İnsanlar baharatlı yemekleri yemeyi çok seviyor. Bu yemeklerin lezzetli aromaları, acı tatları açığa çıkardıkları ısı hissi oldukça keyif verici. Genellikle baharatlı yiyecekler sağlıksız kabul edilir; ancak bu doğru değildir aksine baharatlı yiyecekler bazı gizli sağlık yararlarına sahiptir.
Baharatlı bir yemek yemenin keyfi tamamen farklı bir deneyim olabilir. Acı, yakıcı tat bazıları için rahatsız edici hatta acı verici olsa da, bazıları için tadını çıkarmaya değer. Bu baharatlı yiyeceklerin sihridir. Çili biberi yemeklere lezzet ve acı ekleyen tek şey değildir biber, zerdeçal, jalapeno ve diğer bir çok baharat da yemeklere lezzet katar ve baharatını arttırır. Bir sürü insan baharatlı yemek yemenin sağlıksız olduğunu düşünmesine rağmen, baharatlı yiyecek severler için iyi bir haberimiz var. Bu yiyeceklerin bağışıklık ve kalp sağlığının iyileştirilmesi ve hatta kilo kaybına yardımcı olmak gibi gizli sağlık yararları vardır.
Biber gibi baharatlı yiyecekler acı tatlarını “kapsaisin” denilen bir maddeden alırlar. Ayrıca kapsaisin sağlık yararları sağlamak da önemli bir rol oynar. Besinler ne kadar acıysa kapsaisin içeriği o kadar yüksektir. Ama deri ile temas etmesi bir yanma hissine neden olabilir. Aynı zamanda gözlerde tahrişe neden olabilir. Bu nedenle biber tutarken dikkatli olun. Baharatlı yiyeceklerin fazla tüketimi zararlı olabilir bu nedenle her zaman ılımlı miktarlarda tüketilmelidir. Aşağıda aşırıya kaçmadan baharatlı besinleri tüketmenin sağlık yararlarından bazıları verilmiştir.
Kilo Kaybı:
Biberdeki ana bileşenlerden biri metabolizma hızını arttırmayı sağlayan vücut üzerinde termojenik bir etkiye sahip olan kapsaisin maddesidir. Bu da zamanla ekstra kalori yakmayı sağlayarak kilo kaybına neden olur. Eğer kilo vermek istiyor; ancak sağlıklı gıdalar size çekici gelmiyorsa o zaman yediklerinize bazı baharatlar serperek tadını güzelleştirebilir ve aynı zamanda sağlıklı kalabilirsiniz.
Kalp Sağlığını İyileştirir:
Kapsaisin maddesi kan damarlarında tıkanmaya neden olabilen LDL veya kötü kolesterolün etkisini azaltır. Bu kalbe kanın düzgün dolaşımına yardımcı olur ve kardiyovasküler sistemin işleyişi geliştirir. Çeşitli çalışmalarda baharatlı yemekler yiyen insanların kalp ve inme problemleri yaşama olasılıklarının daha düşük olduğu gösterilmiştir.
Enflamasyonu Azaltır:
Kapsaisin maddesi vücuttaki enflamatuar yanıtı tetikleyen bir madde olan nöropeptit P maddesini engelleme( inhibe etme) yeteneğine sahiptir. Dolayısıyla, baharatlı yiyecek tüketiminin iltihabı azaltmaya yardımcı olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca arterlerin iltihaplanmasını da önler.
Bağışıklığı Geliştirir:
Biber A vitamini ve C vitaminini yüksek oranda içerir. İki çay kaşığı çili biberi tozu, vücudun günlük A vitamini ihtiyacının yaklaşık % 10’unu ve vücudun günlük ihtiyacının C vitamini ihtiyacının yaklaşık % 6’sını karşılamaktadır. Bu bağışıklık sistemini güçlendirir ve insan vücudunun savunmasını geliştirir.
Kanseri Önleme:
2006 yılında, “Cedars-Sinai Tıp Merkezi Kanser Enstitüsü”nden bir araştırma ekibi ve “UCLA”dan meslektaşları ile işbirliği içinde, kapsaisin maddesinin insan prostat kanseri hücrelerinin ölümünü sağladığını göstermiştir. Ancak kapsaisin maddesinin fazla alımı da mide kanseri ile ilişkilendirilmektedir. Yani her zaman tükettiğiniz miktar konusunda dikkatli olmalısınız.
Tip 2 Diyabet:
2006 yılında “Clinical Nutrition American Journal” tarafından yayınlanan bir çalışmaya göre, baharatlı bir yemekten sonra diyabetik kişilerde kan şekeri seviyelerinde önemli bir düşüş yaşanmıştır. Çalışma 36 diyabet hastası üzerinde gerçekleştirildi ve dört hafta boyunca biber yememeleri ve acı olmayan yemekler yemeleri istendi. Ondan sonraki dört hafta boyunca ise yemeklerine 30 mg çili biberi tozu eklemeleri istendi. Sonuçlara göre, diyabet hastalarının kan şekeri baharatlı yemekler yediklerinde normal yemeklere göre daha çok düşmüştür.
Diğer Faydaları:
-Tıkanıklığı Rahatlatır:
Baharatlı yiyecekler vücut ısısını artırır ve mukusun temizlenmesine yardımcı olur. Bu sinüslerdeki basıncı ve ağrıyı azaltır.
-Daha İyi Bir Uyku Sağlar:
Araştırmalar günlük olarak çili biberi tüketen insanların daha iyi ve daha uzun uyku keyfi yaşadıklarını göstermiştir.
-Ruh Halini İyileştirir:
Acı yediğinizde sıcak hissi nedeniyle beyniniz doğal ağrı kesiciler olarak etki eden ve aynı zamanda mutluluk hormonları olarak bilinen endorfinler salgılar. Bu da ruh halinizi iyileştirir.
-Mide Ülseriyle Savaşır:
Mide ülserleri genellikle bakteriyel çoğalmadan kaynaklanır. Aşırıya kaçmadan tüketilen biber bu bakterileri öldürmektedir ve mide ülserini önlediği bilinmektedir.
Yani baharatlı yemeklerden çok hoşlanmasanız bile yemeklerinize az miktarda ekleyerek lezzet ve sağlık kazanabilirsiniz. Sağlık yararları elde etmek için, baharatlı gıdaları aşırıya kaçmadan tüketmek çok önemlidir çünkü bu besinlerin aşırı tüketimi zararlı olabilir.
Kaynakça:
http://www.buzzle.com/articles/hidden-health-benefits-of-eating-spicy-food.html
Yazar:Tülay Arsoy