Yapılan araştırmalardan elde edilen ilginç bir kanıt, güçlü ebeveyn-çocuk iletişiminin çocuklarda internetin uygunsuz kullanımını önlemek için koruyucu bir rolü olduğunu göstermektedir. Tersine, aşırı internet kullanımı, ailede kopuk iletişim ile ilişkilidir. Özellikle gençlerde açık ve etkili ebeveyn-çocuk iletişimi, aile ilişkilerinin ve iklimin önemli bir boyutudur. Ergen-çocuk etkilerinin çift yönlü bir perspektif olduğunu varsayarak, bazı yazarlar gençlerin kendini ifşa etmelerinin ve ebeveynlik üzerindeki spontane iletişimin rolüne odaklanmaktadır.
Stattin ve Kerr ergenlerin faaliyetlerini izleme veya bunlar hakkında tartışmaya yönelik ebeveyn çabalarının, gençler ebeveynlerine güvenmiyorsa ve kendiliğinden açılmaya istekli değilse etkisiz olduğunu iddia etmektedir. Ebeveynlerin çocuk aktivitelerini izlemesi, ebeveyn odaklı olduğunda (örneğin, ebeveyn çocuğun Facebook’taki aktivitelerini takip etmeye çalıştığı zaman), çocuk odaklı olduğundan, yani çocukların kendini ifşa etmesi ve açık iletişimiyle etkinleştirildiğinde daha az etkili olabilir. Tersine, ebeveynler gençlerin çevrimiçi iletişimini kontrol etmeye çalıştıklarında (ör. Facebook’taki arkadaşlar, Instagram’da yayınlanan fotoğraflar vb.), Ebeveyn-çocuk çatışmaları artar ve ergenler ebeveyn davranışlarını özerkliklerinin önünde bir engel veya izinsiz giriş olarak algılayabilir.) 
Van den Eijnden vd. çocukların dijital davranışlarıyla ilgili ebeveyn-çocuk iletişiminin iki temel boyutunu belirlemiştir. İlk ebeveynlik uygulaması, İnternet kullanımıyla ilgili iletişim sıklığıyla ilgilidir (örneğin, “Siz ve ebeveynleriniz kiminle İnternet bağlantınız olduğu hakkında ne sıklıkla konuşuyorsunuz?”), Oysa iletişimin kalitesi İnternet kullanımı hakkında ergenin konuşma sırasında karşılıklı saygı ve kabul algısını ölçer (“Ebeveynlerim ve ben İnternet kullanımım hakkında konuştuğumuzda, ciddiye alındığımı hissediyorum”).
Araştırmacılar bu ebeveyn davranışlarının, internete özgü diğer ebeveyn uygulamalarıyla birlikte (çevrimiçi zamanla ilgili kurallar, içerikle ilgili kurallar, aşırı kullanıma tepkiler) ergenlerde zorlayıcı İnternet kullanımına (CIU) nasıl bağlantı kurduğunu keşfederler. Uzunlamasına çalışmanın bulguları, özellikle iletişim kalitesinin koruyucu bir etki gösterdiği yönündedir.
Diğer bir deyişle, internet kullanımı ile ilgili iyi kalitede ebeveyn-çocuk iletişimi CIU riskini azaltırken (6 ay sonra), ergenin çevrimiçi aktiviteleri hakkında ebeveyn-çocuk alışverişlerinin sıklığında bu ilişki gözlenmemiştir. Araştırmacılar bu bulguları ebeveyn-çocuk etkilerinin çift yönlü doğasını vurgulayarak tartışmaktadır. Ergenler zorlayıcı internet davranışları gösterdiğinde, ebeveyn-çocuk iletişiminin sıklığı azalır. Muhtemelen yavaş yavaş ebeveynlerin cesareti kırılır ve çocuklarının sorunlu davranışlarında sık sık konuşmalar yoluyla olumlu bir değişiklik yapma fikrinden vazgeçerler
Çevrimiçi etkinliklerle ilgili ebeveyn kuralları ile ilgili olarak, araştırmalar bazı karışık sonuçlar ortaya koymaktadır. Ebeveynler çocuklarına internetin içeriği hakkında kurallar verdiklerinde, web’in kompulsif kullanımı azalır. Tersine, çevrimiçi aktiviteler için izin verilen zamanla ilgili katı kurallar, çocuklarda zorlayıcı İnternet davranışlarıyla bağlantılı olarak ters etki yapar gibi görünmektedir Dahası, çocuğun ebeveynin davranışları üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, çocuğun zaman sınırı olmaksızın çevrimiçi olarak bağlı kaldığında, davranışının da ebeveynler tarafından daha katı kuralları teşvik etmesi mümkündür.
Yapılan başka araştırmalar, İnternet kullanımıyla ilgili ebeveyn kurallarının, çocuklarının davranışları üzerinde ebeveynlerinin davranışlarından daha az etkili olduğunu kanıtlamaktadır. Liu vd. ebeveyn davranışlarının tutarlı olduğunu tespit etmiştir, dijital teknolojiler ve İnternet ile ilgili ebeveyn kuralları ile (örneğin, akıllı telefon yemek sırasında kullanılmamalıdır, kişisel veriler çevrimiçi olarak verilemez, vb.), kurallar ergenlerde internetin sorunlu kullanımını olumsuz yönde etkilediğini tahmin etmektedir.
Elde edilen bu sonuç bize ebeveynlerden eğitim tutarlılığının (yani, kural-davranış anlaşmasının) önemini hatırlatmaktadır. Tersine, ebeveyn kuralları ve ebeveyn davranışları aynı fikirde olmadığında, yalnızca ebeveynlerin davranışları çocukların aşırı İnternet kullanımı konusunda olumlu bir öngörü sağlar. Sosyal öğrenme teorisine göre, ebeveyn.
modelleme sürecine müdahale eder, yani ebeveynin davranışının çocuktaki benzer davranış için öncül olarak hareket ettiği gözlemsel bir öğrenimdir. Bu nedenle, ebeveynler çocuklarının dijital davranışları için bir rol model olarak hareket ederler ve küçük çocuklar, örneğin akıllı telefon gibi bir cep telefonunu nasıl ve hangi koşullarda kullanacaklarını, ebeveynlerin faaliyetlerini bu cihazla gözlemleyerek öğrenirler.
İlginç bir şekilde araştırmalar, ebeveynlerin bilgisayarlarla geçirdikleri zamanın çocukları tarafından harcanan zamanla olumlu yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde, ebeveynlerin favori İnternet etkinliklerine katılımı (sosyal ağ sitelerini ziyaret etme, video akışı, vb.), çocukların yaptıkları etkinliklerle olumlu bir şekilde ilişkilidir. Ek olarak, bazı araştırmacıların bize hatırlattığı gibi, “sadece açık ebeveyn davranışı (yani dijital cihaz kullanımı) değil, aynı zamanda çocukların taklit etmesi için modellenebilecek tutum ve duygulardır”.
Birlikte ele alındığında, bu bulgular, ebeveynlerin uygun davranışları onaylaması ve modellemesinin, küçük çocuklarda dijital teknolojilerin özdenetim ve güvenlik kullanımını teşvik etmek için çok önemli faktörler olduğunu göstermektedir.
Kaynakça:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4991114/
https://core.ac.uk/download/pdf/95667.pdf
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoðğu