Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Antikolinerjik Nedir, Türleri Nelerdir?

0 8.344

Antikolinerjikler, nörotransmiter asetilkolinin vücut ve beyin üzerindeki aktivitesini bloke eden, azaltan ilaçlar veya maddelerdir. Bazı doğal, bitki bazlı antikolinerjik bileşikler halk tarafından geleneksel tıbbı kullanımlarında eski bir geçmişe sahipken, bazıları ise daha modern antikolinerjik ilaçlar rutin olarak tıp uzmanları tarafından çok çeşitli spesifik semptomları veya durumları tedavi etmek için kullanılır. Bu yazıda, bu bileşiklerin ne olduğu, nasıl çalıştıkları hakkında bir genel bakış açısı sunulmaktadır.

Antikolinerjikler Nelerdir?

Antikolinerjik Nedir, Türleri Nelerdir?Antikolinerjikler terimi, nörotransmiter asetilkolinin aktivitesini bloke eden ilaçlara veya diğer bileşiklere karşılık gelir. Genel olarak konuşursak, bu bileşikler vücutta asetilkolin ile aynı yapılara (reseptörler olarak bilinir) bağlanır, böylece bu nörotransmitterin olağan etkilerine ulaşmasını önlemektedir. Hyoscamine gibi bazı antikolinerjikler bitkilerden ve diğer doğal kaynaklardan elde edilir. Örneğin, bazen ölümcül Nightshade olarak da bilinen Atropa Belladonna (atropin) bitkisinin meyvelerinin ve yapraklarının antikolinerjik etkilere sahip olduğuna inanılmaktadır.
Diğer sentetik antikolinerjik ajanlar arasında diğerleri arasında ipratropium bromür (Atrovent), doksepin, tadalafil, difenhidramin bulunur. Bu antikolinerjikler bazen solunum bozukluklarının (astım ve bronşit gibi) yanı sıra depresyon, uykusuzluk, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve hareket hastalığı gibi daha karmaşık sağlık durumlarının tedavisinde yardımcı olmak için kullanılır. Bazı sentetik antikolinerjiklerin de Parkinson hastalığı ve aşırı aktif mesanenin bazı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olması önerilmiştir.
Bununla birlikte, antikolinerjiklerin kullanımı da özellikle aşırı miktarda alınırsa belirli risklerle birlikte gelir. Bunlar arasında artmış kalp hızı (taşikardi), yüksek tansiyon (hipertansiyon), bulanık görme ve bozulmuş sindirimden deliryum, demans ve hatta koma gibi daha ciddi yan etkilere kadar bir dizi yan etki bulunur. Ayrıca hastalar tarafından deri döküntülerine, yüksek vücut ısısına (hipertermi) ve ağız veya derinin kuruluğuna neden olduğu bildirilmiştir.

Hareket Mekanizması

Genel olarak, nörotransmitter asetilkolin vücuttaki iki farklı reseptöre bağlanır ve onu aktive eder: nikotinik ve muskarinik asetilkolin reseptörleridir ve bunlar nikotinik reseptörler adını almaktadır. Çünkü ilaç nikotin tarafından aktive edilmiştir Aksine, muskarinik reseptörler isimlerini, muskarinik asit adı verilen mantarlardan bir zehirle aktive oldukları gerçeğinden alırlar. Antikolinerjikler tam tersi şekilde işlev görür: bu iki asetilkolin reseptörünün her ikisini de bloke ederek işlev görür.
Asetilkolin, vücut ve beyin boyunca çok çeşitli önemli işlevlere sahiptir. Örneğin, parasempatik sistem için savaş ya da kaç tepkisine karşı koyan nihai haberci olarak hizmet ederler . Dolayısıyla asetilkolin, beş ana reseptör alt tipine (M1-M5) sahip muskarinik yolu kullanarak vücudu dinlenme, sindirim ve rejenerasyon durumunda tutmaktan da sorumludurlar. Aşırı asetilkolin, muskarinik sistemin aşırı aktifleşmesine neden olabilir, bu da astım gibi bazı hastalıklarda iltihaplanmaya katkıda bulunabilir. Akciğerlerdeki muskarinik reseptörleri bloke eden ilaçların da bu durumları tedavi etmek için kullanıldığından, solunum yollarının gevşemesine yardımcı olabilir, böylece daha iyi nefes almayı sağlamaktadır.
Aşırı aktif mesaneyi tedavi etmek için yaygın olarak kullanılanlar gibi diğer anti-muskarinik ilaçlar, spesifik muskarinik reseptörleri (çoğunlukla M2 ve M3) bloke ederler. Bununla birlikte, bu ilaçlar bazen ağız kuruluğu veya baş ağrısı gibi başka yerlerde istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Asetilkolin ayrıca nikotinik yolu kullanarak kasları aktive etmek için kullanılır: bu nedenle, bu yolu bloke eden ilaçlar felce neden olabilir ve bazen anestezi sırasında kullanılır.

Antikolinerjik Türleri

Muskarinik antikolinerjikler: Muskarinik reseptörler öncelikle beyin ve omurilikte olduğu gibi mesane, kalp, akciğerler ve hava yolu kasları da dahil olmak üzere parasempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilen kaslarda bulunur. Ipratropium, skopolamin ve glikopirolat, muskarinik antikolinerjiklerin örnekleridir. Muskarinik antikolinerjikler yaygın olarak bronşit, astım, hareket hastalığı ve hatta bazen anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca, bazen antidepresanlar olarak işlev görürler,ayrıca bazı sinir ajanlarının ve diğer toksinlerin toksik etkilerini önlemeye yardımcı oldukları bildirilmiştir. Muskarinik antikolinerjikler ayrıca antimuskarinikler, muskarinik antagonistler ve muskarinik kolinerjik antagonistler gibi farklı isimlerle de ifade edilebilir.
Nikotinik antikolinerjikler: Nikotinik reseptörler esas olarak sinirler ve iskelet kasları arasındaki bağlantılarda bulunurlar. Bu reseptörlerin bloke edilmesi, bu nedenle, harekete müdahale edebilir ve -yeterince yüksek dozlarda alındığında felce bile neden olabilir. Bu nedenle doğal nikotinik antikolinerjik olan curare, yüzyıllardır avcılıkta tarihsel olarak kullanılmıştır. Sonunda, bilim adamları kürarın fizyolojik mekanizmalarını araştırmaya başlamışlar ve ilk tıbbi uygulaması ameliyat sırasında kas kasılmalarını önlemeye yardımcı olmuştur. Kürayın mekanizmaları üzerine yapılan araştırmalar sonuçta benzer aktivite ve etkileri olan ek sentetik alternatiflerin geliştirilmesine izin vermiştir. Pankuronyum ve mecamilamin , nikotinik reseptör blokerlerinin örnekleridir
Pankuronyum anestezide kullanılan bir kas gevşeticidir. Aksine, mecamilamin alkolün etkilerini bastırır, alkol ve sigara bağımlılığı ile mücadelede yardımcı olmak için kullanılmıştır. Mecamilaminin de bazı antidepresif etkileri olduğu bildirilmiştir. Mecamilamin bir zamanlar yüksek kan basıncını (hipertansiyon) tedavi etmek için yaygın olarak kullanılmıştır. Bununla birlikte, gerekli dozajın neden olduğu yüksek yan etki oranı nedeniyle, bu nadiren geçerlidir. Nikotinik antikolinerjikler ayrıca antinokotinik veya nikotinik antagonistler olarak da ifade edilebilir.

Yan Etkiler ve Toksisite

Antikolinerjik Nedir, Türleri Nelerdir?Herhangi bir ilaç gibi, antikolinerjikler de bir tıp uzmanı tarafından belirtildiği ve reçete edildiği şekilde kullanıldığında bile çeşitli istenmeyen ve olumsuz yan etkilere neden olma potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, bunların farkında olmak önemlidir. Her zaman olduğu gibi, potansiyel olumsuz yan etkilerden kaçınmanın en iyi yolu, tedavi seçeneklerini doktorla tartışmaktır! Sadece tam nitelikli bir tıp uzmanı, belirli bir tedavi süreciyle ilişkili olası terapötik faydaları ve riskleri yönlendirmeye yardımcı olacak gerekli uzmanlığa ve eğitime sahiptir. Bu nedenle, bu yazıda yer alan bilgiler asla geleneksel tıbbi bakımın yerine kullanılmamalıdır. Ayrıca, aşağıda tartışılan yan etkilerden herhangi birini yaşıyor olabileceği düşünüyorsa, mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almanız son derece önemlidir.
Antikolinerjikler esas olarak asetilkolin sistemini hedeflediği için ve asetilkolin sistemi çok karmaşık olduğu ve çok çeşitli farklı fonksiyonlara sahip olduğu için potansiyel yan etkiler aralığı oldukça geniştir ve genellikle belirli bir antikolinerjik bileşiğin nasıl etkileştiği nüanslarına ve asetilkolin sisteminin farklı spesifik bileşenleri ile bağlantılıdır. Örneğin muskarinik antikolinerjiklerin yan etkileri geniştir ve ağız kuruluğu, idrara çıkma zorluğu, kızarıklık, bulanık görme, baş dönmesi ve bilişsel bozukluğu (hafıza kaybı ve bilgi işleme) içerebilir.

Çocuk ve Ergenlerde Yan Etkiler

Bir klinik çalışmada, antikolinerjik ilaç siklopentolat içeren tek ve çift doz göz damlası takiben 3-12 yaşları arasındaki 912 hasta gözlemlenmiştir. Baş dönmesi ve sinirlilik gibi diğer yan etkilerin diğer tedavilere kıyasla daha düşük bir oranda meydana geldiği bildirilse de, uyuşukluk gibi advers reaksiyonlar yaygındır. Bebeklerde birkaç antikolinerjik toksisite vakası belgelenmiştir, tahriş, hızlı kalp hızı ve akut inflamasyon bildirilen en yaygın yan etkilerden bazılarıdır.

Psikiyatrik Tedavide Yan Etkiler

Antikolinerjik Nedir, Türleri Nelerdir?104 şizofreni hastasının bir çalışmasında antikolinerjik temelli etkileri olan antipsikotiklerin uygulanmasının antikolinerjik etkileri veya mekanizmaları olmayan antipsikotik ilaçlarla karşılaştırıldığında bilişsel performans, bilgi işleme ve hafızaya yol açtığı bildirilmiştir. 24 stabilize şizofreni hastasında yapılan bir başka çalışmada antikolinerjik ilaçların kan düzeylerinin hafızaya dayalı bilişsel testlerde düşük performans ile ilişkili olduğu bildirilmiştir.
Bir kişinin sistemindeki toplam antikolinerjik ajanların ölçüsüne bazen antikolinerjik yük denir. Bir vaka kontrollü inceleme çalışmasına göre, artmış antikolinerjik yük, uzun süreli demans riski artışı ile ilişkili olabilir. En büyük risk artışının özellikle antidepresan, anti-Parkinson veya mesane fonksiyonu hedefleyen ilaçlardan geldiği bildirilmiştir.

Kaynakça:
my.clevelandclinic.org
sciencedirect.com
amjmed.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku