Serrapeptaz, ipek böceğinin koza duvarını parçalamak için bağırsaklarında ürettiği proteolitik bir enzimdir. Kişilerin ağrı ve iltihabı hafifletmek için kullandıkları bu enzim bilim adamları tarafından kalp hastalığı riski, aşırı mukus ve sperm sayısı üzerindeki etkileri yoğun bir şekilde araştırılmaktadır. Mevcut çalışmalar şu an için sınırlı olsa da gün geçtikçe sayıları artırılmaktadır. Bu yazıda serrapeptazın yapısı ve etkili olup olmadığını dair bilimsel kanıtlı bilgiler bulunmaktadır:
Serrapeptaz Nedir?
Serratiopeptidaz olarak da bilinen serrapeptaz, proteolitik bir enzimdir, bu da proteinleri amino 
asitlere parçaladığı anlamına gelir. Bu enzim koza duvarlarını yıkmak için kullanan ipek böceğinin bağırsak bakterilerinden (Serratia E15) izole edilmektedir. Serrapeptaz, genel olarak bir anti-enflamatuar destek maddesi olarak pazarlanmaktadır ve bazı kişiler tarafından ağrıyı hafifletmek için kullanırlar. Bununla birlikte, serrapeptazın söz konusu sağlık yararlarını desteklemek için bilimsel kanıtlar henüz azdır ve çalışmalar devam etmektedir. Bazı klinik denemeler yapılmıştır, fakat hepsinin bulgularını güvenilmez yapan önemli kısıtlamaları vardır.
Ek olarak, serrapeptaz takviyeleri, tıbbi kullanım için FDA tarafından onaylanmamıştır. Takviyeler genellikle katı klinik araştırmalardan yoksundur. Düzenlemeler onlar için üretim standartlarını belirlemektedir ancak güvenli ya da etkili olduklarını garanti etmemektedir. Takviye almadan önce muhakkak uzman bir doktorla görüşülmesi tavsiye edilmektedir.
Serrapeptaz ve Nattokinaz
Hem serrapeptaz hem de nattokinaz, proteinleri kesen enzimlerdir. Her ikisi de Alzheimer hastalığı olan farelerde kullanılan araştırmaların sonuçlarına göre işe yaramıştır. Zebra balığı üzerinde yapılan bir araştırma serrapeptazın amiloid plakları nattokinazdan daha iyi parçalayabileceğini göstermiştir, ancak bu iki enzimi karşılaştıran klinik çalışmalar tamamen eksiktir. Bazı araştırmacılar serrapeptaz ve nattokinaz kombinasyonlarının genellikle enfeksiyonu uzatan biyo filmleri nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Serrapeptaz ve nattokinazın etkilerini ve kombinasyonlarını belirlemek için insanlar üzerinde yapılan çalışmalarına ihtiyaç vardır ve Serrapeptaz ve nattokinaz kombinasyonları araştırılmaktadır, ancak klinik denemeler henüz eksiktir.
Sınırlamalar ve Uyarılar
İlaç ve ek olarak yaygın kullanımına rağmen, ağrı ve iltihabın giderilmesinde serrapeptaz etkinliğini kanıtlayan klinik çalışmalar sınırlıdır. Daha büyük, daha iyi tasarlanmış denemeler 
faydalarını doğrulamalıdır. Ek olarak, bu enzimin yan etkileri ve uzun vadeli güvenliği konusunda araştırmalar eksiktir
Serrapeptaz Yan Etkileri ve Tehlikeleri
Serrapeptazın güvenlik profilinin, iyi tasarlanmış klinik çalışmaların yeterli olmaması nedeniyle nispeten bilinmediği unutulmamalıdır. Aşağıdaki yan etkilerin listesi kesin değildir ve sağlık durumuna ve olası ilaç ya da ek etkileşimlere göre diğer olası yan etkiler konusunda uzman bir doktorla görüşülmesi tavsiye edilir. Ağızdan alındığında serrapeptaz, anoreksi, bulantı ve bağırsakta rahatsızlıklara neden olabilir. Diğer olası yan etkiler şunlardır:
• Cilt iltihabı
• Derinin boğa gözü şeklinde lezyonları
• Kas ağrısı
• Eklem ağrıları
• Kan pıhtısı anormallikleri
Nadir olmasına rağmen, serrapeptaz zatürreye neden olduğunda vakalar bildirilmiştir. Üç yetişkin semptomlarında kötüleşme ve zatürree geliştiğini tespit edilmiştir ve serrapeptaz tedavisini durdurmak pnömoni semptomlarını azaltmıştır. Serrapeptazın, apse bölgesinde (irin toplaması), özellikle de yanak bölgesinde, apseli hastalarda ağrılı şişmeye neden olduğu bildirilmiştir.
İlaç Etkileşimleri
Serrapeptazın warfarin, klopidogrel ve aspirin gibi ilaçlarla veya sarımsak, balık yağı ve zerdeçal gibi doğal maddelerle birleştirilmesi, kanama ve morarma riskini teorik olarak artırabilir. Bu ilaçlar kullanılırken serrapeptaz takviyesinin kullanımına dikkat edilmesi tavsiye edilir. Ek ilaç etkileşimleri tehlikeli olabilir ve nadir durumlarda hayatı tehdit edici olabilir. Takviye yapmadan önce daima doktora danışılmalı ve kullanılan veya kullanılması düşünülen tüm ilaçlar ve takviyeler hakkında bilgilendirilmelidir.
Serrapeptaz Dozajı ve Takviyeler
Klinik çalışmaların çoğu serrapeptazı 30 mg/gün (10 ila 60 mg/gün arasında) dozunda kullanır. Günlük dozaj genellikle gün boyunca üç eşit parçaya bölünür. Serrapeptaz takviyesi markalarının çoğu, en az 15 ila 30 mg/gün önerme eğilimindedir. Bazı ek üreticiler serrapeptazları aç karnına ya da yedikten 2 saat sonra almayı ve sonraki 30 dakika boyunca hiçbir şey yememelerini önerilir ve emilimi etkileyebilecek gıda takviyesi etkileşimlerinden kaçınması muhtemeldir. Ancak serrapeptaz durumunda, bu yaklaşımın sonucu test edilmemiştir. Serrapeptaz jelleri veya cilt için merhem de mevcuttur. Bu formlar tipik olarak lokalize tedaviler için kullanılır, ancak serrapeptaz topikalleri yeterince araştırılmamıştır. Bu yüzden bu jellerin ve merhemlerin optimal gücü bilinmemektedir. Çoğu kullanıcı eklem ağrısı ve şişme için alır. Bildirilen yan etkiler, yorgunluk ve baş ağrısıdır.
Kaynakça:
nih.gov
aaos.org
uwhealth.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu