Tarçın, Kafur (Cinnamomum) ağacının iç kabuğundan yapılmış bir baharat çeşididir. Yaygın bir şekilde kullanılmaktadır, düşük diyabet seviyesinde etkili olduğu kadar, kanser ve kalp hastalığı riski de dâhil olmak üzere bazı etkileyici sağlık yararlarıyla ilişkilendirilmiştir. Sinameki ve Seylan olmak üzere iki ana tip tarçın türü vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Sinameki: Yassı tarçın olarak da bilinmektedir ve en yaygın kullanılan türüdür.
• Seylan: Gerçek tarçın olarak bilinen Seylan, daha hafif ve daha az acı bir tada sahiptir.
Kasia tarçın (Çin tarçını), Seylan tarçından çok daha ucuz olduğu göz önüne alındığında, daha yaygın olarak satılmaktadır. Kasia tarçını küçük ila orta miktarlarda yemek güvenli olsa da, çok fazla yemek ise kumarin adı verilen yüksek miktarda bileşik içerdiğinden dolayı, sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre, çok fazla kumarin tüketmenin karaciğere zarar verebileceği ve kanser riskini artırabileceği bulunmuştur. Ayrıca, çok fazla Kasia tarçın tüketmek, diğer birçok yan etkilere de sahiptir. Çok fazla Kasia tarçın yemenin olası yan etkileri aşağıdaki gibidir:
Karaciğer Hasarına Neden Olabilir
Sinameki veya normal tarçın, zengin bir kumarin kaynağıdır. Öğütülmüş Kasia tarçın kumarin içeriği, çay kaşığı başına 7 ila 18 miligram (2.6 gram) arasında değişebilirken, Seylan tarçın sadece az miktarda kumarin içermektedir. Kumarin tölere edilebilmektedir, günlük alımının yaklaşık 0,1 mg/kg vücut ağırlığı veya 59 kg bir kişi için günde 5 mg’dır. Bu, sadece 1 çay kaşığı Kasia tarçınının günlük limiti aşabileceği anlamına gelmektedir. Ne yazık ki yapılan bazı çalışmalar, çok fazla kumarin yemenin karaciğer toksisitesine ve hasarına neden olabileceğini bildirmişlerdir. Örneğin, 73 yaşında bir bayan, sadece 1 hafta boyunca tarçın takviyesi yaptıktan sonra karaciğerinde hasara neden olan ani bir karaciğer enfeksiyonu geliştirmiştir. Bununla birlikte bu vaka, yalnızca diyetten alacağından daha yüksek bir doz sağlayan takviyeleri içermektedir.
Kanser Riskini Artırabilir
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, Kasia tarçınında bol miktarda bulunan kumarin yemenin bazı kanser riskini artırabileceğini göstermiştir. Örneğin, kemirgenlerde yapılan çalışmalar, çok fazla kumarin yemenin akciğer, karaciğer ve böbreklerde kanserli tümörlerin gelişmesine neden olabileceği bulunmuştur. Kumarinin tümörlere neden olma şekli belirsizdir. Bununla birlikte, bazı bilim adamları kumarin zaman içinde DNA hasarına neden olarak kanser riskini arttırdığına inanmaktadır. Kumarinin kanserli etkileri üzerine yapılan araştırmaların çoğu hayvanlar üzerinde yapılmıştır. Kanser ve kumarin arasındaki aynı bağlantının insanlar için de geçerli olup olmadığını görmek için daha fazla insan tabanlı araştırmalara gerek duyulmaktadır.
Ağız Yaralarına Neden Olabilir
Bazı kişiler tarçın aromalı maddeler içeren yemekten kaynaklanan ağız yaraları yaşamıştır. Tarçın, çok miktarda tüketildiğinde alerjik reaksiyonu tetikleyebilen bir bileşik olan sinnamaldehit içermektedir. Tükürüğün kimyasalların ağız ile çok uzun süre temas etmesini önlediği için baharatın az miktarda olması bu reaksiyona neden olmamaktadır. Ağız yaralarına ek olarak, bir sinnamaldehit alerjisinin semptomları bulunmaktadır. Ve bu semptomlar aşağıdakileri içermektedir:
• Dil veya diş eti şişliği
• Yanma veya kaşıntı hissi
• Ağız da beyaz lekeler
Bu belirtiler mutlaka ciddi olmamakla birlikte, rahatsızlığa neden olabilmektedir. Ancak, kişinin cinnamaldehitin alerjisi varsa ağızda yaralara neden olacağına dikkat etmelidir ve deri yama testi ile bu tip alerjiler için testi yaptırabilmektedir. Ayrıca, ağız yaraları daha çok tarçın yağı ve tarçın aromalı sakız kullananları etkiliyor gibi görünmektedir, çünkü bu ürünler daha fazla tarnamaldehit içermektedir.
Düşük Kan Şekeri Olabilir
Kronik yüksek kan şekeri olan bir sağlık problemidir. Tedavi edilmezse, diyabet, kalp hastalığı ve diğer birçok sağlık sorununa yol açabilmektedir. Tarçın, kan şekerini düşürme kabiliyeti ile bilinmektedir. Yapılan araştırmalara göre, baharatın kandan şeker alınmasına yardımcı olan bir hormon olan insülinin etkilerini taklit edebileceğini keşfetmiştir. Kişinin biraz tarçın yemesi kan şekerinin düşürmesine yardımcı olabilirken çok fazla yemesi çok düşmesine neden olabilmektedir ve buna hipoglisemi denmektedir. Yorgunluğa, baş dönmesine ve muhtemelen bayılmaya neden olabilmektedir. Kan şekeri yaşama riski en fazla olan kişiler diyabet için ilaç alan kişilerdir. Bunun nedeni, tarçın bu ilaçların etkilerini artırabilir ve kan şekerinin çok düşmesine neden olabilmektedir.
Solunum Sorunlarına Neden Olabilir
Tek bir oturuşta çok fazla öğütülmüş tarçın yemek, solunum sorunlarına neden olabilmektedir. Bunun nedeni, baharatın solunmasını kolaylaştıracak ince bir dokuya sahip olmasıdır ve nefesini tutmada zorluğa sebep olabilmektedir. Kişinin solunduğunda yaşayacağı rahatsızlıklar aşağıdaki gibidir:
• Öksürme
• Geğirme
• Nefesini tutmaya çalışırken zorluk
Ayrıca, tarçındaki cinnamaldehit boğazı tahriş edicidir ve daha fazla solunum problemine neden olmaktadır. Astımı veya solunumu etkileyen diğer tıbbi durumları olan kişilerin, solunum sıkıntısı yaşama ihtimalinin daha yüksek olması nedeniyle, özellikle tarçın solumasına dikkat etmesi germektedir.
Bazı İlaçlar İle Etkileşimi Olabilir
Tarçın, çoğu ilaç türüyle birlikte az ila orta miktarlarda yemek için güvenlidir. Ancak, çok fazla almak diyabet, kalp hastalığı veya karaciğer hastalığı için ilaç kullanılıyorsa sorun olmaktadır. Bunun nedeni, tarçın bu ilaçlarla etkileşime girip, ya etkilerini artırabilir ya da yan etkilerini hızlandırabilmesidir. Örneğin, Kasia tarçın, yüksek miktarda tüketilmişse karaciğer toksisitesine ve hasara neden olabilecek yüksek miktarlarda kumarin içermektedir. Kişi Parasetamol, asetaminofen ve statinler gibi karaciğeri etkileyebilecek ilaçlar alıyorsa, aşırı tarçın alımı karaciğer hasarı riskini artırabilmektedir. Ayrıca tarçın, kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir, bu nedenle kişi diyabet için ilaç kullanıyorsa, etkilerini artırabilir ve kan şekerinin çok düşmesine neden olabilmektedir.
Kuru Tarçın Yeme Riskleri
Tarçın popüler hale gelmesinden dolayı, çoğu kişi büyük miktarda kuru tarçın tüketmektedir. Bu miktar bir tatlı kaşığı kuru tarçınının bir dakikanın altında su içmeden yenmesi demektir. Bu zararsız gibi görünse de, çok tehlikeli olabilmektedir. Kuru tarçın yemek, boğazı ve ciğerleri tahriş edebilir, ayrıca boğulmaya veya tıkanmaya neden olabilmektedir. Ayrıca ciğerlere kalıcı olarak zarar verebilmektedir. Bunun nedeni, akciğerlerin baharattaki lifleri parçalayamamasıdır. Akciğerlerde birikir ve aspirasyon pnömonisi olarak bilinen akciğer iltihabına neden olabilmektedir. Aspirasyon pnömonisi tedavi edilmezse, akciğerler kalıcı olarak yaralanabilir ve muhtemelen hasar görebilmektedir.
Ne Kadar Tüketilmelidir?
Tarçın baharat olarak küçük miktarlarda kullanmak genellikle güvenlidir ve birçok etkileyici sağlık yararıyla bağlantılıdır. Bununla birlikte çok fazla yemek, potansiyel olarak tehlikeli yan etkilere neden olabilmektedir. Bu daha çok Kasia tarçın için geçerlidir, çünkü zengin bir kumarin kaynağıdır. Tersine, Seylan tarçın sadece az miktarda kumarin içermektedir. Kumarin için tolere edilebilir günlük alım vücut ağırlığının kilosu başına 0.05 mg’dır (kg başına 0,1 mg). Bu, yan etki riski olmadan bir günde ne kadar kumarin tüketebileceği anlamına gelmektedir. Bu, 81 kg ağırlığındaki bir yetişkin için günde 8 mg kumarin değerine eşittir. Uygulama için, 1 çay kaşığı (2,5 gram) öğütülmüş Kasia tarçındaki kumarin miktarı 7 ila 18 mg arasındadır. Ayrıca çocukların daha az tolerans gösterebileceği unutulmamalıdır.
Seylan tarçın sadece az miktarda kumarin içermesine rağmen, aşırı alımdan kaçınılmalıdır. Tarçın, yüksek miktarlarda tüketildiğinde olumsuz etkileri olabilecek birçok başka bitki bileşiği içermektedir. Tarçın birçok sağlık yararına bağlı, lezzetli bir baharattır. Küçük ila orta miktarlarda tüketmek güvenli olsa da, çok fazla yemek yan etkilere neden olabilmektedir. Bu daha çok Kasia veya normal tarçın için geçerlidir, çünkü karaciğer hasarı ve kanser gibi durumlarla bağlantılı yüksek miktarda kumarin içermektedir. Öte yandan, Seylan veya gerçek tarçın, yalnızca eser miktarda kumarin içermektedir. Çok fazla tarçın yemek bazı dezavantajlara sahip olsa da, düşük ila orta miktarlarda yemek için güvenli olan sağlıklı bir baharattır. Kabul edilebilir günlük alım miktarından daha az yemek, kişiyi sağlık yararlarını sağlamak için yeterlidir.
Kaynakça:
cinnamonvogue.com
lybrate.com
cinnamonzone.hk
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu