Cladosporium, bir evin içini veya dışını etkileyebilecek yaygın bir küf mantarı türüdür. Birçok kişi küfün sebep olduğu hastalıklarla ilgili kulaktan dolma bilgilere sahiptir ve bu konuyla ilgili endişe ederler. Çoğu Cladosporium türü insanlar için tehlikeli değildir, ancak bazen alerjiye neden olabilir veya astımı kötüleştirebilir. Nadir durumlarda küf enfeksiyonlara yol açabilir.
Tanımı
Cladosporium, çok yaygın iç ve dış yapılarda oluşan bir mantar kalıbı türüdür. Cladosporium siyah, sarı veya yeşil nokta kümelerinde görünür. Lekeler temizlenemediğinde çabucak yayılır. Cladosporium genellikle nemin bulunduğu yerlerde oluşur. Ancak, Cladosporium’u görsel olarak tanımlamak neredeyse imkânsızdır. Evde kalıbı bulunan bir kişi, küf kalıbını doğru tanımlayabilmek için bir kalıp testi uzmanına danışmalıdır, böylece güvenle çıkarılabilir. Kalıp numunelerinin test için bir laboratuvara gönderilmesi de mümkün olabilir.
Türleri
Cladosporium tek bir küf türü değildir. Aksine Cladosporium, 40’tan fazla bireysel mantar türünü içeren bir küf cinsidir. Bazı Cladosporium türleri iç mekanda oluşurken, bazıları da dışarıda oluşurlar. Her iki durumda da, cins sıklıkla nemli bölgelerde veya nemli yerlerde ortaya çıkar. Cladosoorium küfü farklı kapalı alanlarda bulunabilir. Bulunduğu alanlar şunlardır:
• Bodrum
• Banyolar
• Lavabolar altında
• Musluk etrafında
• Halılarda
• Perdelerde
• Döşemeli mobilyalarda
• Isıtma ve soğutma cihazlarının yakınında
• Tavan araları
Ayrıca bu küf türü dış mekânlarda da oluşabilir. Bulunduğu mekânlardan bazıları şu şekildedir:
• Çürüyen ağaçlar
• Ölü bitkiler
• Ağaç gövdeleri
Belirtiler
Cladosporium türlerinin çoğu insanlarda hastalığa neden olmaz. Bununla birlikte, Cladosporium da dahil olmak üzere herhangi bir küfe uzun süre maruz kalınması, alerji ve astım semptomları dahil olmak üzere olumsuz sağlık etkilerine neden olabilir. Cladosporium’un neden olduğu diğer rahatsızlıklar arasında şunlar bulunmaktadır:
• Göz enfeksiyonları
• Kulak enfeksiyonları
• Cilt problemleri
• Sinüs enfeksiyonları
Cladosporium’a maruz kalmanın en sık karşılaşılan sağlık sorunları yeni veya daha kötüleşen alerji veya astımdır. Cladosporium maruziyeti insanları farklı şekillerde etkiler. Bazı kişiler maruziyetten etkilenmez. Cladosporium’a alerjisi olan kişilerde bazı semptomlar görülebilir. Görülen semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
• Hapşırma
• Kuru cilt
• Kurdeşen
• Boğaz ve gözlerde kaşıntı
• Yaşaran gözler
• Öksürme
• Burun akıntısı veya tıkanması
Bazı durumlarda, tedavi edilmemiş küf alerjisi olan ve küflere uzun süre maruz kalan kişilerde alerjik fungal sinüzit gelişir. Bu tür sinüzit, Cladosporium gibi havada ince bir şekilde dağılmış bir alerjene uzun süre maruz kalmasından kaynaklanır. Alerjen, bir insanın sinüs boşluklarında mantar döküntülerinin büyümesine neden olur. Bu durumlarda, Cladosporium’un neden olduğu alerjik fungal sinüzitli bir kişinin aşağıdaki belirtileri olabilir:
• Uzun süreli burun tıkanıklığı
• Burunda damlama akıntı
• Tekrarlayan sinüs baş ağrıları
Diğer durumlarda, Cladosporium alerjisi olan kişiler küflenmeye maruz kalmanın tetiklediği astım semptomları yaşayabilir. Bu durumlarda, bir kişinin alerji semptomlarına ek olarak aşağıdaki astım semptomları olabilir:
• Hırıltılı
• Göğüste daralma
• Öksürme
• Nefes darlığı
Cladosporium’a maruz kalmak bazen semptomları içeren ciddi astım ataklarını tetikleyebilir:
• Şiddetli nefes darlığı
• Nefes almada zorluk
• Göğüs sıkışma ve ağrısı
• Hızlı etkili bir inhalere cevap vermeyen semptomlar
Şiddetli astım krizi geçiren herkes acil tıbbi yardım almalıdır.
Tedavi
Nazal dekonjestan kullanmak, Cladosporium alerjisinin semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Aşağıdakileri içeren Cladosporium kaynaklı alerjileri tedavi etmenin birkaç yolu vardır:
• Küfü kaldırma ve önleme ile Cladosporium maruz kalmasının sınırlandırılması
• Reçetesiz satılan ilaçlar
• Reçeteli alerji ilaçları
• İmmünoterapi
• Burun yıkamaları
Bir doktorun Cladosporium alerjisi olan bir kişiye tavsiye edebileceği veya reçete edebileceği birçok ilaç vardır. Bu ilaçlar aşağıdakilerin bir kombinasyonunu içerebilir:
• Reçeteli veya reçetesiz nazal spreyler
• Antihistaminikler
• Oral veya nazal dekonjestanlar
Alerjik fungal sinüzitli kişilerde küf partiküllerini ve tıkanıklıkları sinüs boşluklarından çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Astımı olan kişilere, astım semptomlarını yönetmek ve azaltmak için kurtarma soluma cihazları veya solunan steroidler verilebilir.
Küfün Giderilmesi
Küçük küf alanlarını gidermek için çamaşır suyu veya bir sirke çözeltisi kullanılabilir. Eğer Cladosporium bir kişinin evinde oluşuyorsa, başka sorunları da önlemek için küf temizlenmnelidir. Küçük bir küf alanı, bir sirke çözeltisi veya ağartıcı ile muamele edilebilir. Evlerinde geniş Cladosporium alanları olan bir kişi bir küf temizleme uzmanına danışmalıdır. Pek çok ev sigortası şirketi, küf gidermenin maliyetinin bir kısmını veya tamamını karşılamaktadır. Birisi kendi için geniş bir küf alanını kaldırmayı seçerse, küf temizlemenin çok zaman ve çaba gerektirdiğini hatırlamalıdır. Küfü gidermek için, kişinin çamaşır suyu ve mantar önleyici maddeler alması gerekir. Önce kalıptan etkilenmeyen herhangi bir öğeyi çıkarmak için etkilenen bölgeye girmeden önce maske ve eldiven dahil koruyucu giysiler giymelidirler.
Daha sonra, kişi bölgeyi plastik tabakalarla kapatmalı ve küfün yayılmasını önlemek için negatif bir hava makinesi çalıştırmalıdır. Kalıp tarafından zarar gören duvar, halı veya mobilyaların herhangi bir bölümünü kesmeli ve derhal elden çıkarmalıdırlar. Kalan alanlar ağartıcı veya antifungal ajanlarla iyice temizlenmeli ve herhangi bir onarım yapmadan önce tamamen kurumasına izin verilmelidir. Küf kalıbundan kurtulmak, ilk başta büyümesini veya yayılmasını engellemekten çok daha zordur. Cladosporium veya başka bir küfün oluşmasını engellemek için şu önlemler alınabilir:
• Bodrum katlarında veya diğer nemli odalarda nem giderici kullanmak
• Tüm sızıntıları en kısa sürede düzeltmek
• Kaçak dedektörü taktırmak
• Duvarlarda küf oluşumunu durdurmak için bir antifungal boya kullanmak
• Tüm tesisat bağlantılarını iyi durumda olduğunu kontrol ettirmek
• Halıları banyo veya bodrum gibi nemli olabilecek odalara koymaktan kaçınmak
• Küf kalıbını sgidermek için yüksek verimli partikül hava filtreleri kullanmak
Bir kişi evinden Cladosporium’u temizledikten sonra alerjileri veya astım semptomları giderilmelidir. Küflenmeden tamamen kaçınmak imkânsız olsa da, alerjisi veya astımı olan kişiler semptomlarını azaltmak için bir uzmandan yardım almalıdır. Ve küfün evlerinde çoğalmasını önleme tedbirlerine özen göstermelidir.
Kaynakça:
bustmold.com
mold-answers.com
livestrong.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu