Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Parlamenter ve Başkanlık Sistemlerinin Özellikleri

0 669

Başkanlık sistemi, hükumet başkanının devlet başkanı olduğu Cumhuriyet rejiminde kullanılan bir yönetim şeklidir.

Başkanlık Sisteminin Özellikleri

* Başkanlık sisteminde kuvvetler katı bir şekilde ayrılmış olup yasama yürütmeyi fes edemez.
* Devlet başkanının kanun teklif etme yetkisi yoktur, kanunları veto etme yetkisi vardır.
* Güvensizlik oyuyla hükumet düşürülemez. Bu yüzden hükumet kuruluşunda güven oyu yoktur.
* Yürütme organı tekli yapıya sahiptir.
* Devlet başkanı halk tarafından seçilir ve erken seçime gidilmez.
* Devlet başkanı yasama organının çalışmalarına katılamaz.
* Yürütme organında görev alan biri yasama organında görev alamaz.

Başkanlık Sistemi İle Yönetilen Ülkeler

İran
Güney Kore
Amerika Birleşik Devletleri
Afganistan
Azerbaycan
Türkmenistan
Kazakistan
Endonezya
Ermenistan
Kosta Rika
Uganda
Uruguay

010720131937417381069

Parlamenter Sistemin Özellikleri

* Parlamenter sistemde yürütme iki başlıdır.
* Devlet başkanı siyasal olarak sorumsuzdur. Bu sebeple karşı imza kuralı geliştirilmiştir. (Devlet başkanının sorumsuzluğu imzası olan diğer bakanın sorumluluğunu doğurur.)
* Bakanlar kurulu yürütmenin sorumlu kanadıdır.
* Hükumetin kuruluşu sırasında basit çoğunluklu (toplantıya katılanların yarısından bir fazlasının oyu) ile güven oyu alınır. Aksi halde hükumet kurulamaz.
* Aynı zamanda görev sırası güven oylaması da vardır. Nitelikli çoğunluk gerektirir (meclis üye tam sayısının 2/3’ü Türkiye için 276 kişi demektir.). Sadece güvensizlik oyları sayılır. Amaç güvensizlik oyu ile düşürülememiş hükumetin aldığı güven oyunun azlığı görülmesin ve göreve devam edecek hükumet prestij kaybetmesin.
* Hükumet meclise karşı sorumludur.
* Yürütmenin yasamayı fesih etme yetkisi vardır.
* Yasama da yürütmeyi çeşitli yollarla denetler ve düşürebilir. Bunlar:

– Soru: Tek vekil tarafından yazlı olarak olarak yapılır. yazılı veya sözlü cevaplanabilir.
– Meclis araştırması: En az 20 milletvekili yazılı olarak ister.
– Gensoru: En az 20 milletvekili yazılı olarak ister. Hükumet ya da bir bakanın cezai sorumluluğunu gerektirir.

– Hükumet ya da bir bakan düşürülebilir. (Meclis üye tam sayısının 2/3’ü 276 güvensizlik oyu ile)
– Meclis soruşturması: En az 55 milletvekili yazılı olarak ister. Bakanların ve hükumetin siyasal sorumluluğunu gerektirir. Araştırma sonrasında genel kurulda kader oylaması yapılır. (Meclis üye tam sayısının 2/3’ünün 276 güvensizlik oyu ile bakan ya da başbakan kader oylaması sonucu yüce divana sevk edilebilir)

Parlamenter Sistemle Yönetilen Ülkeler

Türkiye
Arnavutluk
Avusturya
Bosna-Hersek
Bulgaristan
Yunanistan
Macaristan
Moğolistan
Karadağ
Pakistan
Nepal
Polonya
Singapur
Slovakya
Slovenya

Yarı Başkanlık Sistemi

* Başkanlık sistemi ile parlamenter sistemin özelliklerini bir arada taşır.
* Başkan halk tarafından seçilir.
* Hükumet yasamadan doğar.

Bu Sistemle Yönetilen Ülkeler

Suriye
Fransa
Rusya
Portekiz
Finlandiya

Yazar:Gül özay Süner

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku