Gübreler, pestisitlerin neden olduğu hasara kıyasla yaban hayata nispeten daha az zarar verirken, bazı durumlarda insan sağlığı için tehlikelidirler. Bu tehlikelerden bazıları aşağıdaki gibidir:
• İçme suyunda yüksek nitrat konsantrasyonları, klinik metaemoglobinemiye neden olabilir ve bu genellikle mavi bebek sendromu olarak adlandırılır,
• Gübre üretiminde temel iş sağlığı sorunu olan toz maruziyetine neden olur,
• Mide, mesane, özofagus kanseri gibi bir dizi ciddi hastalıkta neden olur,
İş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygun şekilde yönetilmelidir, çiftçinin İSG sistemi, İSG risklerinin etkili bir şekilde kontrol edilmesine, işle ilgili hastalıkları veya yaralanmaları önlemeye, düzenlemeler ve standartlara uygunluğun sağlanmasına yardımcı olur. Çiftçi işinin yeni ekonomik ve mesleki yapısı için özellikle uygun olan uygulayıcılar, araştırmacılar ve diğer paydaşlar mevcut İSG risklerini değerlendirmek ve yönetmekle ilgilenirler. Bu hedefler aşağıdaki gibidir:
• İSG risk yönetiminde etkin uygulamaların belirlenmesi,
• Basit bir iyi uygulama çerçevesi kullanmak,
Ürünler veya malzeme güvenlik bilgi formları (MSDS), kimyasalların kullanımıyla ilgili kişileri ilgili tehlikeler hakkında bilgilendirdikleri ve ayrıca risk değerlendirmeleri için temel oluşturdukları için iki amaca hizmet eder. Dağıtım zincirinin tüm aşamalarında güvenlik bilgi formları sağlanmalıdır ve bazı ülkeler bunların mevzuat kapsamında kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Normal üretim özelliklerine ek olarak, MSDS’nin genel olarak elde edilmesi ve yorumlanması zor olan sağlık tehlikesi ve eko-toksikolojik bilgileri sağlaması gerekir.
Çiftçiler İçin Tehlikeler
Biyo gübre kullanan çiftçiler birçok tehlikeye maruz kalabilir ve bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
Sıcaklık
Isıya bağlı hastalık ölümcül olabilir ve her yıl binlerce işçi sıcağa maruz kalmaktan hastalanmaktadır ve hatta bazıları bu yüzden yaşamlarını yitirmektedirler. Fakat bu hastalıklar ve ölümler önlenebilir. Sıcak ve nemli koşullara maruz kalan işçiler, özellikle ağır işler yapıyorlarsa veya hacimli koruyucu giysiler ve ekipmanlar kullanıyorlarsa, yüksek ısı hastalığı riski altındadır. Yeni çalışanlar, sıcak koşullara tolerans geliştirmemişlerse diğerlerinden daha büyük risk altında olabilir. İşverenler, işçilerin alışmalarına yardımcı olmak için adımlar atmalıdır.
Sıcağa bağlı hastalıklar potansiyel olarak ölümcül olsa da kolayca önlenebilir. Sıcak koşullarda çalışırken, su tüketmeyi, mola verilmeli ve mümkün olduğunca gölgelik oluşturulmalıdır, kişi susamamış olsa bile her 15 dakikada bir su tüketilmelidir. Diğer önlemler arasında şapka ve açık renkli giysiler kullanılmalıdır. Bunların yanında acil durumlarda yardım alınması gerektiği için bulunan konumun bilinmesi önemlidir ve herhangi bir hastalık belirtisi durumunda yardım alınmalıdır.
Kas-iskelet yaralanmaları
Tarımsal faaliyetlerde mahsul üretimi için çalışan işçiler tipik olarak garip pozisyonlarda tekrarlayan hareketler kullanır ve bu da kas-iskelet yaralanmalarına neden olabilir. Ergonomik risk faktörleri, ellerin tekrarlayan, zorlayıcı veya uzun süreli egzersizi gerektiren işlerde bulunur, ağır nesneleri sıkmak, ağır kaldırmak, itmek, çekmek, taşımak ve uzun süreli garip duruşlara neden olur.
Kas-iskelet sistemi yaralanmalarını azaltmak için bazı yöntemler arasında uygun araçlar, titreşimi azaltmak için dolgu ve yüksek tekrarlı daha az aktivite bulunur. Bununla birlikte düşmelerden kaynaklanan ölümler ve yaralanmalar, çiftlik işçiler için büyük bir tehlike olmaya devam etmektedir.
Araç tehlikeleri
Araç kazalarından kaynaklanan yaralanmalar ciddidir ve çiftlik faaliyetleri için zayıflatıcıdır. Bunun yanında tehlikeli ekipman ve makine kullanımı da tehlikelerin arasındadır. Çiftlik çalışanları rutin olarak bıçak, çapa ve diğer kesici aletler kullanır. Merdivenler üzerinde çalışmak veya farklı makine kullanmalarını gerekir. Bununla birlikte, bu basit aletler tehlikeli olabilir ve uygun olmayan şekilde kullanıldığında veya bakımı tam olarak yapılmadığında ciddi yaralanmalara neden olma potansiyeline sahip olabilir. Bunun için tehlikeli ekipman ve makine kullanımında alınması gerekenler önlemler vardır. Bu önlemler aşağıdaki gibidir:
• Tüm aletler iyi durumda tutulmalı ve üreticinin talimatlarına göre kullanılmalıdır.
• Elektrikli aletler uygun şekilde topraklanmalı veya çift yalıtılmalı olmalı ve tüm korumalar veya kalkanlar yerinde olmalıdır,
• Çiftlik çalışanları, uygun kişisel koruyucu ekipman giymeli ve giysilerin makinelere takılabilecek ip veya gevşek uçları olmadığından emin olmalıdır. Dolaşmayı önlemek için uzun saçlar geriye bağlanmalıdır.
• Ek olarak, dükkanların iyi aydınlatılması, kaymaları, takılmaları ve düşmeleri önlemek için açık yürüyüş yolları olmalıdır.
Tahıl ambarları ve silolar
Çiftliklerde tahıl ambarlarını ve siloları çevreleyen güvenlik sorunları bazen gözden kaçsa da, birçok tehlike oluşturmaktadır. Çiftlik çalışanları, tahıl ambarları ve silolarıyla çalışırken boğulma veya yutulma tehlikelerine, ayrıca tahıl tozuna ve patlamalara maruz kalırlar. Boğulma, tahıl depolama ambarlarında önde gelen bir ölüm nedenidir. Boğulma, bir işçi, hareket eden tahıl üzerinde yürürken tahıl tarafından gömüldüğünde (yutulduğunda) veya bir çöp kutusunun içinde biriken tahılı temizlemeye çalıştığında meydana gelebilir. Tahıl taşımak bataklık gibi davranır ve bir işçiyi saniyeler içinde gömebilir. Köprülü tahıl ve dikey depolanmış tahıl yığınları da bir işçi üzerinde veya yakınında durursa beklenmedik bir şekilde çökebilir.
Sağlıksız şartlar
İçme suyu, sanitasyon tesisleri veya el yıkama tesislerinin eksikliği, birçok sağlık etkisine yol açabilir. Çiftlik çalışanları, yetersiz içme suyu alımından, tuvaletlerin yetersiz bulunmasından kaynaklanan idrar tutmaya bağlı idrar yolu enfeksiyonları yaşabilirler. Ayrıca el yıkama olanaklarının olmamasından kaynaklanan tarımsal kimyasal zehirlenmelere, mikrobiyal ve parazitik maruziyetlerden kaynaklanan bulaşıcı ve diğer bulaşıcı hastalıklardan dolayı sıcak çarpması ve ısı tükenmesi yaşayabilirler.
Solunum zorluğu
Solunum tehlikeleri ahırlarda, gübre çukurlarında, makinelerde ve silolarda solunum tehlikeleri akuttan kronik hava kirleticilerine kadar değişir. Çiftlik işçilerinin en yaygın solunum tehlikeleri, organik tozlar, mikroorganizmalar ve endotoksinler gibi biyo-aerosoller, tahıl ve hayvan atıklarının parçalanmasından kaynaklanan kimyasal toksik maddelerdir. Hasat ve toprak işlemede silikatlardan gelen inorganik toz yaygındır, ancak daha az önemlidir. Solunum koruma. Aerosollerin kontrolü, traktörlerin muhafazası ve havalandırılmasını, ufalanabilir malzemeye nem uygulanmasını ve solunum cihazlarını içerebilir.
Gürültü ve ses
Her yıl binlerce işçi, yüksek işyeri gürültü seviyeleri nedeniyle önlenebilir işitme kaybından muzdariptir. Yapılan araştırmalara göre, çiftliklerde yaşayan ve çalışanların genel nüfustan önemli ölçüde daha yüksek işitme kaybı oranlarına sahip olduğunu göstermiştir. Aslında çiftçilik, işitme kaybı açısından en yüksek riske sahip meslekler arasında yer almaktadır.
Traktörler, yem biçerdöverleri, silaj üfleyiciler, zincirli testereler, nokta dönüşlü yükleyiciler, tahıl kurutucular, gıcırdayan domuzlar ve tabancalar çiftlikteki en tipik gürültü kaynaklarından bazılarıdır. Araştırmalar, bu yüksek ses seviyelerine uzun süre maruz kalmanın, gençler de dahil olmak üzere her yaştan çiftlik işçilerinde gürültüye bağlı işitme kaybına neden olduğunu göstermektedir. İşitme kaybı, bir traktörün devrilmesinden veya makinenin dolanmasından kaynaklanan bir yaralanma kadar dramatik veya ani değildir, ancak kalıcıdır. İşverenler, genellikle ekipmanın bakımı ile ilgili olmak üzere çeşitli şekillerde gürültü azaltımı sağlayabilir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Aşınmış, gevşek veya dengesiz makine parçaları, çalışma sırasında desibel seviyelerini artırabilir. Düzenli yağlama ve parça değişimi (yataklar, susturucular, susturucular, vb.) sürtünmeyi azaltır ve gürültü seviyelerini düşürür.
• Daha düşük hızlarda çalıştırılabilen daha büyük motorlar gürültü seviyelerini azaltır ve hatta yakıt tasarrufu sağlayabilir.
• Çimento zemin üzerinde titreşen ekipmanın neden olduğu gürültüyü azaltmak için gürültülü ekipmanın bacaklarının altına titreşim izolasyon pedleri takılabilir.
• Yeni motorlu testereler ve yaprak üfleyiciler, titreşime bağlı gürültüyü de azaltmak için esnek bağlantılara sahiptir.
• Traktör ve mini yükleyiciler, operatöre ne kadar dış sesin ulaştığını azaltmak için ses azaltıcı kabinlere, sıkıca takılmış kabin kapılarına ve pencerelerine sahip olarak satın alınabilir.
• Sesi kapatmak için duvarlara ve tavanlara akustik malzemeler yerleştirilebilir.
Ek olarak, işverenler işçilere kişisel koruyucu ekipman sağlayabilir, ancak bu ekipmanları doğru şekilde kullanma konusunda eğitm verilmelidir. Çiftçiler için en iyi sağlık, güvenlik ve esenlik durumuna bir anda ulaşılamaz. Etkili sistemler planla – uygula – kontrol Et ve önlem al ilkesine dayanır. Şirketler için çiftçi güveliği açısından bu, neyi başarmayı amaçlayan bir politika geliştirmeyi, ardından gerekli düzenlemeler de dahil olmak üzere bunun nasıl ve ne zaman yapılacağına dair bir plan geliştirmeyi gerektirir. Daha sonra planlar uygulandığında yapmak aşaması gelir ve ardından yapmayı planlanan şeyi yapıldığı ve riskleri kontrol etmede etkili olup olmadığı kontrol edilir. Bulunan herhangi bir eksikliğin giderilmesi ve düzeltilmesi gerekir, böylece sistem performansı sürekli olarak artar.
ISO 31000: 2009 standardına göre risk, hem olumsuz bir sonucun olasılığına veya sıklığına hem de bu sonucun ciddiyetine bağlıdır. Risk benzer şekilde genel olarak bir olayın istenmeyen, olumsuz sonuçlarının gerçekleşme potansiyeli olarak tanımlanmıştır. Daha niceliksel olarak risk, birim maliyet yükünün oluşma zamanındaki birim zaman olasılığı olarak tanımlanır. Ayrıca rastgele maruz kalan bir bireyin olumsuz etkilenmesinin istatistiksel olasılığını temsil ettiği belirtilir.. Böylece risk, birçok farklı ayrıntı düzeyinde tanımlanmıştır. Risk kelimesinin kullanımı genellikle olumsuz çağrışımlara sahiptir ve riskler en aza indirilmesi veya kaçınılması gereken bir şey olarak kabul edilir.
Kaynakça:
core.ac.uk/download/pdf/198193939.pdf
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6156547/
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu