Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Roma Hukuku

0 505

Roma hukuku, M.Ö. 753 tarihinden İmparator Lustinionus’un ölüm tarihi M.S. 565 yılına kadar yürürlükte olan hukuktur. Yüzyıllar boyunca devam eden bir süreç halinde oluşmuş olan Roma hukukunu yaratan koşulları ancak az sayıdaki bilgi kaynağından öğrenebiliriz.
Örneğin; İmparator Lustinianus tarafından M.S. 529-534 yılları arasında hazırlanan hem kanun hem de ders kitabı niteliği taşıyan “Corpus Luris Civilis” ve II. yüzyılda yaşamış olan hukukçu Gaius’un yazdığı “Instititiones” isimli eserler çok önemlidir. Zira Roma hukuku hakkındaki çoğu bilgilerin esas itibariyle bu iki kaynağı dayandığı söylenir.
*Corpus Luris Civilis: Doğu Roma İmparatoru Justinianus tarafından hazırlatılan ve Roma hukuku konusunda en kapsamlı bilgileri veren hukuk külliyatıdır. İnstitutiones, Digesta, Codex ve Novellae olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Corpus Luris Civilis, özel ve münferit olaylara ilişkin olup, kamu hukukuna az değinmiştir. Özel hukuka ilişkin kısımlar daha ağır basmaktadır.
*İnstitutiones: İnstitutiones, “hukuk kurumları” anlamına gelmektedir. O dönemde uygulanan hukuk hakkında genel bilgi vermek amacıyla Gaius tarafından hazırlanmıştır. Hukuk Roma Hukukuöğrenme isteği içinde olan gençlere ithaf edilmiştir. Bu yönüyle hukuk öğrencileri için ders kitabı niteliği de taşımaktaydı. Daha sonra İmparator bu eseri “Imperatoriam Emirnamesi” ile yürürlüğe koyarak hukuki uyuşmazlıkların çözümünde kullanılmasına karar verdi.
Roma Hukuku’nun Önemi
Roma hukuku, Avrupa ülkelerinin hukuk sistemlerinin temelinde bulunan, yüzyıllar süren gelişim sürecinden sonra ortaya çıkmış olan hukuktur.
VI. yy.’da İmparator Lustinianus tarafından Constantinapolis’te yani İstanbul’da “Corpus Luris Civilis” denilen kanunda toplanmış olan Roma hukuku Avrupa’da XI. yy’dan itibaren ilmi çalışmalara konu olmuştur. Dolayısıyla bu hukuk sayesinde Avrupa hukuk ilmi doğmuştur.
Eğer kanunların sebep ve anlamlarına ulaşılmak isteniyorsa, hukuk kurumlarının ve kurallarının tarihi gelişimlerinin incelenmesi gereklidir. Örneğin intifa hakkının niçin şahsa bağlı olduğu ve başkasına devredilemediği Roma hukukundaki çıkış sebebini bilmekle mümkündür. Celsus’un şu sözleri ile de konunun önemi daha anlaşılır olacaktır: “Scire leges non hoc est verba earum tenere, Sedvim ac potestatem” (Kanunları bilmek, onların sözlerine saplanıp kalmak değildir, amaç ve anlamlarını kavramaktır.)

Kaynakça:
Roma Hukuku Dersleri; Prof. Dr. Bülent Tahiroğlu İstanbul 2005
Ziya Umur: Roma Hukuku, İstanbul 1990
www.türkhukuksitesi.com

Yazar: Emine Burcu KarakilÇik

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku