Ünlü İtalyan mimar, illüstratör Federico Babina’nın, farklı konseptlerle hazırladığı dikkat çeken pek çok illüstrasyon çalışmaları içerisinde en göze çarpanlardan biri akıl hastalıklarını içeren çalışmasıdır. Hazırladığı çalışmasında 16 psikolojik hastalığı bir ev olarak düşünüp tasarladı. Kişilerin içerisinde bulunduğu ve bu hastalığa sahip olmayan insanlar tarafından algılanmasının oldukça zor olduğu duygu durumlarını belirlediği konseptle aktardı. Sanatını kullanarak, bu 16 psikolojik rahatsızlıktan en bilinen ve en merak edilenlere birlikte bakarak, bu hastalıklara sahip insanların içinde bulundukları soyut duygu durumunu somutlaştırarak empati yapalım.
Anksiyete
Oldukça yoğun ve sık sık tekrarlanan bir endişe hali olarak tanımlanabilir. Aşırı kaygı, panik durumu kişinin ciddi ataklar geçirmesine sebep olabilir. Belirli sınırlar dahilinde tecrübe edildiğinde bir sorun yaratmamakla beraber, ilerleyen aşamalarda bireyin yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşüren bir psikolojik rahatsızlık durumudur. Tek tip bir hastalık olmayıp; pek çok türü de bulunmaktadır.
Depresyon![Psikolojik Rahatsızlıklar Bina Olarak Tasarlansa Nasıl Olurdu?]()
Diğer ismiyle majör depresif bozukluk, oldukça yaygın bir psikolojik rahatsızlıktır. Oldukça çeşitli fiziksel ve ruhsal belirtilere yol açabilen bu duygu durumu bozukluğu temel olarak sürekli üzüntü halinde olma, normalde keyif veren hiçbir durumdan keyif alamama olarak açıklanabilir. Oldukça yaygın bir hastalık olmakla birlikte belirli aşamaları bulunur.
Demans
Aslında birçok alt psikolojik rahatsızlık içeren demans, genel olarak unutkanlık etkeni etrafında oluşan bir hastalıktır. Halk arasında bunama olarak da adlandırılır. Aynı zamanda düşünme becerilerini ve günlük yaşamın gerektirdiği sosyal becerileri de etkiler. En sık görülen ve en yaygın bilinen türlerinden biri Azheimer hastalığıdır.
İnsomnia![Psikolojik Rahatsızlıklar Bina Olarak Tasarlansa Nasıl Olurdu?]()
İnsomnia, diğer adıyla uykusuzluk, uykuya geçmeyi engelleyen, kısa zaman içerisinde uyanmaya da neden olabilen bir hastalıktır. Oldukça yaygın bir hastalık olan uyku bozukluğunda birey uykuya dalsa dahi sık sık uyanır ve uyandığında gün içerisinde ciddi bir yorgunluk hisseder. Üstelik bu probleme sürekli maruz kalındığı için bu uykusuzluk hali kronikleşir ve kişinin günlük yaşamını da ciddi oranda etkiler. İlerleyen süreçte kişinin fiziksel sağlığını da etkilemeye başlar.
Obsesif Kompülsif Bozukluk
Kısaca OKB olarak bahsedilen hastalıkta, birey belirli takıntı ve endişelere saplandığından, bu davranıştan duydukları rahatsızlığı giderdiğini düşündükleri eylemi tekrarlarlar. Belirli seviyeleri olan hastalıkta bireyin bu davranışı tekrarlama sıklığı ve gerçekleştirme süresi de oldukça önemlidir. Üstelik mantık dışı olduğu bilindiği halde bu davranış defalarca tekrarlanır. Hijyen takıntısı olan bireyin sık sık ellerini yıkaması, ütünün fişini çektiğinden emin olamayan kişinin defalarca kontrol etmesi gibi örnekler verilebilir.
Bipolar Bozukluk![Psikolojik Rahatsızlıklar Bina Olarak Tasarlansa Nasıl Olurdu?]()
İki uçlu duygu bozukluğu, manik depresif hastalık gibi farklı isimlerle de anılan, oldukça ciddi bir psikolojik hastalıktır. Kişi, bir anda kendisini oldukça mutlu ve fazlasıyla iyi hissederken diğer bir anda oldukça depresif ve içe kapanık bir kişi haline dönüşmektedir. Eğer hastalık çok ilerlemiş durumda değilse bu ataklar yılda sadece birkaç defa görülebilir; ancak ileri seviyelerdeki bipolar hastalarında bu ataklar oldukça sık gerçekleşir. Hastanın bu durumu fark etmesi oldukça zor olduğundan, profesyonel bir destek ile detaylıca izlenmesi ve tedavi edilmesi hayatidir.
Şizofreni
Şizofreni, basitçe bireyin gerçek ile gerçek olmayanı birbirinden olması gerektiği gibi ayırt edememe durumudur. Gerçeği algılama şekli çarpıtılmıştır ve sosyal ilişkileri ciddi zarar görür. Hastalık, kişinin yaşamı boyunca devam eder. Bu nedenle kesinlikle erken teşhis edilip; kişinin yaşamı boyunca tedavi görmesi gerekmektedir. Eğer tedavi titizlikle devam ettiriliyorsa, kişinin gündelik yaşamını diğer bireyler gibi sağlıklı ve sorunsuz bir şekilde geçirmesi mümkündür. Ancak en ufak bir ihmal dahi ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
Otizm![Psikolojik Rahatsızlıklar Bina Olarak Tasarlansa Nasıl Olurdu?]()
Genellikle belirtilerinin 3 yaşa kadar fark edildiği ve bireyin hayatı boyunca devam eden bir hastalık olan otizm, günümüzde farkındalığın oldukça arttığı bir hastalık durumundadır. Özetle birey etrafındaki kişilerle fiziksel temas gerektiren durumlarda ya da sözel iletişim kanallarıyla iletişim kurmakta zorlanırlar. Kişiler doğru bir rehabilitasyon programı ile hayata kazandırılmaktadır.
Paranoya
Genel olarak bireyin belirli durumlara karşı aşırı şüphe ve endişe duyara kuruntu yapması olarak tanımlanabilir. Hafif düzeyde seyrettiğinde herhangi bir problem yaratmazken; ilerleyen aşamalarda kişi kendisinin sürekli izlendiğini, dinlendiğini ve zarar göreceğini düşünür. Üstelik bu hastalığa sahip bireyler, kuruntularının gerekçelerinin mantıklı ve gerçek olduğuna inandıklarından asla hasta olduklarını düşünmezler. Bu durum da kişinin tedavi sürecini zorlaştıran en önemli etmenlerdendir.
Yeme Bozukluğu
Bu hastalığa sahip kişiler sağlıklarını oldukça ciddi boyutlarda etkileyecek bir beslenme alışkanlığına sahiplerdir. Ya aşırı yemek yeme ya da çok yetersiz beslenme şeklinde görülebilen hastalık, psikolojik bozukluklara sebep olabilirken kişinin fiziksel sağlığını da etkilemektedir. Yapılan çalışmalar, hastalığın kadınlarda daha sık görüldüğünü göstermektedir.
Dissosiyatif Bozukluklar![Psikolojik Rahatsızlıklar Bina Olarak Tasarlansa Nasıl Olurdu?]()
Dissosiyasyon, çözülme, dağılma anlamına gelen bir kelimedir. Anlamından da yola çıkarak, kişinin çevresini, bilincini, davranışını ve kimliğini algılama bütünlüğünün dağılması, bozulmasıdır. 4 ana başlık altında incelenen hastalık, fiziksel bir hasardan kaynaklanmaz. Genellikle yaşanılan travmatik bir olayın arkasından belirir. Terapi ya da ilaç desteği başta olmak üzere farklı tedavi yöntemleri de hali hazırda uygulanmaktadır.
Kaynakça:
https://federicobabina.com/ARCHIATRIC
https://www.kreatifbiri.com/federico-babina-ve-hayatin-mimarisi/
Yazar: Esra Eynur