Tavuk Alerjisi Hakkında Merak Edilenler

Tavuk alerjisi olan kişiler, tavuk eti yedikten sonra veya tavuk deri ve tüyleriyle temas ettikten sonra alerjik reaksiyon göstermektedirler. Balık ve deniz ürünleri genellikle gıda alerjilerinin birincil kaynakları olsa da, diğer et türlerine karşı yaşanan alerjilerde az değildir. Tavuğa alerjisi olan çoğu kişi, yemekten veya dokunduktan sonra hafif semptomlar ve rahatsızlık hissetmektedirler. Bununla birlikte, bazı kişiler tıbbi müdahale gerektiren şiddetli reaksiyonlar geliştirmektedirler. Bu makalede, tavuk alerjilerinin semptomları ve nedenleri, bunların yumurta alerjileriyle olan bağlantıları ve tavuğa karşı alerjinin nasıl tedavi edilip yönetileceği hakkında bilgiler yer almaktadır.

Tavuk Alerjileri ve İntoleransları

Tavuk yumurtası, tüyleri veya et alerjik reaksiyona neden olmaktadır. Kişilerin tavuk etine, tüyler veya yumurtalar dâhil diğer tavuk ürünlerine karşı alerjisi veya intoleransı olabilmektedir. Alerji genellikle şişlik ve kızarıklık gibi daha genel semptomları ve ishal gibi sindirim sorunlarını içermektedir. Kuş-yumurta sendromu olarak bilinen başka bir yaygın olmayan durum, kişi az pişmiş veya çiğ yumurta sarısı yediğinde, tavuktan gelen tüyleri veya partikülleri soluduğunda ortaya çıkmaktadır.

Tavuk Alerjileri Yaygın mı?

Tavuk etine alerjik reaksiyonlar nadirdir ve hem yetişkinleri hem de çocukları etkilemektedir. Çoğunlukla ergenlerde görülmektedir, ancak okul öncesi çağda başlamaktadır. Tavuk etine karşı alerji, birincil alerji (gerçek bir alerji) olarak veya yumurta alerjisi gibi başka bir alerji ile çapraz reaksiyonun neden olduğu ikincil bir alerji olarak ortaya çıkabilmektedir, ancak bu nadirdir.

Tavuk Alerjisinin Belirtileri

Öksürük, tavuk alerjisinin yaygın bir belirtisidir. Şiddeti değişen semptomlara neden olabilmektedir ve nadir bir durum olduğu için en yaygın tepkilerin ne olduğunu söylemek zordur. Bununla birlikte, tavuk eti alerjisi veya intoleransı olan kişiler, yemek yedikten veya tavuk eti ile temas ettikten sonra bazı semptomlar yaşamaktadırlar. Bu semptomlar aşağıdaki gibidir:
• Öksürük veya hırıltılı solunum
• Kırmızı, tahriş olmuş cilt
• Kurdeşen
• İltihaplı veya şişmiş bir boğaz
• Şişmiş dil veya dudaklar
• Hapşırma
• Mide bulantısı ya da kusma
• Karın krampları
• İshal
• Boğaz ağrısı
• Şişmiş, sulu gözler
Daha şiddetli vakalarda, insanlar anafilaksi olarak bilinen tehlikeli bir alerjik reaksiyon yaşamaktadırlar. Anafilaksi semptomları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Nefes darlığı
• Kalp çarpıntısı
• Yarışan bir kalp
• Kan basıncında düşüş
• Bilinç kaybı
• Hırıltılı solunum
Kişi pişmiş tavuk yedikten veya çiğ tavuğu işledikten sonra yukarıdaki semptomlardan herhangi birini yaşarsa, anafilaksi hayatı tehdit eden bir durum olduğundan derhal tıbbi yardım almalıdır.

Tavuk Alerjisi İle Yumurtaya Alerjisi Arasında Bir Bağlantı Var mıdır?

Kişinin tavuk etine karşı birincil alerjisi varsa, bu onun tavuk yumurtasına alerjisi olacağı anlamına gelmemektedir. Diğer durumlarda, insanlar kuş yumurtası sendromu gibi diğer alerjilerin bir sonucu olarak tavuk etine ikincil hassasiyet geliştirebilmektedirler. Doktorlar, kuş yumurtası sendromlu kişilerin birincil veya gerçek tavuk eti alerjisi olduğunu düşünmemektedirler. Bu insanlar, hem yumurta sarısında hem de tavuklarda bulunan belirli bir proteine karşı alerjik reaksiyon yaşamaktadırlar.

