Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Patolojik Kıskançlık-Othello Sendromu

0 458

Günümüzde hemen hemen her kesimden bireyin sahip olduğu kıskançlık olgusu, çoğu insan tarafından sevdiği insanı kimseyle paylaşmak istememenin; hatta daha basit bir tabirle “çok sevmenin” arkasına sığınılarak ortaya çıkan bir durum olarak sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Elbette insanın doğası gereği sevdiği insanı sakınması, kimseyle paylaşmak istememesi, kısaca kıskanması belirli ölçülerde normaldir. Ancak bu durum haddinden fazla tepkiye, kısıtlamaya, hatta kişinin hayatını tehdit edebilecek kadar ileri gitme durumu ile karşı karşıya kalmaya kadar varabilen tehlikeli bir duruma da dönüşebilmektedir. Bu noktada bahsedilen tehlikeli durum, psikoloji bilimi içerisinde patolojik kıskançlık ya da diğer bir tabir ile Othello sendromu olarak adlandırılan ve tedbir/tedavi noktasında adım atılmadığında ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalığa dönüşebilmektedir.

Hastalığın detaylarına inmeden önce, ismi hakkında bilgi vermek içeriğe hakim olabilmek adına daha sağlıklı olacaktır.

Shakespeare’in oldukça ünlü eserlerinden biri olan Othello, sendromun adına da ilham olmuştur. Oyunun kahramanları Othello ve eşi Desdemona birbirlerine oldukça aşık olan, tutkulu bir çifttir. Birbirlerini çok seven çiftin ilişkisi bir gün beklenmedik bir olayla zarar görür. Desdemona, Othello’nun kendisine verdiği ilk hediye olan mendili kaybetmiştir. Bu durum Othello’yu şüphelendirmeye çünkü bu mendil oldukça önemli bir hediyedir ve eşinin bunu kaybetmesini kabullenemez. Bu esnada Othello ile yaşadığı sorun nedeniyle kinlenen ve mendili bir şekilde eline geçiren Iago bu durumu bir fırsat olarak görür ve haince bir plan kurarak Desdemona’nın Cassio ismindeki kişiyle arasında bir ilişki var gibi davranarak Othello’nun şüphelenmesine neden olur. İçini kemiren kıskançlık ve aldatışmışlık hissi ile Othello, Cassio ve eşi Desdemona’yı öldürür. İlerleyen süreçte bu hain planı Iago’nun yaptığı ortaya çıkar ve bunun üzerine Othello dayanamaz ve kendisini öldürür. Hain planları ortaya çıkan Iago’nun sonu ise idam edilmek olur.

Patolojik Kıskançlık-Othello SendromuGenel Bakış

Psikolojik sendroma da ismini veren eser, temelde sahiplenme ve sevme kavramının arkasına gizlenen kıskançlığın, ileri boyutlarda aslında ne kadar tehlikeli olabileceğini; hatta kişinin yaşam hakkının elinden alınmasına dahi sebep olabilecek bir krize sebep olabileceğini açıkça göstermektedir. Günlük yaşam içerisinde normal karşılanan, hatta karşı cinsin sevildiğini sahiplenildiğini hissetmesini sağlayan kıskançlık bir hastalık olarak ilk defa İngiliz psikiyatrist John Todd (1914-1987) tarafından yayınlanan kapsamlı makalede incelenmiş ve Othello sendromu ismi verilmiştir. Sendrom yalnızca ikili ilişkilerdeki sahiplenme ve paylaşamama hissiyatının yanı sıra, diğer bireylerin sahip olduğu değerlere karşı da ortaya çıkabilmektedir. “Bende yoksa kimsede olmasın!” ya da “Bende olan kimsede olmasın” tarzında cümleler kişinin hayat görüşü haline gelebilmektedir. İlerleyen aşamalarda saplantı, paranoya ve sanrılara neden olan hastalık aynı zamanda morbid kıskançlık, cinsel kıskançlık olarak da isimlendirilmektedir.

Hastalığın NedenleriPatolojik Kıskançlık-Othello Sendromu

Psikolojik bir hastalık için kesin bir neden söylemek elbette mutlak doğru olmamalıdır. Hümanist uramların da üzerinde durduğu gibi insan tektir, biriciktir. Dolayısıyla da yaşam boyu maruz kalacakları sanrılar temelde bireyin kişisel deneyimleri, travmaları, yoksunlukları baz alınarak değerlendirilir. Ancak Othello sendromu birtakım spesifik, ayırt edici nedenlere ve yazının ilerleyen aşamalarında değineceğimiz belirtilere sahiptir.

-Bağımlılıklar: Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, gerçek dışı şüpheleri ya da takıntıları çok daha somut ve bireyin saplantı haline getirebileceği düzeye indirgediği için kişinin sendromuna bir neden olarak alt yapı sunabilmektedir. İllüzyon tarzı bir durum yaratarak kişinin saplantılarına, kuşkularına kesin gözüyle bakarak şüphe aşamasını geçip kanıt arama aşamasına gelirler. Üstelik sinir sistemine hasar veren bu tarz bağımlılıklar, kişinin aldığı kararlarda sonuçlarını düşünmeden, tabiri caizse gözünü karartarak davranışlar sergilemesi, hastalığın neden olabileceği hasarların şiddetini de arttırabilmektedir.

-Nörolojik lezyonlar: Beyinde bulunan sağ frontal lob sisteminde meydana gelebilecek fizyolojik bir hasar sonucunda, birey sol lob üzerinden gelen sinyalleri doğru bir şekilde analiz edemeyebilmektedir. Bunun sonucunda birey, gerçekçi bir zemine dayanmayan, kontrollü (istemli) hareket ve duygularında mantığı devre dışı bırakarak kontrolsüz kararlar alabilmekte ve saplantılar geliştirebilmektedir.

-Nörodejeneratif hastalıklar: Birey alzheimer, parkinson türevi nörodejeneratif rahatsızlıklara sahip olduğunda, sendromun görülebildiğine dair çalışmalar literatürde bulunmaktadır. Sinirsel hasarlar ve daha önce bahsedilen nörofizyolojik lezyonlarla birlite, şizofreni, bipolar bozukluk, paranoya türevi psikolojik hastalıklarda çemberin içerisinde takıntılar ve sanrılar yer aldığında hastalığa ulaşılma oranının çok daha yüksek olduğu da görülmüştür.

-Güvensizlik ve korku: Hastalığın sonucu olarak da görülebilecek bu iki duygu, aynı zamanda aşamalar halinde artarak hastalığın nedenlerini de oluşturabilmektedir. Bireyin kişisel deneyimleri sonucunda sahip olduğu yüksek düzeyde güvensizlik ve kaybetme korkusu, her hareketten, duygu durumundan şüphe duymaya başlar. Özellikle ikili ilişkilerde karşıdaki bireyi kısıtlamaya, şiddete ve hatta bireyin yaşam hakkını elinden almaya dahi gidebilen bu nedenler, aşamalı olara artış göstermektedir.

Elbette hastalığın verilen temel bakış açıları haricinde belirtileri de bulunmakla birlikte, psikoloji literatüründe yer edinen patolojik kıskançlık noktasında kesin ve net bir neden ileri sürmek mümkün olmamakta; bu nedenle de bakış açıları geliştirilmektedir.

Patolojik Kıskançlık-Othello SendromuTedavi Yöntemleri

Şiddet, cinayet, intihar gibi oldukça ciddi ve tehlikeli durumlara neden olabilecek sendrom, uzman bir psikiyatrist değğerlendirmesinden mutlaka geçmelidir. Bu noktada psikiyatristin değerlendirmesi, uygun tedavi yöntemini belirleme noktasında oldukça önemlidir. Uzmanın, sendromun derinlerinde bireyin hangi travmatik yaşantılarının ya da hangi tetikleyicilerin var olduğunu belirlemesinin ardından durumun şiddeti doğrultusunda ilaç bireysel terapi, çift terapisi, nefes egzersizleri, bibliyografi gibi farklı terapi yöntemleri ile kişinin iç huzurunu sağlaması ve şiddet eğiliminde bulunmaması sağlanmaya çalışılır.

Uzman tarafından yapılan testler doğrultusunda kişiye Othello sendromu teşhisi konulduğu anda uygun terapi yöntemi ile tedaviye başlanır. Tedavi süresi uzman tarafından belirlenir; ancak kısa sürede sonuç verebilecek bir tedaviden ziyade hastanın kendini ve çevresindekini kabullenmesi, şiddet eğilimi göstermemesi sağlandıktan sonra ek tedavilerle de destek sağlanabilir. Literatürde bu sendroma daha çok bilişsel bir yaklaşımla bakılmaktadır. Kişinin zihinsel dengesini sağlaması sağlanmaya çalışılır ve bu doğrultuda bilişsel bir yeniden yapılanma elde etmek için çaba gösterilir. Tercih edilen bilişsel terapi yöntemleri maruz bırakma ya da tepkisel ve önlemsel tarzda bazı davranışçı yöntemlerle de desteklenerek hastanın zihinsel dengesini yakalayıp iç huzurunu yakalayarak sanrılarından kurtulması amaçlanır.

İlerleyen aşamalarda, hastalığın daha ağır seyrettiği vakalarda ise birtakım ilaçlarla tedaviye destek sağlanabilmektedir. Kullanılacak olan antipsikotik ve antidepresan tarzı ilaçlarla hastanın durumla başa çıkma sürecinde Patolojik Kıskançlık-Othello Sendromukolaylık sağlanması amaçlanır. Hem terapi aşamasında hem de ilaç kullanımı aşamasında, hastanın düzenli ve sorumluluk sahibi bir birey şeklinde davranması; bu konuda istikrarlı olması tedavinin seyri açısından oldukça önemlidir. Bu sayede kişinin zihinsel ve bedensel dengesini sağlama süreci çok daha işlevsel olabilmekte ve sonuçlar da çok daha kalıcı hale gelebilmektedir.

Toplum içerisinde oldukça normal hale gelen ve kişinin karşı tarafca maruz bırakıldığı kıskançlık olgusu, bir sevilme ve sahiplenilme şekli olarak görülmemeli ve belirtileri, günlük pratiklerdeki yansıması karşı tarafca doğru ve objektif bir şekilde analiz edilmelidir. Belirli bir aşamadan sonra takıntılar, şüpheler karşı tarafın özgürlüğünü kısıtlayıcı, bedensel haklarına Patolojik Kıskançlık-Othello Sendromuhem fiziksel hem cinsel hem de psikolojik tahribatlar verici bir hale gelmeye başladığında bireyin bunu kabullenmesi oldukça tehlikeli olmaktadır. Bu tarz durumlara maruz kalan kişinin, maruz bırakan kişiyi derhal bir uzmana yönlendirmesi ve doğru tedaviyi alarak çok daha tehlikeli boyutlara ulaşabilecek tehlikeleri önlemesi oldukça önemlidir.

Kaynakça:
https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/othello-sendromu

Yazar: Esra Eynur

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku