Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Piyon Nedir? Satrançta Piyonun Hareketleri Nelerdir?

0 3.870

Çoğu satranç kaynağında, özellikle çocuklara anlatırken er ya da asker olaran da nitelendirilen piyon, satranç tahtası üzerinde yer alan en zayıf; ancak sayı olarak en fazla olan taş özelliğini taşımaktadır. Satrancın bir savaş oyunu gibi tasvir edilmesinden kaynaklı olarak, piyonların savaş alanındaki en yalın asker pozisyonunda olan piyadaeleri temsil ettiği de açıktır. Bu konu ile ilgili, çoğu animasyon ve çizgi dizilerde, piyonun elinde bir mızrak ya da tüfek ile, ayaklı yalın birlikleri temsil ettiği görülebilmektedir.

5982_14_haber

Satranç oyununda, oyunun kuralları gereği, hem siyah, hem de beyaz oyuncu, oyuna sekizer adet piyonla başlamaktadır. Bu piyonlar, saiyah oyuncunun da, beyaz oyuncunun da önündeki ikinci yatay sıradan dizilerek pozisyon alırlar. Notasyon olarak belirtilmek gerektiğinde, piyonların başlangıç konumları şu şekilde yer almaktadır;

Beyaz Piyonlar; a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2, h2
Siyah Piyonlar; a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7, h7

Ordunun en rütbesiz askerlerine benzetilen piyonlar, yukarıda tanımlanan karelerde savaş oyununa başlamaktadırlar.

Piyonların Hareketleri

Satranç oyunu kuralları gereği, piyonlar her daim düz ve ileri yönlü hareket etmektedirler. Piyonlar, ileri hareketleri sonrası, hiç bir durum altında geri yönlü hareket edemezler. Piyonların her hamlesi, açılış hamlesinde bir istisna olmak üzere, tek karelik mesafeleri kapsamaktadır. Yani bir piyon, her seferinde tek kare olarak ilerleyebilmektedir. Yalnızca açılış hamlesinde, yani piyonun ilk hamlesi sırasında, piyonlar 2 kare hareket edebilmektedir. Dolayısıyla, böyle bir hareketin yapılabilmesi için, o piyonun hiç oynanmamış olması gerekmektedir.

5982_indir_(1)

Öte yandan, piyon hareketlerinin önemi, açılış hamlelerinde genellikle piyonlar ile başlanması nedeniyle öne çıkmaktadır. Beyazların başladığı satranç oyununda, çoğu açılış tarzında d4 ve e4 karelerine piyon sürme hamlelerini görebilmek mümkündür. Akabinde geliştirilmeye çalışılan fil ve atlar da, söz konusu açılış piyonlarının çevrelerinde ya da onları koruyacak şekilde konumlandırılmaktadır. Kısacası piyonlar, her ne kadar zayıf ve değersiz gibi görünse de, satranç tahtasının merkezini ve kritik yerlerini kontrol etmek adına, oldukça önemli görevlere sahip olan taşlardır.

Piyonların Diğer Taşları Alabilmesi Durumu

Her ne kadar düz ve ileri yönlü oynamak zorunda olsalar da, piyonlar diğer taşları alırken çapraz şekilde hareket etmek zorundadırlar. Yani, piyonlar önlerindeki karede yer alan taşları tehdit edemezler ve alamazlar. Ancak, sol ya da sağ ön çaprazlarında yer alan taşları tehdit edebilirler; gerekli durumlarda da alabilirler. Bu durum da, piyonların önünün kesilebilmesi için, doğrudan hemen önlerindeki karenin tutulmuş olması ile mümkün olmaktadır.

Piyonlar İçin Sıradışı Bir Özellik; Geçerken Alma!

Hiç bir taşta olmayan, ancak sadece piyonlara özgü bir taş alış biçimi vardır. Rakip piyonlardan biri, ilk hamlesini 2 kare şeklinde yaparken, söz konusu iki kareden ilkini tehdit eden bir piyonun olması durumunda, eğer istenirse, açılışı yapan piyon sanki tehdit edilen karede yer alıyormuşçasına oyundan çıkartılabilir ve bu kareye rakip piyon oturtulabilir. Bu kurala, Fransızca en passant, Türkçe ise “geçerken alma” ismi verilir. Kralın mantığı, piyonların çapraz kareleri tehdit etmesinden ve açılıştaki piyonların tehdit edilen kareler üzerinden kolayca geçmemesi gerektiğinden gelmektedir.

5982_indir_(2)

Piyonların Terfi Etmesi

Yine sadece piyonlara özgü bir başka özellik, piyonun terfi etmesi durumudur. Beyaz piyon, tüm tahtayı geçmeyi başararak, rakibin son yatayına sağ salim ulaştığı takdirde, istenilen bir taşa dönüşebilir. Beyaz piyon, oyuncunun isteğine göre at, fil, kale ya da vezir olabilmektedir. Bu işleme, terfi adı verilir. Yalnızca beyaz taşlar için değil, kural siyahlar için de aynı şekilde gerçekleşmektedir. Terfi eden piyon oyundan çıkarken, terfinin gerçekleştirildiği kareye, yeni taş konmaktadır.

Terfi işleminde, tahta üzerindeki taşların sayıları ya da cinsleri önemli değildir. Oyuncu isterse tüm terfi haklarını vezirlerden, kalelerden, atlardan ya da fillerden yana kullanabilir. Eğer dışarıda yenilmiş ve kenara konmuş taş yok ise, diğer satranç takımlarından bir şekilde gerekli taşlar tedarik edilerek tahtaya dahil ettirilir. Terfi konusunda, taşlar adına bir sınırlama yoktur. Tek fark, beyaz piyonların beyaz taşlara; siyah piyonların da siyah taşlara terfi edebilmesidir. Yani, rakip renklere sahip olan taşlara terfi etme durumu, kesinlikle söz konusu değildir.

Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Piyon

Yazar:Baran Akçok

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku