Hasankeyf ‘in Ilısu Barajının sularının altında kalmasına sayılı günler kaldı. Dicle nehrinin iki yakasının üzerinde kurulmuş bir kent olan Hasankeyf bir çok antik medeniyete ev sahipliği yapıyor. Hasankeyf arapça bir isim olup hısn-ı keyfa’dan gelmektedir. Anlamı Kaya- kale’dir . Bir zamanlar Artuklu Beyliğine başketlink yapmış Hasankeyf en parlak dönemlerini de bu dönemde yaşadı. Hasankeyf Türkiye’de Ortaçağ kenti özelliğini en iyi şekilde gösteren bir müze. Eyyubiler ve Anuklularca inşa edilmiş kalesi, sarayları, yıkık köprüsü, camileri ve mağara evleriyle benzersiz bir yer.
Zeynel Bey Türbesi
Hasankeyf’teki kalıntılar üç bölgede toplanmış: Batman ili yönünden gelirken ilk olarak Karşıyaka’daki Zeynel Bey Türbesi’yle karşılaşılıyor(Hasankeyf’in sular altında kalacak olmasından dolayı bu türbe suların ulaşamayacağı kadar uzak bir yere taşındı). Orta Asya Türk yapı sanatının Anadolu’daki tek örneği olarak kabul edilen ve Akkoyunluların tek eseri olan silindirik türbe olağanüstü güzellikte.
Hasankeyf Taş Köprüsü
Hasankeyf’teki eserler genelde nehrin diğer tarafında bulunur. Bir zamanlar iki yakayı birbirine birleştiren Ortaçağ’ın en büyük taş köprüsünün sadece ayakları günümüze ulaşabildi.
Hasankeyf Kalesi
Dicle Nehri’nin güneyinde bulunan kanyonlarla çevrelenmiş olan kaya kütlesinin üzerindeki düzlük Kale olarak adlandırılıyor. Kaledeki tüm evlere temiz su ve kanalizasyon tesisatının döşenmiş olması insanı düşündürüyor. 1974 yılında buradaki evler boşaltılmış. Ulu Cami, Küçük Saray ve Büyük Saray kalenin en görkemli eserleri arasında bulunur. Ancak çökme tehlikesi nedeniyle bu bölgede dolaşmak artık yasak.
El-Rızk Camisi
Aşağı şehir, günümüzde de yerleşim yeri olarak kullanılıyor, eski kent yerleşimiyle modern kentin iç içe geçtiği sayılı kentlerden biri olan Hasankeyf bir çok kültür ve medeniyetin simgelerini izini taşıyor. Burada El-Rızk Camisi’nin zarif minaresi Hasankeyf’in simgelerinden biri.
Mor Kuryakos Süryani Manastırı
Batman Merkez’den Hasankeyf’e giden yol üzerinde bulunan tabelalar takip edildiğinde bir zamanların önemli bir dini merkezi olan Ayrancı köyündeki Mor Kuryakos Süryani Manastırı’na ulaşılıyor. Manastır 30-40 yıl önce terk edilmiş ve büyük tahribata uğramış, yine de görmeniz gerekiyor.
Hasankeyf’in Konumu ve İllere Olan Uzaklığı
Batman İstanbul’a 1465 km, Ankara’ya 1012 km ve İzmir’e 1520 km uzaklıkta. Batman’a karayolu, demiryolu ya da havayoluyla ulaşmak olanaklı. Batman Hasankeyf arası ise 39 km.
Yazar: Yusuf Enes IŞIK