Biyolojik evrim, birkaç kuşak boyunca miras alınan bir popülasyondaki herhangi bir genetik değişim olarak tanımlanır. Bu değişiklikler küçük veya büyük, fark edilir veya fark edilemez olabilir. Bir olayın evrimin bir örneği olarak değerlendirilebilmesi için, bir popülasyonun genetik düzeyinde değişiklikler meydana gelmeli ve bir nesilden diğerine geçilmelidir. Bu, genlerin veya daha spesifik olarak, popülasyondaki alellerin değiştiği ve diğer nesile geçtiği anlamına gelir. Bu değişiklikler, popülasyonun fenotiplerinde (görülebilen fiziksel özellikler) fark edilecektir. Bir popülasyonun genetik seviyesinde bir değişiklik küçük ölçekli bir değişim olarak tanımlanır ve mikroevrim olarak adlandırılır. Biyolojik evrim, tüm yaşamın birbirine bağlı olduğu ve bir ortak ataya kadar izlenebileceği fikrini de içerir. Buna makroevrim denir.
Ne Evrim Değildir?
Biyolojik evrim, zaman içinde basit bir değişim olarak tanımlanmaz. Pek çok organizma, kilo kaybı veya kazanç gibi zaman içinde değişiklikler yaşar. Bu değişiklikler evrimin örnekleri olarak kabul edilmez çünkü onlar bir sonraki nesle aktarılabilecek genetik değişiklikler değildir.
Evrim Bir Teori Midir?
Evrim, Charles Darwin’in önerdiği bilimsel bir teoridir. Bilimsel bir teori gözlemlere ve deneylere dayanan doğal olarak meydana gelen olgular için açıklamalar ve tahminler verir. Bu tip bir teori, doğal dünyada görülen olayların nasıl çalıştığını açıklamaya çalışır. Bilimsel bir teorinin tanımı, belirli bir süreç hakkında bir tahmin veya bir varsayım olarak tanımlanan teorinin ortak anlamından farklıdır. Aksine, iyi bir bilimsel teori, kanıtlanabilir olmalıdır. Bilimsel bir teori söz konusu olduğu zaman, abul edilebilir bir kanıt yoktur. Bir teoriyi belirli bir olay için geçerli bir açıklama olarak kabul etmenin makulliğini doğrulayan bir durumdur.
Doğal Seleksiyon Nedir?![Biyolojik Evrim Hakkında Bilmeniz Gerekenler]()
Doğal seleksiyon, biyolojik evrimsel değişimlerin gerçekleştiği süreçtir. Doğal seçilim, bireylere değil, nüfuslara etki eder. Aşağıdaki kavramlara dayanmaktadır:
– Bir popülasyondaki bireylerin miras alınabilecek farklı özellikleri vardır.
– Bir popülasyondaki çevreye en uygun bireyler daha fazla yavru bırakacak ve bu da bir popülasyonun genetik yapısında bir değişikliğe yol açacaktır.
Bir popülasyonda ortaya çıkan genetik varyasyonlar tesadüfen gerçekleşir, fakat doğal seçilim süreci yoktur. Doğal seleksiyon, bir popülasyondaki ve çevredeki genetik varyasyonlar arasındaki etkileşimin sonucudur. Çevre hangi varyasyonların daha uygun olduğunu belirler. Kendi çevrelerine daha uygun özelliklere sahip bireyler, diğer bireylerden daha fazla çocuk üretebilmek için hayatta kalacaktır. Böylece daha elverişli özellikler, bir bütün olarak popülasyona aktarılır. Bir popülasyondaki genetik çeşitlilik örnekleri arasında, etçil bitkilerin modifiye edilmiş yaprakları, çizgili çitalar, uçabilen yılanlar ve yaprakları andıran hayvanlar bulunur.
Bir Populasyonda Genetik Varyasyon Nasıl Oluşur?
Genetik çeşitlilik esas olarak DNA mutasyonu, gen akışı (bir popülasyondan diğerine genlerin hareketi) ve cinsel üreme yoluyla gerçekleşir. Ortamların istikrarsız olması nedeniyle, genetik olarak değişken olan popülasyonlar, değişen durumlara genetik varyasyon içermeyenlerden daha iyi uyum sağlayabilecektir. Cinsel reprodüksiyon genetik varyasyonların genetik rekombinasyon yoluyla gerçekleşmesine izin verir. Rekombinasyon mayozda meydana gelir ve tek bir kromozom üzerinde allellerin yeni kombinasyonlarını üretmek için bir yol sağlar. Mayoz sırasında bağımsız çeşitlilik, belirsiz sayıda gen kombinasyonuna izin verir. Cinsel reprodüksiyon, bir popülasyondaki uygun gen kombinasyonlarını birleştirmeyi veya popülasyondaki istenmeyen gen kombinasyonlarını ortadan kaldırmayı mümkün kılar. Daha elverişli genetik kombinasyonları olan popülasyonlar, çevrelerinde yaşayacak ve daha az yararlı genetik kombinasyona sahip olanlardan daha fazla yavru yapabileceklerdir.
Evrim ve DNA
Bugün dünyadaki yaşam çeşitliliği, evrimin sonucudur. Dünya yaşamı en az 4 milyar yıl önce başladı ve her yıl gelişiyor. Başlangıçta yeryüzündeki tüm canlılar tek hücreli organizmalardı, birkaç yıl sonra çok hücreli organizma, yeryüzündeki yaşamdaki çeşitlilik her geçen gün arttıkça evrimleşti. DNA (deoksiribonükleik asit), çift sarmal yapıdır. Kopyaları, vücudunuzdaki 100.000.000.000.000 (yüz trilyon) hücrenin hemen hemen hepsinde kodlanmış bilgi koduna sahiptir. İnsan DNA’sında 46 segment vardır. Babadan 23 ve anneden 23 tanesi alındı. Her DNA, neye benzediğinizi, kişiliğinizi ve beden hücrenizin yaşamınız boyunca nasıl işlev gördüğünü belirleyen özel bilgiler içerir.
Bir hücre bütün DNA’sı soyulmamış ve uzatılmışsa, o zaman altı fit uzunluğunda olacaktır. Elektron mikroskobu altında bile ince yapısından dolayı detaylı bir yapı görülmemiştir. Eğer bir kişinin bir hücresindeki tüm kodlanmış bilgiler kitaplara basılmışsa, o zaman dört bin kitaplık bir kütüphaneyi dolduracaktı ve eğer tüm vücut DNA’sı sürekli olarak konumlandırıldıysa, Dünyadan Ay’a kadar uzanacaktı.
Kaynakça:
https://www.thoughtco.com/biological-evolution-373416
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4705322/
Yazar: Meltem Yıldırım