Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Ayak Bileklerindeki Şişmenin Nedenleri Nelerdir?

0 14.281

Ayak bileklerinin şişmesinin birçok farklı nedeni olabilir. Çoğu durumda, şişlik yaralanma veya ödemden kaynaklanmaktadır. Şişme terimi, ödem, fazla sıvı birikimi nedeniyle şişlik görülmesi anlamına gelir. Özellikle ayak bilekleri, ayaklarda ve alt bacalarda sık görülür. Aşağıda ayak bileklerinde görülen şişme nedenleri, tedavi şekilleri ile ilgili açıklayıcı bilgiler bulunmaktadır:

Ayak Bilekleri Şişme Nedenleri

Ayak veya ayak bileği yaralanması
Ayak Bileklerindeki Şişmenin Nedenleri Nelerdir?Kişi ayak bileği veya ayak üzerinde yaşadığı bir yaralanma nedeniyle iltihap olabilir. Ayak bileği burkulması en sık görülen ayak yaralanmalarından biridir. Amerikan Ortopedik Ayak ve Ayak Bileği Derneği, ayak bileği burkulanlar için aşağıdaki ev tedavilerini önermektedir:
• Şişlik geçene kadar baston gibi yürüme destekleri ile yürümek
• Ayak bileği ateli takmak
• İnce bir beze sararak 20 dakika buz uygulamak
• Ayak bileğine bandaj takmak
• İstirahat ederken ayağı bel hizasından daha yukarıya kaldırmak
Selülit
Derideki bakteriyel enfeksiyonlara selülit denir. Selülit problemi olan kişiler diyabet enfeksiyon bu tür özellikle yatkındır. Selülit, sıcak cilt, kızarıklık ve hızlı yayılan şişkinlik gibi bir dizi semptoma neden olabilir. Nadir durumlarda, selülit, tedavi olmadan hayatı tehdit edici olabilir. Selülit olan kişilerin antibiyotik almaları gerekir. Birkaç günlük bir tedaviden sonra şişliğin azalmaması veya kötüye gitmemesi durumunda bir doktora görünmek çok önemlidir.
İlaçların yan etkisi
Bazı ilaçların yan etkisi olarak ayak bileklerin de şişme görülebilir. Bu ilaçlar arasında şunlar bulunmaktadır:
• Antidepresanlar
• Doğum kontrol hapları ve östrojen içeren diğer ilaçlar
• Testosteron hapları
• Yüksek tansiyon için kalsiyum kanalı blokerleri
• Steroidler
Ayak bileklerinin ilacın yan etkisi olarak şişmesinden şüphelenilen kişiler, doktorlarıyla görüşmesi gerekmektedir. Doktor, idrar söktürücü ilaçlar yazabilir veya rahatsız edici ise şişliği azaltmak için yöntemler önerebilir.
Kronik venöz yetmezlik
En yaygın ödem tipleri arasında kronik venöz yetmezliği (CVI) vardır. CVI, bacak damarlarındaki vanaları etkileyen bir durumdur. Bu valfler genellikle kanın kalbe doğru akmasını sağlar. CVI vana arıza yaptığı zaman alt bacak ve ayak bileğinde ki kan akışı geri gelerek nitekim kan birikmesi oluşturur. Her ne kadar CVI ciddi komplikasyonlara sahip olmasa da, acı verici ve rahatsız edici olabilir. Ayrıca ciltte gözle görülür değişikliklere neden olabilir. Doktor CVI olan bir kişiye kişiselleştirilmiş bir tedavi planı geliştirmesinde yardımcı olabilir. Bazı tedavi seçeneklerine örnekler aşağıdaki gibidir:
• Kan akışını iyileştirmek için bacakları kaldırılmış halde tutmak
• Şişliği azaltmak için kompresyon çorapları kullanmak
• Aspirin gibi ilaçlar kullanmak
• Etkilenen veni kapatmak için ısı kullanan radyofrekans ablasyonuna maruz kalmak
Kan pıhtıları
Bazen kol veya bacaktaki damarlardan birinde kan pıhtısı veya tromboz gelişebilir. Buna derin ven trombozu (DVT) denir ve acil tıbbi yardım gerektirir. DVT, kalbe dönen kan akışını engelleyerek etkilenen uzuvda birikmesine neden olur. Bazen, vücut kanı daha küçük komşu damarlara doğru yavaşça yönlendirerek tıkanmayı telafi edebilir. Zamanla, bu damarlar büyür ve uzuvdan kan alabilir. Bu damarların boyutu artmazsa, uzuv şişmiş bir şekilde kalabilir. DVT sonrası kalıcı ağrı ve şişliğe post-trombotik sendrom denir. DVT yaşayan kişiler şunları düşünmelidir:
• Etkilenen uzuvun yükseltilmesi
• Kan akışını teşvik etmek için kompresyon çorapları kullanmak
• Antikoagülan ilaçlar veya kan sulandırıcıları almak
• Bir cerrahın, kişinin damarını açık tutmak için damar içine stent adı verilen bir tüp yerleştirdiği stentleme işlemin gerçekleştirme
Hamilelik
Ayak Bileklerindeki Şişmenin Nedenleri Nelerdir?Şişmiş ayak bilekleri hamileliğin sık görülen yan etkilerinden biridir. Hamilelik sırasında, vücut gelişmekte olan fetüsü desteklemek için daha fazla kan ve vücut sıvıları üretir. Şişlik, özellikle üçüncü trimesterde hamileliğin sık görülen bir yan etkisidir. Ayak bileklerini, ayakları, bacakları, yüzü ve elleri etkileyebilir. Hafif şişlik normal ve genellikle zararsızdır. Ancak, ellerin ve yüzün ani şişmesi, preeklampsi denilen, hayati tehlike arz eden bir durumun işareti olabilir. Hamilelik sırasında hafif şişlik yaşayan kadınlar aşağıdaki gibi ev ilaçlarıyla rahatlama sağlayabilirler:
• Potasyumdan yüksek yiyecekler yemek
• Tuz alımını azaltmak
• Kafeinden kaçınarak
• Rahat ayakkabılar giymek
• Destek çorabı giymek
• Uzun süre ayakta durmaktan kaçınmak
• İstirahat ederken ayakları yükseltmek
• Soğuk kompres uygulamak
• Bol elbise giymek
• Sıcak havalarda fazla dışarda durmayı sınırlamak
• Havuzda dinlenmek
Preeklampsi
Preeklampsi, gebeliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde veya doğumdan sonra 6 haftaya kadar meydana gelebilecek hayatı tehdit edici bir durumdur. Preeklampsi, idrarda tehlikeli derecede yüksek kan basıncı ve protein ile karakterizedir. Baş ağrısı, görme değişikliği, kilo alımı ve ödem gibi çeşitli semptomlara neden olabilir. Hamilelik sırasında ortaya çıkan preeklampsi de fetusu etkileyebilir. Acil tıbbi tedavi gerektirir. Tedavi, nöbetleri önleyen ve kan basıncını düşüren ilaçları içerebilir. Bebeğin doğumu en etkili tedavi yöntemidir, ancak bazı kadınlar iyileşmeden önce kötüleşen semptomlar yaşayabilir.
Lenfödem
Lenfödem ayak bilekleri de dahil olduğu kol ve bacaklardaki yumuşak dokuların etkilendiği bir şişlik çeşididir. Lenf denilen bir sıvı birikmesinden kaynaklanmaktadır. Bu, esas olarak enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan beyaz kan hücrelerinden oluşur. Lenfödem, lenfatik sistemde bir tıkanma veya başka bir hasar olduğunda ortaya çıkar. Lenfatik sistem enfeksiyonun vücudundan kurtulmaya ve sıvıları dengede tutmaya yardımcı olan bir doku ve organ ağıdır. Lenfödem enfeksiyonlardan, kanserden ve lenf bezlerinin cerrahi olarak çıkarılmasından kaynaklanabilir. Bazı kalıtsal koşullar ayrıca lenfödeme de neden olabilir. Lenfatik sistemin zarar görmesi geri dönüşümsüzdür, bu nedenle tedavi şişliği azaltmayı ve diğer semptomları önlemeyi amaçlar. Potansiyel tedaviler şunları içerir:
• Basınçlı elbiseler ve bandajlar takmak
• Egzersiz yoluyla artan kalp ve solunum hızı
• Lenfödem tedavisinde uzman bir terapistten hafif bir masaj almak
Kalp yetmezliği
Kalp yetmezliği, kalp artık gerektiği kadar etkili bir şekilde kan pompalayamadığında ortaya çıkar. Sol taraflı, sağ taraflı ve konjestif kalp yetmezliği olarak üç farklı kalp yetmezliği tipi vardır. Sağ taraflı ve konjestif kalp yetmezliğinde, kalbin kan akışında kanın damarlara geri dönmesine neden olan bir azalma olur. Bu durum, ayak bilekleri ve bacaklar dahil olmak üzere dokularda ki sıvı birikimine sebep olabilir. Kalp yetmezliği ayrıca böbrekleri de etkiler ve vücuttan tuz ve su alma yeteneklerini azaltır. Bu da ödeme katkıda bulunur. Kalp yetmezliği için tedavisi olmamasına rağmen, birçok farklı tedavi seçeneği vardır. Doktorlar diüretik ilaçları reçete edebilir ve sıvı alımının izlenmesini ve azaltılmasını önerebilir. Bu tedavilerin her ikisi de bacaklarda ve ayak bileklerinde oluşan şişliğin giderilmesinde etkili olabilir.
Kronik böbrek hastalığı
Ayak Bileklerindeki Şişmenin Nedenleri Nelerdir?Düzenli egzersiz böbrek fonksiyonunun korunmasına yardımcı olabilir. Kronik böbrek hastalığı , zaman içinde kötüleşebilecek kalıcı böbrek hasarına işaret eder. Bir kişi, böbrek yetmezliği veya son evre böbrek hastalığı (ESRD) olarak adlandırılan, hastalığın geç evrelerine gelinceye kadar herhangi bir semptom yaşamamış olabilir. ESRD sırasında, böbrekler vücuttan atık ve fazla sıvıyı almak için mücadele eder. Bu durum, ayak bileklerinde şişme de dahil olmak üzere bir çok semptoma sbep olabilir. Aşağıdaki yaşam tarzı faktörleri, böbrek fonksiyonlarının mümkün olduğu kadar uzun süre korunmasına yardımcı olabilir:
• Diyette tuz ve yağ azaltma
• Sağlıklı bir kiloyu koruma
• Sağlıklı bir kan basıncını koruma
• Günde en az 30 dakika egzersiz yapma
• Sigarayı bırakma
• Alkolü sınırlama
• Kan şekeri seviyelerinin kontrol altında tutma
Karaciğer hastalığı
Sağlıklı karaciğer, albümin denilen bir protein üretir. Albümin, sıvının kan damarlarından ve çevresindeki dokulara sızmasını önler. Karaciğer hastalığına bağlı olarak çok düşük albümin seviyeleri, bacaklarda, ayak bileklerinde ve karın bölgesinde sıvı birikmesine neden olabilir. Doktorlar ilaç yazabilir ve karaciğer hasarını önlemeye veya yavaşlatmaya yardımcı olabilecek bazı yaşam tarzı faktörleri hakkında önerilerde bulunabilir. Örnekler şunları içerir:
• Düzenli egzersiz
• Sağlıklı bir diyet yemek
• Sınırlı tuz alımı
• Alkolden kaçınma

Ne Zaman Doktora Müracaat Edilmelidir?

Bir kişide aşağıdaki şikayetler varsa, doktora görünmelidir:
• Şişmiş bölgede ısı veya kızarıklık
• Kötüleşen veya düzelmeyen şişme
• Yüksek ateş
• Hamilelik sırasında ani şişlik artışı
• Kalp, böbrek veya karaciğer hastalığı öyküsü
Birçok ödem vakası veya şişmiş ayak bilekleri, uygun evde tedavi ile çözülebilmektedir.

Kaynakça:
mayoclinic.org
health.harvard.edu

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku