Kavramsal sanat, işin ardındaki fikrin bitmiş sanat objesinden daha önemli olduğu sanattır. 1960’larda ortaya çıkarak 1970’lerin ortalarına kadar olan sanatı ifade eder.
Kavramsal sanat, öz-bilinçli ve öz-referanslıdır. Kavramsal bir sanatçı her türlü malzemeyi kullanır ve fikirlerini ortaya koymak için en uygun olanı seçer. Kavramsal sanatçılar tarafından kullanılan tek bir stil ya da biçim olmamasına rağmen, 1960’ların sonlarından itibaren belirli eğilimler ortaya çıkmıştır.
Bu sanatla ilişkilendirilen sanatçılar, düşünce süreçlerini ve üretim yöntemlerini işin değeri olarak vurgulayarak giderek ticarileşmiş ve sanat dünyasına girmişlerdir. Sanatçının sorguladığı sadece sanat dünyasının yapıları değildir, çoğu zaman üretmiş oldukları çalışmaların güçlü sosyo-politik boyutuda vardır.
Kavramsal sanatçılar Minimalizm’in acımasız sadeliğinden etkilenmişlerdir, fakat Minimalizm’in heykel ve resim konvansiyonlarını sanatsal üretimin ana unsurları olarak benimsemesini reddetmişlerdir. Kavramsal sanatçılar için sanatın geleneksel bir sanat eseri gibi görünmesi, hatta herhangi bir fiziksel biçim alması gerekmiyordu.
Bunun yanı sıra enstalasyon, beden sanatı ve yer sanatı gibi eğilimler içinde olmuşlardır. Bu gelişmeleri birleştiren ilke, sanat eserlerini yargılamanın geleneksel yollarının reddedilmesi, bir meta olan sanata karşı muhalefetin ve tüm sanat eserlerinin esasen kavramsal doğasına olan inancın olmasıydı. Estetiği yıprattığı için, kavramsal sanatı nesnel olmayan bir teslimattan ziyade üslup temelleri üzerinde tanımlamak zordu. Kavramsal bir çalışmanın belirli bir tarzı olmasa da, bu günlük görünüşün ve çeşitlilik ifadesinin bir özelliğiydi.
Kavramsal sanatın en önemli öncüsü Marcel Duchamp’tır. Bunun yanı sıra kavramsal sanat için önemli olan 10 sanatçı da şöyledir:
Matt Randal: 1960’lı yıllarda sanat formunu deneyimlemeye başlayan hareketin öncülerindendir.
Damien Hirst: Uluslararası üne sahip İngiliz görsel sanatçıdır. Çalışmalarında, arzu, korku, yaşam, ölüm, akıl, inanç, sevgi ve nefret gibi temalar ile bilinci sorgulamıştır.
Robert Montgomery: İskoçyalı sanatçı, ışık enstalasyonları ile ses getirmiştir.
Joseph Kosuth: Amerikalı kavramsal sanatçılardan biridir ve kavramsal sanat ve enstalasyon sanatının öncüsüdür. Sanatın özünü keşfetmek için çaba harcamıştır ve eserlerinde Sigmund Freud’un teorilerine yer vermiştir.
Katrin Fridriks: Ünlü İzlandalı ressam ve enstalasyon sanatçısıdır. Dışavurumcu ve kavramsal enstalasyonlar aracılığıyla filtrelenen olağanüstü tabloları ile tanınmıştır.Pop art, grafiti ve kaligrafi sanatından büyük ölçüde etkilenen Fridriks’in hiperkinetik soyut resimleri, canlı renkler ile doludur. Genetik araştırma, klonlama, aşırı tüketim ve doğal kaynakların tükenmesi gibi ciddi ve oldukça endişe verici çevresel ve politik meseleleri eserlerinde konu olarak seçmiştir.
Claude Rutault: Resim, heykel ve mimarlık alanında olağanüstü sanat eserleriyle tanınan önemli Fransız kavramsal sanatçılardan biridir.
Sebastien Preschoux: Fransız kavramsal sanatçı ve grafik tasarımcı Sebastien Preschoux , fotoğraflarında stratejik ışıklandırma ile güneş ışığının doğadaki görsel yorumunu ortaya koymuştur.
Jenny Holzer: New York’un en tanınmış ve en çok ödüllendirilen Amerikalı kavramsal sanatçısından biridir ve yaygın olarak prodüktivist dil temelli kamusal çalışmalara yoğunlaşarak, tüketicilik, işkence, hastalık ve ölümle ilgili güçlü konuları ele almıştır.
Zhang Huan: Çinli sanatçı, heykel, resim ve fotoğrafçılıktaki olağanüstü ve son derece provokatif sanat eserleriyle büyük övgü toplamıştır. Çinli kaplanların kül tabloları ve inek derisinden yapılmış Buda yüzlerinin olağanüstü heykelleri olan tabloları, büyük ölçekli enstalasyonları yaratmıştır.
Adam McEwen: New York’ta yaşayan, günlük tüketim ürünleri ve objeleri eserlerinde beklenmedik bağlamda yeniden konumlandıran İngiliz kavramsal sanatçıdır.
Ai Weiwei: Çok yönlü görsel sanatçı, siyasal aktivist ve küratördür. Çin’in etkili sanatçılarındandır. Çin hükümeti ve insan haklarını eleştiren cesur kavramsal sanat eserleri ile tanınır. Çağdaş dünya ile geleneksel Çin değerleri arasındaki diyaloğu tetikleme eğiliminde olan kavramsal enstalasyonları ile bilinir.
Kaynakça:
https://www.widewalls.ch
http://www.tate.org.uk
http://www.theartstory.org
Yazar: Börte Büşra Yavuz