Tehlikeli bir yanardağ tanımı, her an büyük ölümcül güçle patlayan bir iç enerji olup, birçok zaman, insanlık medeniyetleri, komşularının kim oldukları hakkında bilgisi olmadan bu büyük, güçlü dağın etrafında yerleşim yeri kurmuşlardır. Bu yüzden yanardağ faaliyete geçtiğinde, kurtulmak için çok geç kalarak binlerce kişinin ölümüne sebep olmuştur. Bu listede volkanların potansiyel tehlikesini sizler için derledik.
VESUVIO, İTALYA
Dünyada ki yanardağların en ünlüsü olan Vesuvio (vesüv) yanardağı İtalya’da, rengarenk evlerin ve masmavi deniz manzarasının içinde yer almaktadır. Bu, yanardağ gücünü sadece bir kez göstermiş olup, olabilecek patlama da göz korkutan tahminler yapılmaktadır. M.Ö. 1. yüzyılda, güçlü bir patlamayla Pompey ve Herculano şehirleri silmiş olup, yaklaşık 25000 kişinin ölümüne neden olmuştur. Günümüzde ise bu tehlikeli volkanın yakınında, 3 milyon insan yaşamaktadır. Bilim adamlarını endişelendiren detay ise, yanardağ bu kadar uzun süre uyumaktadır. Bu, bir sonraki patlamanın çok büyük olacağı anlamına gelmekte olup, bir sonraki patlamanın ne zaman olacağı tahmin edilemiyor.
TEIDE, İSPANYA
Dünyanın en büyük yanardağlarından biridir ve İspanya, Tenerife’de bulunur. 378 metre yükseliğinde Tenerife’nin en yüksek noktası olup, ispanyanın en yüksek dağı ünvanını almıştır. Bu yanardağ son zamanlar da faal değil, ancak önümüzdeki yıllarda patlama potansiyeli oldukça yüksek. Bu patlamanın gücü Vesuvio yanardağ dağı benzerlik göstereceği tahmin ediliyor. Uluslararası volkanoloji derneği bu volkanı dünyadaki en tehlikeli yanardağlardan biri gibi sınıflandırmıştır.
NYIRAGONGO, CONGO
Belki de Afrika’daki en tehlikeli kalıcı lav yığını 7,985,350 metre küp hacme sahip olan büyük yanardağ , Virunga sıra dağlarının içinde bulunan en aktif yanardağ olup, 400 metre derinliğe sahiptir. Dünyanın 8. büyük yanardağı olan bu volkanik yanar dağı, 1977′ ve 2002 de Kongo Cumhuriyetine bağlı olup , binlerce insanı öldürdüğü gibi şehrin büyük bir kısmını yok etmiştir.
SAKURA-JIMA, JAPONYA
Yanardağına 700.000 yıldır yaşayan bu yanardağ, 1955’ten beri Sakura-Lima düzenli olarak lav püskürtmeleri olup, bu dünyadaki en tehlikeli volkanlardan biri olarak kabul edilmiştir. Buna “batı Vesuvio” deniyor. 2009’da gerçekleşen son patlama da beş bin metreye kadar buhar ve kül püskürtüp, önce siyah duman daha sonra beyazlaşan bir tabakası oluşturduğu gözlenmiştir.
Etna, İtalya
Avrupa’daki en uzun ve en aktif yanardağ olup, Sicilya’nın doğusunda yer alan bu yanardağ Sicilya’daki köy ve şehirler büyük bir tehdit oluşturmaktadır. 1669’da, bu yanardağın patlaması Catania’nın büyük bir bölümünü Sicilya’nın batı sahilinde eski bir şehri yok etmiş ve 1993’te lav akışı, yaklaşık 8000 kişinin yaşadığı tüm belediyeyi korkutmuştur.
MERAPI, ENDONEZYA
Yöre halkının “The Fire Mountain” dediği bu volkanik yanardağ, her on yılda bir kez ya da daha fazla patlamaktadır. Endonezya’daki en tehlikeli yanardağ olan Merapi dağının yakınında Yogyakarta şehri bulunur ve yamaçta şu an yaşayan insanlar bulunmaktadır. Bu, sürekli gözlem altında olması gereken tehlikeli bir yanar dağdır.
PAPANDAYAN, ENDONEZYA
Bu yanardağ, Endonezya’da bulunmakta olup, 1923, 1942 ve 2002’de dağın içinde birkaç büyük hareket ve bir miktar patlama gerçekleşmiştir. Bu yanardağ son derece tehlikeli olarak kabul edilir ve yakınında inşa edilmesine izin verilmiyor. 1772’de 40 köyü tamamen yok etmiş olup, son yüzyılda 60 kez patlama gerçekleştirmiştir. Bu yanardağın 400000 ila 10000 yıl öncesinde oldukça aktif olduğu tahmin edilip, halen yanardağın üzerinde yılın neredeyse tamamında dumanlar görmek mümkündür. Son olarak 2010 yılında ay boyunca lav püskürtmüş ve 2013 yılında da saatlerce kaynayıp, 2 km yüksekliğe kadar lav püskürtmüştür.
POPOKATEPETL, MEKSİKA
Mexico City’nin 70 km’inde, büyük bir tehlike yaklaşık 9 milyon insan için büyük bir tehlike oluşturan bu yanardağ, volkan bir buzulun altında saklanmaktadır. 2000’de yanardağ patlamaya başlamış olup, binlerce kişinin tahliye edilmesine neden olmuştur. Bu patlamayla birlikte buzullar erimiştir.
SIERRA NEGRA, GALAPAGOS ADASI
Galapagos Adası dünyadaki volkanik küre üzerinde aktif dağlardan biri olup, son 200 yılda 50’den fazla patlama olmuştur. Patalamadan dolayı türlerle dolu olan bu doğal bölge tehdit altındadır. . Potansiyel olarak tehlikeli bu yanardağ’da, son patlama 2005 yılında gerçekleşmiştir.
YELLOWSTONE, AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI
Bu yanardağın oldukça yıkıcı bir potansiyele sahip olup, vVolkan patlarsa Birleşik Devletlerin çoğu ortadan kaybolacaktır. Eğer bu yanardağ ortaya çıkarsa, sonuçların Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’nın büyük bir kısmı için felaket olacaktır. Bu yanardağın son patlaması 640.000 yıl önce gerçekleşmiş olup, bilim adamları bir sonraki patlamanın 90.000 yılda olacağını belirtmişlerdir.
Kaynakça:
http://www.strangelist.com/top-10-potentially-dangerous-volcano/
http://www.tarihiolaylar.com/tarihi-olaylar/merapi-yanardagi-860
http://dusundurenseyler.blogspot.com.tr/2012/03/dunyann-merkezine-yolculuk.html
Yazar:Meltem Yıldırım