Tavuk Alerjilerini Yönetmek

Tavuk eti alerjisi olan kişiler, çiğ veya pişmiş tavuk eti ve doktorları tarafından aksi belirtilmedikçe tavuk ürünleri ile temastan kaçınmalıdır. Her zaman böyle olmasa da, bazı kişilerin tavuk yumurtasından, özellikle çiğ veya az pişmiş yumurtalardan kaçınması gerekmektedir. Bunlar çiğ hamur gibi birçok üründe bulunmaktadır ve her zaman kontrol edilmelidir. Kazara maruz kalma durumlarında, reçetesiz satılan antihistaminikleri denenmelidir. Antihistaminikler, bağışıklık sisteminin tavuğa aşırı tepki vermesini durdurmaya yardımcı olmaktadır. Şiddetli bir reaksiyon yaşayan herkes derhal tıbbi yardım almalı ve genellikle enjekte edilebilir bir epinefrin iğne kullanmalıdır.

Risk Faktörleri

Tavuk eti alerjisi olan bir kişi, tüy içeren yastıklardan kaçınmak isteyebilmektedir çünkü diğer ilgili maddelere alerjisi olabilmektedir. Alerjisi olan kişilerin, bazı gıdaların bir kısmını veya tamamını yemekten kaçınması gerekmektedir. Bu gıdalar aşağıdaki gibidir:
• Tavuk suyu
• Diğer tavuk ürünleri
• Kaz
• Hindi
• Balık ve karides
• Ördek
• Keklik
• Sülün
• Yumurta
Ayrıca evcil kuşlar da dâhil olmak üzere tavuk tüylerine ve diğer kümes hayvanlarına maruz kalmaktan kaçınmaları gerekmektedir. Bazı insanlar kuş tüyü dolgulu yastıklar gibi bazı ev ürünlerinden uzak durmayı seçmektedir. Sarıhumma gibi bazı aşılar tavuk proteini içermektedir ve bu, enjekte edilirse alerjik reaksiyona neden olmaktadır.

Kaçınılması Gereken Hususlar

Tavuğa alerjiniz varsa, yediğiniz her şeyde bundan kaçınmak isteyeceksiniz. Çorbalarda yaygın bir bileşen olan tavuk suyu içeren yemeklere dikkat edin. Tavuk da kırmızı et yerine popüler hale geldi, bu yüzden onu hamburger eti gibi öğütülmüş olarak bulabilirsiniz. Kazmadan önce yediğiniz köfte, acı biber ve köfte tavuksuz olduğundan emin olun. Tavuk tüyüne alerjiniz varsa, kaz tüyü içeren yorganlar veya yastıklar hem evde hem de seyahat sırasında alerjik reaksiyonu tetikleyebilir. Hipoalerjenik yastıklar kuş tüyü içermez. Herhangi bir aşı yaptırmadan önce alerjiniz hakkında doktorunuzla görüşün. Bazı aşılar, tavuk proteini içeren sarı humma aşısı gibi alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilir . Kuş yumurtası sendromunuz varsa, canlı grip aşısı alamaya bilirsiniz . Yumurta proteini içerir. Ayrıca bir evcil hayvan çiftliğini veya çiftliğini ziyaret ederseniz, özellikle canlı tavuklara veya su kuşlarına alerjiniz varsa, ekstra önlemler almak isteyebilirsiniz.

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Kişiler, tavuk eti yedikten birkaç saat sonra herhangi bir alerjik reaksiyon belirtisi yaşarlarsa doktora görünmelidir. Reaksiyon hafif olsa bile, doktor kişinin semptomlarının nedenini bulmasına, reaksiyonları tedavi etmesine ve gelecekte alerjenlerle temastan kaçınmanın yollarını planlamasına yardımcı olmaktadır. Kişi anafilaksi belirtilerinden herhangi birini yaşarsa, derhal tıbbi yardıma ihtiyacı vardır. İyileştikten sonra takip randevusu almalıdır. İlk kez şiddetli bir reaksiyon yaşadığında, doktor bir EpiPen veya benzeri bir enjektör verilmektedir.
Kişi her yaşta tavuk alerjisi geliştirebilmektedir ancak çok yaygın bir alerji değildir. Yumurta, süt ve diğer yiyeceklere karşı alerjiler çok daha yaygındır. Birçok insan, tavuk ve diğer ilgili ürünlerden uzak durarak alerjilerini yönetebilmektedir. Kişinin ciddi bir alerjisi varsa, acil tıbbi yardıma ihtiyacı olmaktadır.

Yiyecek İkameleri

Tavuktan kaçınmak mümkündür ve basit alternatifler bulunmaktadır. Bu alternatifler aşağıdaki gibidir:
• Çorba ve tavada kızartılmış tavuk yerine tofu parçaları
• Tavuk suyu yerine sebze suyu
• Tencere veya güveçte tavuk pirzola yerine dana eti veya soya proteini ürünleri
• Balık, kırmızı eti veya fasulye gibi diğer protein kaynakları kullanılmalıdır. Tavukta kullanılan baharatların aynısını kullanılmaktadır, ancak protein kaynağı için pişirme süresi ayarlanmalıdır.

Kaynakça:
https://www.ecarf.org/en/information-portal/allergies-overview/chicken-egg-allergy/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4861744/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/all.12968

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu