Trapez, üst sırt kaslarından biridir. Kafatasındaki oksipital kemikten sırttaki torasik omurgaya kadar uzanan büyük bir üçgen kastır ve omuzlara kadar uzanır. Trapez kası üç bölüme ayrılır: üst, orta, alt. Kasın her parçası, boynun ve omuzların belirli hareketlerinde rol oynar.
Fonksiyonları
Trapez kası üst sırtın bir parçasıdır, omuz bıçaklarını dengeler ve ayrıca omuz ve boyun hareketini kolaylaştırır. Bu kasın üst kısmı, omuz bıçaklarının yükseltilmesine yardımcı olur. Üst trapez de boynun dönmesine ve eğilmesine yardımcı olur. Orta trapez, omuz bıçaklarını geri getirir ve ayrıca bazı kol hareketleri sırasında omuz için stabilizasyon sağlar. Alt trapez, omuz bıçaklarının aşağı indirilmesine yardımcı olur. Trapez, birçok nedenden dolayı ağrılı veya sancılı olabilir. Trapezdeki ağrı aynı zamanda aşağıdaki semptomlara da neden olabilir:
•Kas sertliği
•Omuz veya boyun ağrısı
•Kas spazmları
•Bir veya iki kolda karıncalaşma veya uyuşma
•Omuzlarda veya boyunda azalmış hareket
Trapez Ağrısının Nedenleri
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere trapez ağrısının birkaç nedeni olabilir:
•Aşırı kullanım: Trapezdeki ağrı genellikle aşırı kullanım nedeniyle gelişir. Omuzları içeren tekrarlayan aktiviteler kas üzerinde stres yaratabilir. Bu faaliyetler ağır nesnelerin kaldırılmasını veya yüzmek gibi belirli sporlara katılmayı içerebilir.
•Stres: İnsanların stresli olduklarında omuz ve boyun kaslarını germesi sık görülür. Bu aşırı gerginlik zamanla kas ağrısına yol açabilir.
•Zayıf duruş: Uzun süreli zayıf duruş, trapez kası üzerine stres ekleyebilir. Örneğin bir masa veya bilgisayar klavyesi üzerinde saatlerce süren eğilme hareketi, kasın kısalmasına ve gerilmesine neden olabilir.
•Travma: Kas yırtılması gibi sebepler trapez kaslara fazla kuvvet uygulaması nedeniyle yaralanmalar ağrıya neden olabilir.
Orta Trapez Germe Hareketleri
Germe, trapez kasının fazla gerilmesini önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca ağrıyı önleyebilir veya rahatlatabilir. Germe sırasında, sarsıntılı hareketlerden kaçınarak ve yavaşça gerilen kasın içine ve dışına doğru hareket etmek önemlidir. Gererek kasın uzatılması hareketi 15 ila 30 saniye kadar yapılması yeterlidir. Bir germe hareketi gerginliğe neden olur ama acı vermemelidir, bu nedenle bir kişi gerilme hareketleri sırasında zorlanmaktan kaçınmalıdır. Aşağıda trapez kasında denenmesi gereken bazı egzersiz şekilleri yer almaktadır.
Kedi streç egzersizi: Kedi germe egzersizi aşağıdaki gibi uygulanır:
•Zeminde dört ayak üzerinde pozisyon alınır.
•Karın kasları kasılırken omurga yukarıya doğru çekilir ve vücut kıvrılır.
•Bu konumda 15 saniye kalınır
•Nefes verilir ve çene vücuda yaklaştırılarak rahatlama sağlanır. Yani başlangıç pozisyonuna geri dönülür.
Kulaktan omuza streç egzersi: Kulaktan omuza streç egzersizini şu şekilde uygulanır.
•Dik şekilde sandalyeye oturun.
•Kulağı omzuna dokundurmaya çalışır gibi kafasınızı yavaşça sol tarafa doğru eğin.
•Sol elinizi kafanın üzerine yerleştirin ve daha derin bir germe hareketi için yavaşça omzuna doğru çekin.
•Germe hareketini 20 saniye basılı uygulayın.
•Kafanızı serbest bırakın ve sağ tarafta da aynı germe hareketini uygulayın.
Sarılma streç egzersizi: Sarılma germe hareketi şu şekilde uygulanır;
•Ayağa kalkılır.
•Sağ kol göğüs boyunca uzatılır ve sol omuz tutulur Diğer taraftan sağ elle de sol omuz tutulur.
•Baş sağa doğru yaslanırken sol omuz sağ elle bastırılır
•Bu şekilde germe hareketini yaklaşık 20 saniye uygulanır
•Aynı hareketi diğer tarafta da tekrar edilir.
İlave Tedavi Yöntemleri
Trapez ağrısının tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Kasın dinlendirilmesi ve ağrıya neden olan aktivitelerin önlenmesi kasın iyileşmesine yardımcı olacaktır. Evde yapılabilecek ve diğer tedavi uygulamaları şu şekildedir:
Kuru iğneleme: Kuru iğneleme cilde belirli tetik noktalarında kısa, ince iğneler sokmayı içeren bir tekniktir. Kuru iğneleme tekniği savunanlar, iğnelerin tetik noktalarına sokulmasının kas düğümlerini serbest bıraktığını ve ağrıyı azaltabileceğini iddia ederler. 2018 de küçük bir grup üzerinde yapılan bir çalışmaya göre; omuz ağrısı olan 40 yetişkin sporcuda üst trapez kasındaki kuru iğne tedavisinin ağrı şiddetini azalttığı tespit edilmiştir.
Buz ve ısı uygulamak: Hem sıcak hem de soğuk terapi, kas ağrısının rahatsızlığını azaltabilir. Buz uygulamak, trapezdeki iltihap ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Isı etkili bir şekilde kas spazmlarını azaltabilir, bölgeye kan akışını artırabilir ve iyileşmeyi destekleyebilir.
Bantlama tekniği: Kinesiyoloji bandının kullanımı ayrıca trapez ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu teknik, kas üzerindeki basıncı azaltmak için ağrılı alana esnek bir elastik bant uygulanmasını içerir. Küçük ve kısa süreli yapılan bir çalışmada trapez ağrısı olan 73 kişi ele alınmıştır. Kinesiyoloji bantlamasından önce ve sonra bir ağrı değerlendirmesi yapılmış ve bu katılımcılar 24 saat takip edilmişlerdir. Bu çalışma da kinesiyoloji bantlamanın subjektif ağrı hissini ciddi derecede azalttığını tespit edilmiştir. Sınırlı bir çalışma olmasına rağmen, kinesiyoloji bantlamanın biraz rahatlama sağlayabilecek düşük riskli bir çözüm olduğu bulunmuştur.
Steroidal Olmayan Antienflamatuar İlaçlar (NSAID’ler)
Bu kas ağrısına reçetesiz satılan (OTC) ağrı kesiciler ve topikal kremler trapez ağrısını azaltmaya yardımcı olabilirken popüler NSAID’ler ibuprofen ve asetaminofen içerir. Yalnız hamilelik ve bazı tıbbi durumlar insanların NSAID almasını engelleyebilir. Bu ilaçları alma konusunda emin olmayan herkes önce bir doktor ya da eczacı ile konuşmalıdır.
Doktora Ne Zaman Müracaat Edilmeli?
Devam eden ağrı ve sınırlı hareket yaşayan bir kişi bir doktora veya fizyoterapisti görünmelidir. Çoğu durumda, insanlar trapezi ağrılarını istirahat, buz ve OTC ağrı kesici ilaç gibi ev ilaçları kullanarak başarılı bir şekilde tedavi edebilirler. Bununla birlikte, aşağıdaki şikâyetlerden herhangi biri yaşanırsa doktora müracaat edilmelidir
•Şiddetli acı
•Omuz veya boynu hareket ettirememe
•Bir haftadan uzun süren ağrı
•Cilt kızarıklığı ve ateş gibi enfeksiyon belirtileri
•Trapezde ciddi bir kas yırtılmasının göstergesi olan bir depresyon (divot) veya deformiteye rastlandığında
Tüm kaslarda olduğu gibi trapez kası da yaralanma ve acıya eğilimlidir. Ayrıca gerilmiş bir kas ve zayıf duruş dâhil olmak üzere trapez ağrısının birçok nedeni olabilir. Trapez ağrısı gelişirse, genellikle profesyonel bir tıbbi tedavi olmadan sorun çözülebilir. Dinlenme, buz ve iltihap önleyici ilaçlar gibi ev ilaçları ağrıyı hafifletmek için genellikle yeterli olmaktadır.
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu