Amilin Sevilerini Azaltan Faktörler
Eğer yüksek amilin seviyelerine sahip olunursa, ilk yapılması gereken yüksek amilin seviyelerine hangi altta yatan durumun neden olduğunu belirlemek ve tedavi planı oluşturmak için doktorla görüşmektir. Bu durumda gerektiği takdirde, tedaviye ilave stratejiler geliştirerek, alınması gereken tedbirler konusunda çalışmalar yapılabilir. Bu önlemler arasında kilo vermek gelebilir çünkü obezite amilin direnci ile ilişkilidir. Obez hastalar kanlarında zayıf hastalara göre daha yüksek amilin seviyelerine sahiptir. Kilo vermek hem amilin direncini azaltmaktadır hem de dinlenme seviyesini düşürmektedir. Yapılan araştırmalara göre obez farelerde amilin üretimi azalmıştır ve leptin ile normalleştirilmiştir.
Amilin Seviyelerini Artıran Faktörler
En önemli şey, düşük amilin seviyelerine neden olan altta yatan durumun belirlenmesi ve uygun şekilde tedavi edilmesi için doktorla görüşmektir. Tamamlayıcı stratejiler, doktorun faydalı olabileceğini belirlerse, tedavi ilave olarak da kullanmaktadır. Amilin seviyelerinin doğal olarak artırabilecek bazı önlemler vardır ve bu önlemler şu şekilde sıralanabilir:
Doğal Yöntemler
Amilini doğal olarak arttırmanın herhangi bir yolu olmamasına rağmen, ön kanıtlar bazı bileşiklerin amilin kümelenmesini (agregatlar) azalttığını ve kandaki serbest amilin miktarını arttırdığını göstermektedir. İnsan hücrelerinde çinko, amilin topaklanmasını azaltmaktadır ve plak oluşumunu inhibe etmektedir. Zeyitin yağı içindeki Oleuropein isimli bir bileşen aynı zamanda, insan hücrelerinde amiloid oluşumu azaltmaktadır.
Pramlintid (Symlin)
Çözünür amilin versiyonu (analog) olan pramlintid, FDA tarafından diyabet için onaylanmıştır. Yemek saatinden önce enjeksiyon olarak alındığında, sadece insülin tedavisi ile hedef seviyeye ulaşılamazsa kan şekerinin düşürülmesine yardımcı olmaktadır. Ek olarak, amilin aksine, kümelenmemektedir (agrega).
Sağlık Etkileri
Diyabette kan şekeri kontrolü: 538 tip 2 ve 480 tip 1 diyabet hastalar üzerinde yapılan 52 haftalık iki klinik çalışma, pramlintidin glikoz seviyelerinin daha fazla düştüğü bulunmuştur ve bu sadece insülin tedavisine kıyasla yapılmıştır. 18 tip 1 ve 19 tip 2 diyabet hastaları üzerinde yapılan 2 klinik çalışmada, pramlintid oksidatif stres belirteçleri (nitrotirozin, oks- LDL ve TRAP) ele alınmıştır. Bu belirteçler oksidatif stres doku hasarına neden olmaktadır ve kan şekeri yüksek olduğunda ortaya çıkarmaktadır.(hiperglisemi). 211 tip 2 ve 187 tip 1 diyabet hastaları üzerinde yapılan 2 çalışmada pramlintid, kronik inflamasyon ve kalp hastalığı riskinin bir belirtisinin azaldığı gözlemlenmiştir. Bununla birlikte kalp hastalığı riski diyabet hastalarında sağlıklı insanlara göre daha yüksektir.
Kilo kaybı: 930 tip 2 diyabet hastası ve 686 obez kişiyi kapsayan bir klinik çalışmanın gözden geçirilmesinde pramlintid, aşırı kilolu olanlarda diyabetli olsun olmasın hafif kilo kaybına neden olmuştur. Benzer şekilde, sadece pramlintid uygulaması 204 obez kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada kilo kaybına neden olmuştur. Ek olarak, 166 obez veya fazla kilolu kişi üzerinde yapılan bir denemede pramlintid, leptinin bir versiyonu olan metreleptin’in kilo kaybı etkilerini arttırmıştır. Kombine tedaviden kaynaklanan kilo kaybı sadece pramlintid veya metreleptinden daha yüksek olduğu bildirilmiştir. Kanıtlar pramlintidin kilo kaybına yardımcı olabileceğini düşünse de, bu amaç için onaylanmamıştır, egzersiz yapmak ve diyet uygulamak gibi diğer stratejiler daha güvenli ve daha etkili olmaktadır.
Alzheimer hastalığı: İlaç versiyonu pramlintidin uzun süreli kullanımı, farelerde Alzheimer’a karşı faydalı etkilere sahip olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte bunun nedeni, pramlintidin amiloid plakları oluşturmamasıdır. Ayrıca pramlintid beynindeki amilin agregasyonunu azaltmaktadır.
Dozaj ve Uyarılar
Klinik çalışmalarda, tip 1 diyabet hastaları genellikle 15 mikrogram pramlintid ile başlamış ve yavaş yavaş 30, 45 ve 60 mikrograma çıkarılmıştır. Tip 2 diyabet hastaları 60 mikrogram pramlintid ile başlamış ve daha sonra 3 ila 7 gün sonra 120 mikrograma yükseltilmiştir. Bununla birlikte, tamamlayıcı insülin tedavilerine amilin replasmanının uygulanmasının, diyabetiklerde insülin kaynaklı hipoglisemi (düşük kan şekeri) riskinin daha yüksek olduğuna dikkat edilmelidir. Pramlintid kullanıldığında, insülin dozu % 50 azaltılmalıdır. Doktorun önerileri dikkatlice takip edilmelidir, ilaç asla kesilmemelidir veya doktorla görüşmeden doz 
değiştirilmemelidir.
Davalintide: Davalintide (AC2307) amilin etkilerini taklit eden daha yakın zamanda keşfedilen bir peptiddir ve ayrıca bu ilaç hakkında fazla bilgi mevcut değildir. Diyetle indüklenen obez sıçanlarda ve sağlıklı farelerde yapılan bir çalışmada, davalintid daha uzun süre etkisini göstermiştir ve daha fazla yan etki olmaksızın amilinden daha etkili olmuştur. Ayrıca gıda alımını baskılamış ve uzun süreli yağ kaybını amilinden daha iyi arttırmıştır.
Amilin Genetiği
Çin ve Japon popülasyonlarında amilin IAPP geninde sadece bir tür polimorfizm bulunmuştur. Amiloidleri normal amilinden daha kolay oluşturmaktadır ve erken başlangıçlı tip 2 diyabet insidansı ile ilişkilidir.
Kaynakça:
medlineplus.gov
sjkdt.org
researchgate.net
tulipgroup.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu