar. Bazı durumlarda, organlar uzakta bulunabilir ancak ilgili işlevleri yerine getirmek için bağlantılıdır. İşte bu organların, önemli vücut bölümlerinin ve ilgili işlevlerinin bir listesi.

Beyin: Beyin, insan vücudundaki en hayati organdır. Tüm organların ve vücut parçalarının kontrol merkezi olarak da adlandırılır. Düşüncelerimizi ve fiziksel duyumlarımızı kontrol etme işlevine sahip, bir insanın kafatasının içinde bulunan sinirlerin ve dokuların mükemmel bir birleşimidir. Beynimiz aynı zamanda göz, kulak, burun, deri ve dil gibi duyu organlarımız aracılığıyla aldığımız farklı uyaran ve dürtüleri işleme merkezidir. Uyaranlara göre beyin, bir duruma göre hareket etmek için vermemiz gereken tepkiyi hazırlar. Örneğin, kendimizi tehdit altında hissedersek, insan vücudunun tüm koordineli bölümleri ve işlevleri harekete geçecektir. Beynin üç farklı bölümü vardır; serebrum ya da ön beyin, beyincik ya da arka beyin ve beyin sapı. Tüm bu bölümlerin istemli ve istemsiz fizyolojik eylemlerimizi kontrol etmek için önemli işlevleri vardır.

Kalp: Kalp, dolaşım sistemimizin merkezi organıdır. Atışı bir an bile durmayan pompalama organıdır. İnsan kalbi doğumdan itibaren durmaksızın çalışır. Görevi, kanı insan vücudunun her köşesine ileri geri taşımak ve solunum gazlarının, besinlerin, hormonların, enzimlerin vb. uygun şekilde tedarik edilmesini sağlamaktır. Elektriksel bir uyarı sistemi tarafından kontrol edilen dört odacığı, iki kulakçığı ve iki karıncığı vardır. Bu odacıklar, atardamarlar ve toplardamarlar arasındaki açıklıklar farklı türde kapakçıklar tarafından kontrol edilir. Bu valfler kanın tek yönlü akışını sağlar.

Akciğerler: Akciğerler, insanların solunum sisteminde bulunan hayati organlardır. Göğsümüzdeki göğüs kafesinde bulunurlar. Koordineli olarak şişirilmesi ve indirilmesi havanın solunmasına ve verilmesine neden olur. Akciğerlerimizi kullanarak nefes alır ve gaz alışverişi yaparız. Bunlar, gaz alışverişi için büyük bir yüzey alanı sağlayan başlıca organlardır.

Karaciğer: Vücudumuzda sindirim sisteminde bulunan en büyük salgı bezidir. Vücut organ şemasına göre midenin hemen altında ve ince bağırsağın üzerinde yer alır. Başlıca işlevi kanı temizlemek ve metabolik yan ürünlerden ve yabancı maddelerden sürekli olarak arındırmaktır. Kendini yenileyebilen tek organdır. Kanı detoksifiye etmenin yanı sıra başlıca işlevleri safra üretmek, kanı filtrelemek, kandaki amino asit ve diğer çeşitli kimyasalların seviyelerini düzenlemek, kolesterol sentezlemek ve kanın pıhtılaşmasını düzenlemektir.

Böbrekler: Vücudumuzun boşaltım sisteminde bulunan bir çift organdır. Bu organlar vücudun parçalarıdır ve kullanımları kanı filtrelemek ve idrar hazırlamak üzerine yoğunlaşır. Kan basıncını, kan hacmini, idrar hacmini vb. koruyan başlıca boşaltım organlarıdır.

Yukarıda bahsedilen organlar kadar hayati olmayan başka organlar da vardır. Bu, hayatta kalma şansı olduğu veya insanın rahatsızlıkları iyileştirmek için zaman kazanacağı anlamına gelir. Bu insan vücudu organları tablosunda aşağıdaki organları bulacaksınız.

Safra kesesi
Pankreas
Mide
İdrar kesesi
Testisler
Uterus
Üst ve alt ekstremiteler
Gözler
Kulaklar
Bağırsaklar vb.

Bu organların insan vücudundaki konumu hayati organ sistemlerinde bulunabilir. Bu organlar birlikte belirli bir dizi işlevi yerine getiren bir organ sistemi oluşturur. Örneğin, mide, ince bağırsaklar ve pankreas sindirim için enzim üreten başlıca organlardır.

Bunlar insan vücudunda bulunan hayati ve hayati olmayan organlardır. Organların insan vücudundaki yerini bilmek ve bu organların hayati organlarla nasıl koordineli bir şekilde çalıştığını öğrenmek insan anatomisini anlamak için önemlidir.

Kaynakça:

BBC

Yazar: Tuncay Bayraktar