Sondaj; yeryüzünde çeşitli sebeplerle delik açmaya yarayan yöntemlere verilen isimdir. Kayaları parçalamak ya da delik’de kesikler açmak gibi prensiplerle yürütülen işlemlerdir.
Sondaj Çeşitleri; Beş farklı sondaj vardır. Bunlar sırasıyla:
-Petrol Sondajları
-Su Sondajları
-Temel Sondajlar
-Maden Sondajları
-Enerji Sondajları
* Derinliğine Göre Sondaj
Çok sığ sondajlar, derinliği 100 metreden daha az olan sondajlardır. Sığ sondajlar, derinliği 100 metre ile 1000 metre arasındaki sondajlar’dır. Derin sondajlar, derinliği 1000-4000 metre arasındaki sondajlar’dır. Çok derin sondajlar ise derinliği 4000 metreden fazla olan sondajlar’dır. Bu tür sondajlarda yerin altından çıkarılacak maddenin, yerin altındaki derinliğine ve çoğunluğuna göre yapılır.
* Delik Çapına Göre Sondaj
Dar çaplı sondajlar, Delik çapı 6 inç=152.4 mm den küçük olan sondajlardır.
Geniş çapılı sondajlar, Delik çapı 6-24 inç arasında olan sondajlardır.
Çok geniş çaplı sondajlar, Delik çapı 24 inçten daha büyük olan sondajlardır.
Butür sondaj çeşitliliği, çıkarılacak meddenin yeryüzüne ulaşmasını sağlamak içindir.
*Yerine Göre Sondaj
Yer üstünde yapılan sondajlar.Yeraltında(galeri ve tünellerde ) yapılan sondajlar.
Su üzerinde yapılan sondajlar.Sığ sularda yapılan sondajlar ve Açık denizlerde yapılan sondajlardır.
*Amaçlarına Göre
-Petrol Sondajları
-Su Sondajları
-Temel Sondajlar
-Maden Sondajları
-Enerji Sondajları
*Yöntemlerine Göre
-Darbeli Sondaj
-Döner Sondaj
-Birleşik Sondaj
Kaynakça:
Ders notları. Bozok üni. Jeoloji Müh.
Yazar:Süleyman Korkutata